Đề án Tái cấu trúc công ty chứng khoán giai đoạn 2011 – 2015 đang được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đưa ra lấy ý kiến thành viên thị trường và dự kiến nhanh chóng được thông qua để đưa vào thực hiện.
 |
2 chỉ tiêu và 3 loại
Theo đề án này, số lượng các công ty chứng khoán (CTCK) sẽ cơ cấu theo hướng thu hẹp (không phân biệt công ty lớn hay bé), cơ cấu lại thành phần tham gia góp vốn trong CTCK theo hướng hiệu quả và phù hợp thông lệ quốc tế; nâng cao chất lượng hoạt động, năng lực tài chính, khả năng kiểm soát rủi ro của các CTCK. Việc cấu trúc lại CTCK là nhằm đáp ứng việc mở cửa thị trường dịch vụ tài chính theo lộ trình hội nhập đã cam kết.
Việc phân loại các CTCK sẽ được dựa trên Thông tư 226, theo đó, việc đánh giá các CTCK dựa trên 2 chỉ tiêu: vốn khả dụng/tổng rủi ro và tỷ lệ lỗ lũy kế/vốn điều lệ. Các CTCK sẽ được phân thành 3 loại: nhóm bình thường, nhóm kiểm soát và nhóm kiểm soát đặc biệt.
Để tạo hành lang pháp lý cho quá trình tái cấu trúc CTCK, Bộ Tài chính sẽ ban thành hàng loạt văn bản hướng dẫn, trong đó có Thông tư hướng dẫn về quản lý tài chính đối với CTCK (quy định việc trích lập dự phòng rủi ro trên cơ sở giá trị thị trường và giá trị hợp lý để phản ánh chính xác hơn tài sản của các CTCK), thông tư hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của CTCK (bổ sung một số nội dung mới về công tác quản trị, tái cơ cấu và quản lý an toàn tài sản. Bộ này cũng trình Chính phủ xem xét ban hành trong tháng 12/2011 Nghị định quy định thi hành một số điều của luật Chứng khoán và Luật sửa đổi một số điều của Luật Chứng khoán trong đó quy định về việc thành lập và hoạt động của CTCK.
Hàng loạt biện pháp xử lý
Trước mắt, từ nay đến 1/4/2012, sẽ thực hiện kiểm toán báo cáo chỉ tiêu an toàn tài chính hàng quý, bắt đầu từ quý I/2012. Các CTCK có tỷ lệ vốn khả dụng dưới 150% sẽ bị kiểm tra, nếu phát hiện công ty chưa thực hiện tách bạch tài sản của NĐT thì yêu cầu CTCK thực hiện trong thời gian tối đa 2 tháng; đề nghị HĐQT tăng vốn điều lệ. Nếu liên tục vi phạm thiếu tiền thanh toán, lạm dụng tiền gửi của khách hàng sẽ bị rút nghiệp vụ môi giới.
Sau ngày 1/4/2012, Đề án dự định hoàn thiện mô hình hoạt động của các CTCK trong nhóm 1 - nhóm bình thường, theo hướng: mô hình ngân hàng đầu tư được thực hiện đầy đủ các chức năng và mô hình công ty môi giới chỉ thực hiện môi giới và tư vấn đầu tư chứng khoán.
Đối với nhóm 2 - nhóm kiểm soát, sẽ bị giám sát theo tuần, thời gian kiểm soát không quá 12 tháng. Trong thời hạn 15 ngày HĐQT phải báo cáo về thực trạng công ty và phương án khắc phục, trong đó có các biện pháp như tăng tiền mặt, giảm tài sản có độ rủi ro cao, hợp nhất, sáp nhập với các CTCK khác.
CTCK được UBCK đưa ra khỏi tình trạng kiểm soát khi tỷ lệ vốn khả dụng/tổng rủi ro đạt và vượt 180% trong 3 tháng liên tiếp. Trường hợp không khắc phục được trong thời hạn nói trên, CTCK bị UBCK đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Trong khi đó, nhóm 3 - nhóm kiểm soát đặc biệt, sẽ bị đình chỉ hoạt động nếu không khắc phục tình trạng và có lỗ lũy kế trên 50% vốn điều lệ. Nhóm này bị kiểm soát theo ngày, Thời gian kiểm soát đặc biệt không quá 6 tháng, kể từ ngày bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt, tối đa 7 ngày sau HĐQT phải giải trình và lên phương án khắc phục. Đề án yêu cầu công ty kiểm toán giải trình, soát xét tình hình tài chính, công nợ của công ty, đồng thời yêu cầu Trung tâm Lưu ký Chứng khoán ngừng hỗ trợ thanh toán, tạm đình chỉ lưu ký chứng khoán mới.
Các công ty trong nhóm này cũng bị Sở GDCK đưa vào diện cảnh báo, kiểm soát, đình chỉ tư cách thành viên. Các CTCK cũng sẽ phải công bố thông tin về việc tổn thất lớn về tài sản; yêu cầu CTCK họp đại hội đồng cổ đông hoặc hội đồng thành viên bất thường về việc rút nghiệp vụ môi giới; giải thể, phá sản khi các giải pháp trên không thể khắc phục.
CTCK được đưa ra khỏi tình trạng kiểm soát đặc biệt nếu tỷ lệ vốn khả dụng lớn hơn 150% trong 3 tháng liên tiếp. Sau khi hết thời hạn kiểm soát đặc biệt nếu CTCK không khắc phục được tình trạng này và có lỗ gộp (luỹ kế) đạt trên mức 50% vốn điều lệ, UBCK ra quyết định đình chỉ hoạt động CTCK.
Huyền Anh
