Bao giờ người Việt thoát lùn?

Chục năm chỉ nhích được 1cm

Trong gần 30 năm, người Việt Nam chỉ cao thêm 3cm, thấp hơn chiều cao trung bình của người châu Á. Cụ thể, từ năm 1993 đến nay, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam chỉ tăng thêm được 3cm, hiện đạt 164cm ở nam và 153cm ở nữ. Chiều cao này thấp hơn chiều cao trung bình cùng nhóm tuổi của đa số các nước trong khu vực châu Á và còn cách rất xa so với mục tiêu đặt ra. Nguyên nhân của tình trạng thấp lùn này chủ yếu là do dinh dưỡng, chiếm đến 50%. Đây là những thông tin đưa ra tại lễ phát động Phong trào đẩy mạnh dinh dưỡng toàn cầu tại Việt Nam và triển khai Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác dinh dưỡng trong tình hình mới do Bộ Y tế tổ chức cuối tháng 1 vừa qua. 

Nhấn mạnh nguyên nhân khiến chiều cao người Việt Nam tăng rất ít trong những năm vừa qua, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhận định trong số những nguyên nhân khiến chiều cao của người Việt còn hạn chế có trên 50% là vai trò của bảo đảm dinh dưỡng và rèn luyện thể lực. Bên cạnh đó, hiện tượng thừa cân béo phì ở người trưởng thành và trẻ em cũng là nguyên nhân. Hiện tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ em toàn quốc là 5,3%. Riêng ở TP HCM, con số này tăng gấp 3 lần trong hơn 10 năm qua từ 3,7 lên 11,5%.

Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam “thúc thủ”?

Cách đây 7 năm, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định phê duyệt Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011-2030 với mục tiêu là phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam. Thế nhưng, hiện nay Đề án dường như vẫn đang “thúc thủ”. Mới đây, trả lời báo chí về sự chậm trễ này, ông Đàm Quốc Chính - Giám đốc Văn phòng Điều phối Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011-2030 cho biết: “Chúng tôi cũng muốn lắm nhưng lực bất tòng tâm. Đề án này hầu như đã bị tê liệt vì gần như không có kinh phí để thực hiện”.

Được biết, mục tiêu cụ thể của Đề án là cải thiện tầm vóc thân thể của thanh niên Việt Nam đạt nhịp độ tăng trưởng ổn định theo các tiêu chí sau: Đối với nam 18 tuổi: Năm 2020 chiều cao trung bình 167 cm; năm 2030 chiều cao trung bình 168,5 cm; Đối với nữ 18 tuổi: Năm 2020 chiều cao trung bình 156 cm; năm 2030 chiều cao trung bình 157,5 cm. Cải thiện thể lực, đặc biệt là sức bền và sức mạnh của đa số thanh niên có bước phát triển rõ rệt, thu hẹp khoảng cách so với các nước phát triển ở châu Á theo các tiêu chí sau: Đối với nam 18 tuổi: Chạy tùy sức 5 phút tính quãng đường trung bình đạt 1.050m vào năm 2020; 1.150m vào năm 2030; Lực bóp tay thuận đạt trung bình 45 kg năm 2020; 48kg năm 2030; Đối với nữ 18 tuổi, chạy tùy sức 5 phút tính quãng đường trung bình đạt 850m vào năm 2020; 1.000m năm 2030; Lực bóp tay thuận đạt trung bình 30 kg năm 2020; 34 kg năm 2030... Đề án được Chính phủ phê duyệt, kinh phí để thực hiện bao gồm các nguồn: kinh phí ngân sách nhà nước (trung ương và địa phương), kinh phí từ nguồn xã hội hóa, huy động các nguồn ODA, các nguồn vốn tín dụng ưu đãi, các nguồn thu từ đặt cược thể thao.

Những nội dung trên được thể hiện trong 4 chương trình của Đề án trong đó Chương trình 1 mang tính chất xương sống, đầu tàu vì nó mang nhiệm vụ tiên quyết là nghiên cứu triển khai, ứng dụng những yếu tố chủ yếu tác động đến thể lực, tầm vóc người Việt Nam. Chương trình này được Chính phủ giao Bộ Y tế là cơ quan chủ trì, cùng phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan để xây dựng các chỉ số sinh học và các tiêu chí, tiêu chuẩn phát triển thể lực, tầm vóc; đề xuất khả năng can thiệp cải thiện thể lực, tầm vóc người Việt Nam. Chương trình thứ 2 cũng do Bộ Y tế chủ trì là chăm sóc dinh dưỡng kết hợp với các chương trình chăm sóc sức khỏe, chất lượng dân số có liên quan với nhiệm vụ là đảm bảo dinh dưỡng hợp lý cho bà mẹ mang thai, trẻ sơ sinh, nhi đồng, thiếu niên, thanh niên đến 18 tuổi. Chương trình 3 Phát triển thể lực, tầm vóc bằng giải pháp tăng cường giáo dục thể chất đối với học sinh từ 3 tuổi đến 18 tuổi và Chương trình 4 Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi xã hội về phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam  là những chương trình do Bộ VHTTDL chủ trì. 

Cũng theo ông Đàm Quốc Chính thì các bộ, ngành được giao nhiệm vụ dù thời gian đã khá dài cũng chưa có nhiều động thái thực hiện. Còn về phía Bộ Y tế, tại lễ phát động Phong trào đẩy mạnh dinh dưỡng toàn cầu tại Việt Nam mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, để cải thiện chiều cao của người Việt Nam cần phải có những giải pháp can thiệp mạnh mẽ, đặc biệt là về dinh dưỡng trong những năm đầu đời của trẻ, dinh dưỡng và vận động thể lực cho lứa tuổi tiền dậy thì và dậy thì. Theo lãnh đạo Bộ Y tế, quá trình triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, còn có những khó khăn, thách thức và chưa đạt được những mục tiêu đã đề ra, không chỉ về chiều cao.

Như vậy, người Việt Nam biết đến bao giờ mới thoát lùn?