Báo động tình trạng doanh nghiệp “bốc hơi”

Số doanh nghiệp tăng lẽ ra là điều mừng, nhưng đáng tiếc, số thực chất hoạt động, đóng góp cho ngân sách chỉ chiếm non nửa, còn lại làm ăn nhì nhằng, có tính chất chụp giật, vi phạm pháp luật.  Không ít trong số đó thành lập ra chỉ để buôn bán hoá đơn.

Không cánh mà bay

Theo số liệu của cơ quan chức năng, đến nay, trên địa bàn thành phố có tới hàng nghìn doanh nghiệp không hoạt động, không hiện diện tại trụ sở, địa điểm đăng ký kinh doanh. Từ năm 2005 đến 2007, gần 400 doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích (riêng năm 2007 tới 334 trường hợp) ôm theo hơn 77.000 hoá đơn (đã sử dụng hơn 76.000 hóa đơn) cùng hàng chục tỷ đồng tiền thuế các loại. Hàng trăm doanh nghiệp tuy vẫn  ở địa điểm đăng ký nhưng ngừng hoạt động có thông báo hoặc không thông báo với cơ quan thuế. Nhiều doanh nghiệp sau khi lấy mã số thuế và mua hóa đơn là “mất tích” luôn, không hề đến cơ quan thuế làm thủ tục, không nộp báo cáo tài chính hoặc kê khai thuế. Các quận, huyện có số doanh nghiệp không còn hoạt động nhiều nhất là An Dương, An Lão, Hải An…Trên địa bàn huyện An Dương có khoảng 1.500 doanh nghiệp, chỉ có 684 doanh nghiệp đang hoạt động, 493 doanh nghiệp phải đề nghị tạm khoá mã số thuế, 329 doanh nghiệp chưa mua hoá đơn, 67 doanh nghiệp bị đình chỉ bán hoá đơn, 14 doanh nghiệp bị thu hồi hoá đơn, 174 doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh… Quận Hải An có hơn 1.000 doanh nghiệp được cấp mã số thuế, chỉ có hơn 700 doanh nghiệp đến nhận. Trong số đó, Chi cục Thuế quận chỉ quản lý được hơn 500 doanh nghiệp. Số còn lại hoặc “bốc hơi” khỏi trụ sở, hoặc dừng hoạt động….

Mới đây, Sở Kế hoạch- Đầu tư kiểm tra việc thực hiện các nội dung đăng ký kinh doanh của 500 doanh nghiệp tại 6 quận, huyện, phát hiện 200 doanh nghiệp có vi phạm, chiếm tỷ lệ 40% số doanh nghiệp được kiểm tra. Trong 3 quận, huyện là Hồng Bàng, Ngô Quyền và An Dương, kiểm tra 269 doanh nghiệp, Sở Kế hoạch – Đầu tư phát hiện 84 doanh nghiệp ngừng hoạt động, không báo cáo với cơ quan chức năng, 76 doanh nghiệp không còn hoạt động tại trụ sở đăng ký. Sở Kế hoạch – Đầu tư cũng gửi thông báo tới 209 doanh nghiệp không nộp báo cáo thường niên, yêu cầu giải trình tình hình hoạt động, chỉ có 5 doanh nghiệp đến làm việc, giải trình, còn phần lớn số thông báo quay trở lại vì không có người nhận.

Đáng lưu ý là tình trạng này trước đây chỉ tập trung ở một số địa bàn như các huyện An Dương, Kiến Thuỵ, An Lão, quận Hải An, nay lan rộng tới Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Đồ Sơn…

Làm giám đốc quá dễ

Theo đánh giá của các ngành chức năng, hầu hết doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích đều là doanh nghiệp nhỏ, vốn đăng ký thấp, ngành nghề kinh doanh đăng ký chủ yếu là hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, thương mại;... lâm vào tình trạng làm ăn kém hiệu quả, nhận thức về pháp luật của chủ doanh nghiệp hạn chế nên khi không còn nhu cầu kinh doanh hoặc chuyển hướng đầu tư vào doanh nghiệp khác không làm thủ tục giải thể, đóng mã số thuế. Một số lợi dụng chính sách khuyến khích đầu tư của Nhà nước đăng ký thành lập doanh nghiệp để hưởng ưu đãi thuế, hết thời hạn ưu đãi lại ngừng kinh doanh mà không làm thủ tục hoặc thành lập doanh nghiệp để làm thủ tục mua, bán hoá đơn bất hợp pháp, kinh doanh trốn thuế,  hợp thức hóa hàng buôn lậu,  nhiều công ty có hành vi lừa đảo...

Một lý do không kém phần quan trọng là làm giám đốc quá dễ. Phó Trưởng Công an huyện An Dương Trần Tiến Quang cho biết, trên địa bàn huyện, có những doanh nghiệp do người địa phương thành lập, song cũng có những trường hợp người ở An Dương đi nơi khác thành lập doanh nghiệp và làm những việc phi pháp. Chỉ đến khi cơ quan công an tỉnh bạn hoặc Bộ Công an yêu cầu phối hợp điều tra, bắt giữ đối tượng, chính quyền địa phương mới biết đó là “giám đốc” doanh nghiệp. Nhiều “giám đốc” chỉ đứng tên và ký các giấy tờ mà hoàn toàn không biết những kẻ giật dây mình làm gì. Vì vậy, tuy làm “giám đốc” ở nơi khác, nhưng hàng ngày vẫn ra đồng cày ruộng, bà con làng xóm và chính quyền không biết được họ trở thành giám đốc từ khi nào. UBND xã, phường xác nhận đơn xin thành lập doanh nghiệp chỉ ghi chung chung là ông A. hộ khẩu ở thôn X, quận Y, không lưu lại nội dung giấy tờ và thống kê xem mỗi năm, xã hoặc phường mình có thêm bao nhiêu giám đốc, Chủ tịch HĐQT ra đời. Từ đầu năm đến nay, Công an huyện An Dương bắt giữ theo lệnh của PC 15 Bộ Công an 10 “giám đốc”, đang truy nã 5 “giám đốc”. Gần đây, ngày 3-8, bắt giữ 2 “giám đốc” là Lê Văn Phền, sinh năm 1962 và Đồng Văn Xích, sinh năm 1960, đều ở thôn Hà Nhuận, xã An Hòa về hành vi lưu hành các giấy tờ có giá (hóa đơn thuế giá trị gia tăng). Các đối tượng này lập công ty ở huyện Thủy Nguyên và tỉnh Quảng Ninh, dùng hóa đơn mua được của ngành thuế để hợp pháp hóa việc xuất khẩu than lậu ở Quảng Ninh.

(Còn tiếp)

Nhóm PV Kinh Tế