Báo chí có quyền được tác nghiệp đúng luật

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Liên quan đến quy định tại dự thảo Thông tư về Nội quy phiên tòa do TANDTC đang soạn thảo, trong loạt bài trước, PLVN đã phản ánh khá chi tiết những quy định bất hợp lý cũng như ý kiến phân tích của các chuyên gia, các luật sư.

Để có cái nhìn nhiều chiều về vấn đề này, chúng tôi tiếp tục giới thiệu đến bạn đọc tiếng nói của những “lão thành” trong làng báo Việt Nam.

* Ông Hà Minh Huệ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam: Tòa án có trách nhiệm cung cấp đủ thông tin để báo chí thực thi nhiệm vụ Hiến pháp năm 2013 quy định Nhà nước đảm bảo nhu cầu thông tin của nhân dân. 
Điều 25 của Hiến pháp nêu rõ: Công dân có 
quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin… Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định. Điều 2 của Luật Báo chí viết: “Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình… Không một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo hoạt động.” 
Còn Nghị định 51/2002 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Báo chí nói rõ thêm: nhà báo “được hoạt động nghiệp vụ lấy tin, chụp ảnh, quy phim, ghi âm tại các phiên tòa xét xử công khai, được dành chỗ ngồi riêng, được liên lạc trực tiếp với các thẩm phán, luật sư để lấy tin, phỏng vấn theo quy định của pháp luật”. Rõ ràng, Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện cho báo chí hoạt động trong khuôn khổ của pháp luật. 
Theo tôi, xây dựng nội quy phiên tòa là cần thiết, nhưng báo chí cũng có quy định nội bộ của mình, đặc biệt là Quy định về đạo đức nghề nghiệp, trong đó nhấn mạnh đến việc gương mẫu chấp hành pháp luật, làm tròn nghĩa vụ công dân, làm tốt trách nhiệm xã hội. Báo chí được giao sứ mệnh là theo dõi, thông tin về vụ án; Tòa án có trách nhiệm cung cấp đủ thông tin để báo chí thực thi nhiệm vụ, vì báo chí của chúng ta là công cụ của Đảng và Nhà nước. 
Một số ý kiến cho rằng dự thảo Thông tư của TANDTC “hạn chế” quyền tác nghiệp của nhà báo, phóng viên, là đi ngược lại tinh thần cải cách Tư pháp và không phù hợp với các quy định hiện hành về hoạt động báo chí. Hội Nhà báo cũng bày tỏ quan điểm về dự thảo này đã được phản ánh trên báo chí. Tôi nghĩ TANDTC cũng đã nhận được thông điệp về việc cần tạo điều kiện cho nhà báo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, bảo đảm quyền hành nghề hợp pháp. 
* Nhà báo Trần Đức Chính, nguyên Tổng biên tập Báo Nhà báo và Công luận: “Có báo chí “vào cuộc” sẽ hạn chế được án oan sai”.
T
heo ông Trần Đức Chính, các nhà báo, phóng viên không phải khách đến dự phiên tòa mà là đang tác nghiệp. Có nghĩa, về mặt quan hệ hành chính thì họ ngang hàng với cán bộ Tư pháp- anh thì xét xử, còn tôi làm nhiệm vụ thông tin theo quy định của Luật Báo chí. 
“Theo chương trình làm việc của Quốc hội, sang năm chúng ta sẽ có Luật Báo Chí sửa đổi và Luật Tiếp cận thông tin. Luật này sẽ quy định rõ hơn trách nhiệm của các cơ quan trong việc cung cấp thông tin cho báo chí. Như vậy, xu hướng sắp tới là cánh cửa cho các nhà báo, phóng viên vào tham dự phiên tòa sẽ ngày càng mở rộng. 
Trong các hội nghị, các văn kiện gần đây, nhất là hội nghị tổng kết tuyên giáo báo chí hàng năm thì Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Tuyên giáo cũng như Bộ Thông tin Truyền thông đều đánh giá cao vai trò đặc biệt, có tính phát hiện và định hướng thông tin của báo chí. Bởi hầu như báo chí đều đi trước trong việc phát hiện những tiêu cực, tham nhũng hoặc những hành vi vi phạm pháp luật”- nguyên Tổng biên tập Báo Nhà báo và Công luận khẳng định.
Nhấn mạnh đến vai trò của báo chí khi tác nghiệp tại phiên tòa, ông Chính lấy dẫn chứng: đa phần các bản án tòa án tuyên là đúng, nhưng bên cạnh đó cũng có những bản án phải xét xử lại. Nếu như có vai trò của báo chí thì sẽ hạn chế được rất nhiều những vụ án oan sai xảy ra, như vụ ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang chẳng hạn. Nhân dân có quyền được biết phiên tòa diễn ra có khách quan không, có đúng pháp luật không và người truyền tải thông tin này đến nhân dân chính là đội ngũ những người làm báo.
“Chúng ta có thể thông cảm với cơ sở vật chất của tòa án còn hạn hẹp nhưng không vì thế mà hạn chế quyền tiếp cận thông tin, quyền tác nghiệp của báo chí. Những hạn chế này thì TAND hoặc Chính phủ phải tìm cách khắc phục. 
Càng không nên nghĩ rằng hạn chế nhà báo là để hạn chế những thông tin trái chiều, không chính xác. Nói như vậy là anh đang xúc phạm đến cả hệ thống báo giới Việt Nam. Nước ta là nước duy nhất không có báo chí tư nhân, bởi vậy không thể có tư duy nhà báo là thế nọ hay thế kia”- Nhà báo Trần Đức Chính phân tích.
Để bảo vệ quyền tác nghiệp hợp pháp cho đội ngũ người làm báo, theo ông Chính, giữa TANDTC và Hội Nhà báo Việt Nam hoặc Bộ Thông tin Truyền thông cần ngồi lại với nhau để cùng thảo luận, dành quyền tác nghiệp đúng pháp luật cho báo giới. 
“Theo tôi, cần ưu tiên để nhà báo tham gia phiên tòa. Còn việc được công bố hay chưa được công bố những thông tin gì bản thân các nhà báo, phóng viên phải biết và chịu trách nhiệm với thông tin của mình, Tòa án không nên lo lắng quá về vấn đề này mà đề ra quy định vi phạm Luật Báo chí. Bởi khi hạn chế quyền tác nghiệp của báo chí là hạn chế quyền được thông tin của nhân dân, điều này hoàn toàn không đúng đường lối của Đảng và Nhà nước ta” - Ông Chính chia sẻ./.

Đọc thêm

Hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền giữa trung ương và chính quyền địa phương

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) - Chiều 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức họp H ội đồng thẩm định hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh. Về phía cơ quan chủ trì lập đề nghị có Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cùng đại diện một số đơn vị thuộc Bộ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.
(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Bộ Pháp điển Việt Nam: Giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Bộ Pháp điển Việt Nam là một công cụ tra cứu pháp luật hữu ích trong Kỷ nguyên mới. Việc Công bố và đưa Bộ Pháp điển vào cuộc sống là một trong các giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách, giảm chi phí tuân thủ pháp luật đồng thời mở ra những nguồn lực, tạo nên sức mạnh, hiệu quả cao trong việc xây dựng, thực hiện chính sách pháp luật…

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.