Khoảng 3 năm trở lại đây, bánh trung thu homemade hay còn gọi là bánh nhà làm của nhiều cá nhân lên ngôi trên thị trường. Ít ngọt, các công đoạn làm sạch sẽ, không chất bảo quản, nguyên liệu bảo đảm… là những lý do khiến loại bánh này chiếm được cảm tình của đa số người tiêu dùng. Cho đến nay, bánh handmade đã chiếm một phần thị trường bánh trung thu tại các thành phố lớn.
Nhưng khi bánh trung thu handmade lên đến đỉnh điểm của thành công như mọi người thường nói “nhà nhà làm bánh handmade, người người làm bánh handmade” thì loại bánh này lại xuất hiện vài tình trạng “con sâu làm rầu nồi canh”. Đáng bàn nhất là vấn đề nguyên liệu đi mua.
Trong các công đoạn làm bánh trung thu, sên nhân, nấu nước đường là hai khâu quan trọng nhất, quyết định đến chất lượng bánh. Nhân phải hầm trong khoảng 20 – 30 phút, được xay nhuyễn bằng máy xay sinh tố, sau đó được đưa lên chảo và đảo đều tay cùng đường, dầu ăn trong hơn 1 tiếng. Trứng muối trong bánh trung thu cũng phải được muối trong hơn 20 ngày, sau đó được bóc vỏ, lòng đỏ phải được nướng sơ. Nước đường là công đoạn đòi hỏi sự khéo léo cao nhất của thợ làm bánh: đun nước đường sao cho có độ sệt vừa phải, màu nâu đẹp để khi nướng bánh lên vân sắc nét. Tuy dễ mà khó, chỉ thế thôi cũng đủ thấy người làm bánh trung thu handmade phải có công thức “chuẩn” của riêng mình và kinh nghiệm làm bánh lâu dài. Nhưng không phải ai cũng kiên trì tự làm 100% các công đoạn của bánh trung thu. Do đó số lượng người mua nguyên liệu đã chế biến sẵn trên thị trường không nhỏ.
Những ngày vào vụ bánh trung thu, nhan nhản trên các cửa hàng bán đồ làm bánh và trang mạng xã hội là lời quảng cáo về nhân bán sẵn với giá từ 40.000 – 70.000 đồng/kg. Cá biệt có những hộ chia sẻ mỗi ngày sên được 1000 kg nhân trên facebook. Với công suất lao động trung bình của hộ gia đình, số lượng nhân được sản xuất như vậy có bất khả thi?
Vậy những nguyên liệu làm sẵn này có đảm bảo không? Không ai dám khẳng định chắc chắn vì không có cơ quan kiểm nghiệm nào đảm bảo độ an toàn của những loại nhân này. Đa số người mua đều tin tưởng các cửa hàng bán đồ làm bánh quen thuộc, nhưng các cửa hàng thì nhập nhân trôi nổi, nhiều loại nhân để được 6 tháng không hỏng.
Ngọc Bích (Hà Nội) chia sẻ: “Hôm nay dọn nhà em phát hiện cái bánh dẻo này trong gầm ghế. Em được cho cách đây khoảng hơn 1 tháng rồi. Bánh này là của chị hàng xóm làm nhưng mới tập làm, với lại không có thời gian nên mua nguyên liệu sẵn từ A-Z, từ nước đường đến nhân đậu đỏ. 1 tháng rồi mà nó không hề mốc, bột không bị chảy, nhân không hề có mùi chua, vẫn nguyên xi trạng thái, chỉ bẩn bên ngoài là do trẻ con nghịch đánh rơi xuống gầm ghế mà không ai biết. Năm ngoái cũng có lần do vội nên em mua nhân sẵn ở ngoài nhưng về làm thấy nó dẻo như đất sét, kéo được dài ra mà nghĩ mình làm cách nào cũng không được như thế nên từ đấy sợ. Em khuyên các mẹ nên cẩn thận khi mua nhân sẵn ở ngoài. Chứ bánh em làm từ nước đường đến vỏ và nhân thì bánh dẻo chỉ để được 3 ngày thôi”.
Thêm vào đó, mới đây ngày 8/9, khi kiểm tra cửa hàng kinh doanh đồ làm bánh số 164 Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, Đội quản lý thị trường số 5 đã phát hiện gần 100kg nhân bánh cùng hương liệu dùng để sản xuất bánh trung thu đựng trong túi nilon hút chân không, không có nhãn mác, mỗi túi có trọng lượng từ 100-500g.
Trước đó, vào đêm 23/8, Đội quản lý thị trường số 11 Hà Nội phối hợp cùng Cục Cảnh sát Môi trường và Công an quận Tây Hồ đã thu giữ 2 tấn nhân bánh không rõ xuất xứ. Số nhân bánh này được đóng trong các bịch nilon đã hút chân không gồm nhiều loại như cốm, đậu đỏ, đậu xanh… Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng thu giữ 50.000 quả trứng muối, nguyên liệu sản xuất bánh trung thu không rõ nguồn gốc. Nhân bánh đựng trong các thùng carton bên ngoài có in chữ Trung Quốc và sẽ được bán cho những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hoặc gia công.
Có lẽ ngoài việc người tiêu dùng cần cẩn trọng trong việc chọn lựa bánh trung thu, người làm bánh cũng cần có “tâm” trong sản xuất bánh trước khi bán. Một mùa trung thu nữa lại qua đi. Những năm sau, bánh handmade chắc chắn vẫn chiếm một thị phần không nhỏ. Bỏ qua mọi lợi nhuận trong kinh doanh, những câu nệ trong việc biếu quà, bánh trung thu nên quay trở lại ý nghĩa thực của nó: trở lại là một món ăn cổ truyền của dân tộc, một món ăn đem đến ngày tết đoàn viên cho gia đình Việt./.
