HSMT có dấu hiệu hạn chế nhà thầu
Cụ thể HSMT Gói thầu số 3: Toàn bộ phần xây lắp Dự án Đầu tư xây dựng công trình cải tạo, sữa chữa Thư viện tỉnh Bắc Ninh đưa ra hàng loạt quy định xuất xứ. Cụ thể, các yêu cầu đối với một số vật liệu chủ yếu: DHI-NVR5432SML- 4KS2/DAHUA – Trung Quốc hoặc tương đương (đối với Đầu lưu trữ dữ liệu camera), DAHUA – TRUNG QUỐC hoặc tương đương (Camera hồng ngoại thân trụ 2.0 MP), SEAGATE Enterprise – Trung Quốc hoặc tương đương (ổ cứng lưu dữ liệu); Gỗ: Lim Nam Phi…
Điều này trái với quy định pháp luật hiện hành và Chỉ thị số 47/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh công tác đấu thầu các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước.
Theo đó, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. HSMT không được nêu yêu cầu về xuất xứ cụ thể của hàng hóa, cũng không được nêu nhãn hiệu khi có thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ.
Dư luận đặt câu hỏi, liệu HSMT đưa ra những tiêu chí “đặc biệt” trên có phải là dấu hiệu hạn chế nhà thầu không? Đáng chú ý, ở gói thầu này, chỉ duy nhất Liên danh Công ty TNHH một thành viên Thuỳ Dương và Công ty CP Viễn thông công nghệ thông tin SMARTLINH và Công ty đầu tư xây dựng phát triển thương mại An Khánh tham gia dự thầu cũng là nhà thầu trúng thầu gói thầu.
Việc lập HSMT phải tuân thủ quy định và thuộc trách nhiệm của bên mời thầu, chủ đầu tư. Tình trạng HSMT trong đấu thầu rộng rãi có các yêu cầu cụ thể về xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa là biểu hiện rõ nét của cạnh tranh không minh bạch trong đấu thầu.
Đáng chú ý, tại tiêu chuẩn đánh giá trong HSMT chủ đầu tư/ Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị nêu rất rõ: Các chỉ tiêu kỹ thuật chủ yếu của thiết bị điện nhẹ, phòng cháy chữa cháy nếu không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ hoặc không có hoặc có không đầy đủ Catalog và tài liệu kỹ thuật của thiết bị thì được coi là “không đạt”.
Trong khi đó, HSDT của Liên danh Công ty TNHH một thành viên Thuỳ Dương và Công ty CP Viễn thông công nghệ thông tin SMARTLINH và Công ty đầu tư xây dựng phát triển thương mại An Khánh không có Chứng chỉ/Giấy chứng nhận bồi dưỡng kiến thức PCCC của cán bộ, an toàn lao động, không có thư ủy quyền của hãng cung cấp khí, bình chữa cháy FM200 cho dự án.
Thậm chí nhà thầu cũng không chứng minh khả năng huy động nhân công, làm rõ tiêu chuẩn, năm sản xuất và chế độ bảo hành cho thiết bị, bổ sung catalog của các thiết bị đã đề xuất: Tủ Rack, tủ mạng, TV, máy tính, PoE, tủ điều khiển, Tủ trung tâm điều khiển xả khí.
Thế nhưng không hiểu sao, Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị Bắc Ninh lại cho phép Liên danh nhà thầu trên được bổ sung hàng loạt giấy tờ trên.
Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Điều 15 khoản 1) quy định việc đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu khác trong HSMT, căn cứ vào HSDT đã nộp, các tài liệu giải thích, làm rõ HSDT của nhà thầu để bảo đảm lựa chọn được nhà thầu có đủ nâng lực và kinh nghiệm, có giải pháp khả thi để thực hiện gói thầu. Đối với các nội dung đề xuất về kỹ thuật, tài chính nêu trong HSDT của nhà thầu, việc làm rõ phải bảo đảm nguyên tắc không làm thay đổi nội dung cơ bản của hồ sơ dự thầu đã nộp, không thay đổi giá dự thầu.
Nhà thầu gian lận “vô tư” trúng thầu
Ngoài các vấn đề trên, nhiều HSMT các gói thầu khác có giá trị lên tới hàng chục tỷ đồng của Ban Quản lý vi phạm nêu xuất xứ trong HSMT. Đơn cử như Gói thầu số 10: Toàn bộ phần xây dựng hạng mục dịch chuyển đường điện 110kV (phục vụ công tác GPMB) thuộc Dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật tuyến đường H, TP Bắc Ninh (đoạn từ nút giao đường Kinh Dương Vương đến hồ điều hoà). Giá gói thầu lên tới 36.876.399.000 VNĐ, do UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại văn bản số 1721/UBND- XDCB ngày 11/06/2021.
Trong HSMT, Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị đã nêu quy định trong phần tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật. Như: Dây cáp quang, dây cáp quang kết hợp chống sét OPGW-57/24: xuất xứ Trung Quốc hoặc các nhà sản xuất có chứng chỉ IsO 9001, Chuỗi cách điện đỡ U70BS: xuất xứ Ukraine, Chuỗi cách điện néoU120B: xuất xứ Ukraine…
Cũng tại gói thầu số 10, HSDT của nhà thầu gian lận nhưng chủ đầu tư vẫn phê duyệt trúng thầu.
Cụ thể, HSMT yêu cầu về kinh nghiệm cụ thể trong thực hiện hợp đồng tương tự “Nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc phần lớn với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ trong vòng 3 năm trở lại, tính đến thời điểm đóng thầu; Là hợp đồng thi công cây dựng công trình công nghiệp (đường dây hoặc trạm biến áp) cấp II trở lên; Số lượng hợp đồng bằng 2 hoặc khác 2, ít nhất có 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 25.813.480.000 VNĐ và tổng giá trị tất cả các hợp đồng ≥ 51.626.960.000 VNĐ. Loại công trình hạ tầng kỹ thuật, cấp II”.
Trong HSDT, các hợp đồng tương tự mà nhà thầu Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam kê khai đều có dấu hiện gian lận.
Cụ thể, hợp đồng số 32/2019/HĐXL.Cải tạo nâng cấp, giảm tổn thất điện năng và đáp ứng nhu cầu phát triển phụ tải các TBA phân phối khu vực phía Bắc huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh; Hợp đồng 54/HĐ-PC MYDUC Thi công xây dựng mới các TBA trên địa bàn huyện Mỹ Đức năm 2018 (đợt 2). Cả hai hợp đồng trên, Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam kê khai là công trình công nghiệp cấp III.
Tuy nhiên, tài liệu chúng tôi có được, cả hai công trình thuộc hợp đồng số 32/2019/HĐXL và Hợp đồng 54/HĐ-PC MYDUC thực tế đều là công trình công IV mà nhà thầu Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam đã trúng thầu thi công trước đó.
Không chỉ kê khai “gian” năng lực kinh nghiệm thi công cấp công trình, cũng tại HSDT của Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam tham gia đấu thầu gói thầu thuộc Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị (UBND tỉnh Bắc Ninh), Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam có dấu hiệu gian lận về giá trị thực hiện hợp đồng tương tự.
Đó là Hợp đồng số 01/2020/HĐXL/PCST-LD XLĐVN&XDHN, Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam kê khai: giá trị ương ứng trong hợp đồng là 5.549.096.078, giá trị thực hiện 5.549.096.078. Nhưng thực tế đây là gói thầu mà Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam liên danh với một nhà thầu khác và phần việc thực tế mà Xây lắp Điện Việt Nam chỉ xấp xỉ 4,7 tỷ đồng. Chưa kể công trình thuộc hợp đồng 01/2020/HĐXL/PCST-LD XLĐVN&XDHN là công trình cấp IV nhưng Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam “thổi lên” thành công trình cấp III.
Với sự kê khai không trung thực trên, liên danh Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam và Công ty TNHH MTV Xây lắp điện 1- Mỹ Đình đã trúng thầu gói thầu số 10 của Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị (UBND tỉnh Bắc Ninh), giá trúng thầu 35.504.803.000 đồng. Ngoài ra, một điều lạ ở chỗ, dù Công ty TNHH MTV Xây lắp điện 1- Mỹ Đình chiếm tới 96% trong liên danh nhưng lại không cử nhân sự chủ chốt làm chỉ huy trưởng công trình đối với phần việc đảm nhận trong liên danh theo quy định pháp luật xây dựng (mà sử dụng chỉ huy trưởng công trình của Công ty TNHH Xây lắp Điện Việt Nam).
Được biết, riêng năm 2020, Ban Quản lý Khu vực Phát triển Đô thị Bắc Ninh được UBND tỉnh Bắc Ninh giao vốn để thực hiện 21 dự án đầu tư xây dựng quan trọng như: Trung tâm đào tạo và thi đấu bóng chuyền tỉnh; Đường vào Nhà hát Dân ca Quan họ; Trung tâm Văn hóa Thiếu nhi phía Nam tỉnh; Đường Lý Anh Tông kéo dài…
