Bản lĩnh người nghệ sĩ

Nghề “làm dâu trăm họ”

Nhắc đến nghệ sĩ, mọi người sẽ nghĩ ngay đến ánh hào quang sân khấu, tiền tài, danh vọng và hơn cả là sự nổi tiếng. Những hợp đồng quảng cáo tiền tỷ, những chương trình với mức cát xê lên đến 9-10 con số, những buổi tiệc tùng sang trọng và những bộ quần áo hàng hiệu, tất cả đều thể hiện vẻ hào nhoáng của ngành giải trí. Chả thế mà, nhiều người cho rằng nghệ sĩ là một nghề “hái ra tiền” và là đặc quyền dành cho những ai may mắn được thừa hưởng tài năng xuất chúng.

Thế nhưng từ xưa đến nay, nghề nào cũng có nỗi khổ riêng mà chỉ những người trong cuộc mới thấm thía. Con đường đến vinh quang chưa bao giờ là dễ dàng và với các nghệ sĩ cũng vậy, họ đã phải nỗ lực và đánh đổi rất nhiều để có thể chạm đến hai chữ “nổi tiếng”. Và khi đã nổi tiếng, nghệ sĩ lại mang trong mình trọng trách cao cả là người có ảnh hưởng lớn đến xã hội, mà xã hội ở đây trước tiên chính là công chúng.

Vậy nên nói nghệ sĩ chính là nghề “làm dâu trăm họ” cũng không sai, càng nổi tiếng, càng hào nhoáng bao nhiêu thì sẽ càng được bàn tán, đánh giá bấy nhiêu. Mà đã “làm dâu trăm họ” thì việc không được lòng người này, người kia là lẽ thường tình.

Vẫn còn nhớ vào cuối năm 2020, phát ngôn trong quá khứ của ca sĩ C.P về anti-fan bị đào lại đã khiến cộng đồng mạng nổi giận. Cụ thể, phát ngôn được cắt ra từ một chương trình lên sóng hồi tháng 11/2019, do MC T.T dẫn dắt. Khi nhắc tới anti-fan, C.P nói đó là những người có vấn đề về tâm lý, thần kinh. Chính việc nhấn mạnh những ai “tẩy chay”, không thích mình là “có vấn đề về tâm lý, thần kinh” đã khiến công chúng bức xúc tại thời điểm đó dù đây là phát ngôn trong quá khứ của nữ ca sĩ.

Hay trong bộ phim truyền hình đình đám “Hương vị tình thân” phát sóng năm 2021, nữ diễn viên P.O đã nhận không ít ồn ào khi đóng chính nhân vật Phương Nam. Trong phim, P.O bị chê bai diễn quá đơ, quá lố. Không những vậy, nhiều khán giả cho rằng nhân vật Phương Nam mà cô đảm nhận quá mập, cách ăn mặc “quê mùa”, thua xa phiên bản Hàn. Trước những lời đánh giá, công kích trên mạng xã hội, nữ diễn viên đã có phát ngôn đáp trả “cực gắt” khiến nhiều khán giả phải lắc đầu ngao ngán.

Cụ thể, P.O chia sẻ: “Mệt các bạn quá. Tôi làm thế vì tôi thích diễn kiểu như thế đấy. Các bác thích thì xem, không thích thì bỏ qua đi… Tôi nói nghe này, các bác đừng góp ý cho tôi làm gì, vì tôi hiểu, tôi thích thế nào thì sẽ làm thế ấy. Và tôi chắc chắn là tôi hiểu nhân vật của tôi hơn các bác. Nên là ý mà, các bác tốt nhất là nên thích dần đi, còn không thích cũng đành kệ thôi”. Đáng nói, nữ diễn viên không chỉ lên tiếng một lần mà xuyên suốt thời gian phát sóng bộ phim, cô liên tục đáp trả khán giả khi bị chê.

Thực chất, về tình có thể hiểu được một người nghệ sĩ sẽ cảm thấy buồn bã, thất vọng khi tác phẩm mình dày công thực hiện, đổ biết bao mồ hôi công sức lại không được công chúng đón nhận. Nhưng về lý, bấy lâu nay nghệ sĩ là những người tạo nên các tác phẩm để công chúng thưởng thức. Còn công chúng chính là những người bỏ tiền ra để thưởng thức nghệ thuật, giải trí hay đơn giản để ủng hộ thần tượng của mình.

Xét trên phương diện kinh tế, công chúng chính là người mua những tác phẩm mà nghệ sĩ tạo ra. Và đương nhiên người mua có quyền được đánh giá, khen chê theo ý của mình. Đây chính là điều kiện tiên quyết để quyết định giá trị của tác phẩm bởi nếu một tác phẩm được tạo ra mà không có người mua, không có người thưởng thức thì chẳng đem lại lợi ích gì cả.

Thế nên theo lẽ thường, công chúng hoàn toàn có quyền đánh giá, khen chê, góp ý tác phẩm của nghệ sĩ. Ngoài ra, đã là người nổi tiếng thì sự chú ý không chỉ gói gọn trong khuôn khổ tác phẩm trên sân khấu mà cả cuộc đời cũng sẽ trở thành đề tài bàn tán. Người nghệ sĩ phải chấp nhận sự thật này bởi sự nổi tiếng, tiền tài, danh vọng, tất cả đều đến từ sự hậu thuẫn của công chúng.

Bản lĩnh khi biết nhìn nhận

Câu chuyện nghệ sĩ bị công chúng khen chê vốn dĩ chả lạ lẫm gì trong giới giải trí Việt Nam. Tuy nhiên, việc người nghệ sĩ đón nhận việc đó như thế nào thì mỗi người lại mỗi khác. Và đó là lúc người nghệ sĩ cần bộc lộ ra bản lĩnh của mình. Vì đây là nghề “làm dâu trăm họ”, thường xuyên đối mặt với khen chê nên người nghệ sĩ bản lĩnh là người nhìn nhận được đúng sai và biết sửa mình. Nghệ sĩ càng có bản lĩnh sẽ càng giữ được vị thế của mình trong lòng công chúng.

Nếu như trước đây, nghệ sĩ nổi tiếng vẫn sẽ nổi tiếng và được chào đón dù có dính phải bê bối hay có thái độ coi thường công chúng thì giờ đây mọi chuyện đã khác, công chúng đang ngày càng nghiêm khắc hơn cùng với những làn sóng “tẩy chay” vô cùng mạnh mẽ. Chỉ sau một phát ngôn, một hành động hay một vụ bê bối, người nghệ sĩ đang được yêu mến bậc nhất có thể trở thành nghệ sĩ nhận nhiều chỉ trích, “tẩy chay” nặng nề nhất thời điểm đó.

“Im lặng là vàng” không còn là cách giải quyết êm đẹp khi nghệ sĩ xảy ra biến cố, sai sót hay ồn ào trong đời tư cá nhân. Im lặng ở thời điểm hiện tại được coi là một cách thách thức dư luận. Tuy nhiên, ở nhiều trường hợp đúng sai chưa được phân định, im lặng theo dõi tình hình cũng là việc người nghệ sĩ nên làm. Nhưng đến khi sự việc đã “hai năm rõ mười”, dù đúng hay sai nghệ sĩ cũng cần lên tiếng vì khán giả có quyền được biết sự thật.

Có thể thấy, sức mạnh của công chúng chưa bao giờ rõ rệt đến thế và đó là lí do mà nhiều người nghệ sĩ nổi tiếng đã từng xin lỗi khán giả một lần hay thậm chí là nhiều lần. Việc nhận sai, xin lỗi của nghệ sĩ trước công chúng, dù kịp thời hay muộn màng cũng đã thể hiện được bản lĩnh dám làm, dám chịu của người nghệ sĩ.

Vào tháng 04/2022, cư dân mạng đồng loạt phản ứng gay gắt trước MV “There’s No One At All” của nghệ sĩ S.T M-TP. Nội dung MV có phân cảnh nhân vật chính quyết định tự sát đã nhận nhiều ý kiến không đồng tình của cư dân mạng. Họ cho rằng nó mang đến thông điệp sống tiêu cực và độc hại. Ngay sau đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đề nghị “dừng lưu hành ngay lập tức”, gỡ khỏi YouTube và các nền tảng khác MV nói trên của Sơn Tùng.

Trước lùm xùm nói trên, S.T M-TP đã không lựa chọn cách im lặng như anh vẫn thường làm khi đối diện trước những bê bối về âm nhạc và đời tư. Lần này, S.T M-TP và ê kíp đã lên tiếng xin lỗi công chúng và chủ động ngưng phát hành MV “There’s No One At All”. Không chỉ dừng lại ở việc nhận sai và xin lỗi, với thái độ cầu thị, tháng 07/2022 S.T M-TP đã cho ra mắt lại một phiên bản khác có hình ảnh tươi sáng hơn để gửi tặng khán giả.

Cũng giống như S.T M-TP nhiều nghệ sĩ sau khi bị công chúng phê phán, chỉ trích đã ngay lập tức nhìn nhận cái sai của mình, gửi lời xin lỗi đến công chúng và thay đổi bản thân. Hàng loạt cái tên nghệ sĩ nổi đình nổi đám đều đã gửi lời xin lỗi đến khán giả dù là về bê bối đời tư hay tác phẩm của mình. Và sau những lời xin lỗi ấy, nhiều nghệ sĩ đã thay đổi và may mắn vẫn được công chúng tha thứ và đón nhận.

Bởi suy cho cùng, nghệ sĩ cũng chỉ là con người, mà con người không ai hoàn hảo cả, ai cũng sẽ có lúc sai lầm, lúc lạc lối trước khó khăn. Quan trọng là người nghệ sĩ có đủ bình tĩnh, đủ sáng suốt để đối diện hay không. Vì bất kì sự mất bình tĩnh nào cũng có thể mang lại hậu quả cho nghệ sĩ, từ đúng thành sai hay đã sai lại càng sai thêm.