Theo tờ trình về dự thảo Luật Cảnh vệ, đối tượng cảnh vệ được bổ sung là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho rằng, 3 chức danh này là những người đứng đầu các cơ quan xét xử, kiểm sát hoạt động tố tụng và ngoại giao, với đặc thù công việc luôn tiềm ẩn nguy hiểm và rủi ro cao, nảy sinh nhiều tình huống bất trắc, khó lường đe dọa tính mạng, sức khỏe nên cần phải áp dụng chế độ bảo vệ đặc biệt nhằm bảo đảm tuyệt đối an toàn cho họ.
Tuy nhiên, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội lại nhất trí giữ nguyên đối tượng cảnh vệ như quy định tại Pháp lệnh hiện hành.
Ủy ban này cho rằng, khi bổ sung các đối tượng: “Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao” thì một số chức danh Bộ trưởng khác như Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an cũng có vị trí, tầm ảnh hưởng quan trọng phải được bổ sung. Như vậy sẽ tăng biên chế, cơ cấu, tổ chức của lực lượng cảnh vệ và làm cho dư luận quốc tế hiểu lầm vì an ninh, trật tự ở Việt Nam phức tạp nên phải mở rộng đối tượng cảnh vệ.
Về các trường hợp được nổ súng trong khi thi hành nhiệm vụ, theo Bộ trưởng Bộ Công an, vì việc nổ súng của lực lượng Cảnh vệ liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân nên theo quy định của Hiến pháp năm 2013 phải quy định trong Luật.
Từ quan điểm trên, Điều 19 dự thảo luật quy định sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sỹ cảnh vệ được sử dụng vũ khí để thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật và được nổ súng trong các trường hợp: Để cảnh cáo đối tượng đang đột nhập vào khu vực, mục tiêu cảnh vệ; Để gây thương tích cho đối tượng đang đột nhập vào khu vực, mục tiêu cảnh vệ, sau khi đã ra hiệu lệnh dừng lại và bắn cảnh cáo nhưng không hiệu quả; Để tiêu diệt đối tượng đang sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, công cụ hỗ trợ hoặc các chất độc hại khác tấn công trực tiếp đối tượng cảnh vệ hoặc sỹ quan, hạ sỹ quan, chiến sỹ cảnh vệ đang làm nhiệm vụ. Các trường hợp nổ súng khác được thực hiện theo quy định của pháp luật.
VOV dẫn lời Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết thêm: “Thực ra cho đến hiện nay về vấn đề nổ súng rất băn khoăn. Việc nổ súng trấn áp đe dọa rất quan trọng, các nước đều có, chứ không riêng gì lực lượng tiếp cận. Nếu qui định khắt khe quá thì anh em luôn luôn lo sợ vi phạm luật pháp, khó khăn trong triển khai. Kể cả anh em cảnh sát hình sự cũng sẽ khó khăn trong triển khai trong thực tế”.
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt cho biết còn ý kiến khác nhau về vấn đề này.
Bên cạnh một số ý kiến nhất trí với quy định của dự thảo Luật thì một số ý kiến đề nghị chỉ quy định có tính nguyên tắc đối với lực lượng cảnh vệ khi thi hành công vụ; còn việc sử dụng vũ khí trong các trường hợp cụ thể phải tuân thủ các quy định của Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, không nên quy định việc nổ súng riêng cho từng lực lượng có nhiệm vụ thực hiện công tác giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Thượng tướng Võ Trọng Việt – Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh cho biết, Thường trực Ủy ban cho rằng, việc quy định các trường hợp nổ súng của lực lượng cảnh vệ là cần thiết.
Theo ông Việt, ngoài việc thực hiện các quy định tại Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ thì Luật này cần quy định cụ thể những trường hợp nổ súng của lực lượng cảnh vệ để chủ động trong các tình huống vì yêu cầu phải bảo vệ tuyệt đối an toàn đối tượng cảnh vệ. Do đó, đề nghị nghiên cứu thiết kế lại để quy định bảo đảm chặt chẽ, tránh lạm dụng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng nên có một số quy định được nổ súng và khi áp dụng vào thực tế sẽ khác. Phải có hướng dẫn trong trường hợp bất khả kháng thì được nổ súng.
Dự án Luật Cảnh vệ gồm 5 chương, 29 điều với các quy định cụ thể về: Nguyên tắc công tác cảnh vệ; chính sách của Nhà nước đối với công tác cảnh vệ và lực lượng cảnh vệ; đối tượng cảnh vệ; biện pháp, chế độ cảnh vệ đối với người giữ chức vụ, chức danh cấp cao của Đảng, Nhà nước và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; biện pháp, chế độ cảnh vệ đối với khách quốc tế đến thăm, làm việc tại Việt Nam; quyền và trách nhiệm của đối tượng cảnh vệ; lực lượng cảnh vệ; điều kiện, tiêu chuẩn tuyển chọn người vào lực lượng cảnh vệ; nhiệm vụ của lực lượng cảnh vệ; sử dụng vũ khí trong khi thi hành nhiệm vụ…
