Ban hành quyết định hành chính: Đề cao tính công khai, minh bạch

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường tại phiên họp
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường tại phiên họp
(PLO) - Hôm qua (14/5), Ban soạn thảo Dự án Luật Ban hành quyết định hành chính đã tổ chức Phiên họp lần thứ 4 để cho ý kiến vào Dự thảo Luật và các văn bản liên quan. Chủ trì phiên họp, Trưởng Ban soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nhấn mạnh, Dự thảo Luật phải thể hiện được nguyên tắc bảo đảm tính minh bạch, công khai trong ban hành quyết định hành chính.
Nhiều quy định tản mát, riêng lẻ
Rà soát hệ thống văn bản pháp luật của Nhà nước ta cho thấy, mặc dù đã có nhiều văn bản quy định về điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành quyết định hành chính (QĐHC) thuộc các lĩnh vực khác nhau nhưng áp dụng cho từng lĩnh vực cụ thể và vì thế còn tản mát, riêng lẻ, không đầy đủ, trọn vẹn các vấn đề có tính nguyên tắc nhằm bảo đảm tính hợp pháp, tính công khai, minh bạch, công bằng trong ban hành QĐHC. 
Các khái niệm, hình thức, chủ thể ban hành QĐHC còn được quy định và hiểu rất khác nhau; việc ủy quyền ban hành QĐHC và trách nhiệm pháp lý của người ủy quyền và người được ủy quyền chưa rõ; thiếu thống nhất về xác định hiệu lực của QĐHC, về việc đính chính, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, thu hồi, hủy bỏ, bãi bỏ QĐHC, tạm đình chỉ, đình chỉ thi hành QĐHC…
Những vướng mắc, bất cập trong pháp luật về ban hành QĐHC đã dẫn đến nhiều hạn chế trong thực tiễn ban hành loại văn bản này như cán bộ, công chức lúng túng trong ban hành QĐHC, người dân thì thiếu cơ sở pháp lý khiếu nại, khiếu kiện… 
Ngoài ra, chất lượng của QĐHC còn chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiều trường hợp chưa thật sự hợp lý, khả thi, chưa bảo đảm tính công bằng, làm giảm hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với các cơ quan hành chính nói riêng và các cơ quan nhà nước nói chung. 
Bởi thế, việc ban hành Luật sẽ thiết lập trật tự ban hành QĐHC thông qua việc quy định các nguyên tắc cơ bản về thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành QĐHC, qua đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, đồng thời không gây khó khăn hoặc cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước, bảo đảm tính linh hoạt, liên tục và hiệu quả của hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên chia sẻ, đây sẽ là luật khung quy định về trình tự, thủ tục ban hành QĐHC nhưng trong hệ thống pháp luật hiện hành còn nhiều luật khác cũng quy định trình tự, thủ tục ban hành. Vì vậy, để xử lý mối quan hệ này, Dự thảo Luật chỉ điều chỉnh những vấn đề lớn và những vấn đề hiện chưa được quy định rõ ràng như việc ủy quyền ban hành QĐHC, việc đính chính, hủy bỏ, thu hồi QĐHC… 
Liên quan đến người thân quen thì phải từ chối
Theo nguyên Thứ trưởng Hoàng Thế Liên, việc cho dân tham gia vào quá trình ban hành QĐHC là cần thiết, song không thể “vin vào” sự tham gia của người dân để thoái thác trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan nhà nước và người dân tham gia ở mức độ nào để vẫn bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước. 
“Nên chăng chỉ tham vấn người dân trong trường hợp QĐHC gây bất lợi, QĐHC tác động đến cộng đồng nhằm đảm bảo sự phù hợp của QĐHC và tính kịp thời trong quản lý nhà nước” – ông Liên kiến nghị.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Kiều Đình Thụ cho rằng, QĐHC phải ban hành theo chế độ thủ trưởng, chứ không phải mang tính hội đồng, bởi vậy Luật chỉ nên điều chỉnh các QĐHC do cá nhân ban hành. 
Góp ý vào nhiều vấn đề cụ thể của Dự thảo Luật, ông Thụ còn đề xuất làm rõ ý nghĩa của việc thu hồi QĐHC. Về mặt pháp lý, ông Thụ phân tích, thu hồi QĐHC tức là QĐHC ấy hết hiệu lực, cần hủy đi để khắc phục sai sót.
Mong muốn có Luật này để kiểm soát chất lượng của các QĐHC, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) Nguyễn Văn Cương nêu lên một thực tế về câu chuyện “thân quen” trong ban hành QĐHC, không đúng với nền hành chính văn minh hiện đại. 
Theo ông Cương, một số nước quy định khi người cán bộ được giao thụ lý, giải quyết trong lĩnh vực hành chính mà có liên quan đến người thân quen của mình thì phải từ chối, báo cáo nhằm bảo đảm tính vô tư, khách quan. Tương tự, Việt Nam cũng nên có quy định về đảm bảo sự công bằng, không phân biệt đối xử như là một nguyên tắc ban hành QĐHC.
Biểu dương ý kiến hay của ông Cương, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nhấn mạnh, đối với việc ban hành QĐHC, cần đề cao nguyên tắc bảo đảm tính minh bạch, công khai, trừ những lĩnh vực thuộc phạm vi bí mật nhà nước. Bộ trưởng ví dụ, chẳng hạn vào một giờ G nào đó, một thủ trưởng đã ký 100 giấy phép hay 100 chứng chỉ thì phải công khai, nhưng Bộ trưởng nhận thấy Dự thảo Luật chưa thể hiện được nổi bật nguyên tắc này và tới đây cần quy định được như vậy.

Đọc thêm

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12
(PLVN) -Nhận lời mời của Bộ trưởng Lập pháp Chính phủ Hàn Quốc, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Hàn Quốc, ngày 01/11/2024, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12 (ALES 12) tại Seoul, Hàn Quốc.

Bình Định ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

Ảnh minh họa
(PLVN) - UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất nhằm kịp thời giải quyết các yêu cầu của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn về đăng ký biện pháp bảo đảm.

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

(PLVN) -  Ngày 1/11/2024, tại thôn Nậm Lòn, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà đã diễn ra lễ khởi công xây dựng nhà "Mái ấm Tư pháp" cho ông Hầu Seo Dỉ - Công chức Tư pháp - Hộ tịch xã Cốc Lầu bị sập và hư hỏng hoàn toàn căn nhà cấp 4 mới xây do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

Sửa đổi quy trình ban hành văn bản pháp luật, tạo thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội

TS. Đinh Văn Minh, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế- Thanh tra Chính phủ
(PLVN) - Nên xem xét lại cách quy định như hiện nay chỉ cho phép Chính phủ quy định chi tiết những điều khoản được xác định ngay trong luật. Thực tế xây dựng các văn bản hướng dẫn đã gặp không ít khó khăn từ quy định này và để không bị “bó tay” trước yêu cầu thực tiễn đặt ra trong quá trình triển khai luật, các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành với tên gọi là “các biện pháp bảo đảm thi hành”. Điều này cần được cân nhắc, điều chỉnh trong thời gian tới để tránh tình trạng "tự trói tay" mình rồi lại phải cố gắng "tự giải thoát" như hiện nay

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.
(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp
(PLVN) - Ngày 2/11, Sở Tư pháp tỉnh Bạc Liêu chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ giám định tư pháp cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh, nắm rõ các quy định của pháp luật về giám định tư pháp, một số kỹ năng pháp lý cơ bản, cần thiết của người giám định viên tư pháp.

Chủ quyền nhân dân trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

GS.TS Trần Ngọc Đường, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
(PLVN) - Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ quyền nhân dân xuyên suốt trong tư duy lý luận và quan điểm, đường lối của Đảng ta về xây dựng nhà nước, từ nhà nước dân chủ nhân dân, rồi nhà nước chuyên chính vô sản và hiện nay là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cốt lõi trong quan điểm về chủ quyền nhân dân là tư tưởng chính quyền thuộc về nhân dân.

Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội: Không ngừng đổi mới và phát triển

TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội.
(PLVN) - Ngày 3/11/2024, Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức gặp mặt truyền thống 45 năm ngày thành lập (10 /11/1979 – 10/11/2024 ) và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Sau 45 năm thành lập, Khoa Pháp luật kinh tế đã chủ động, sáng tạo, phát triển không ngừng, có nhiều đóng góp trong thực hiện sứ mạng, tầm nhìn của Nhà trường. Nhân dịp này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Nhà trường.

Khánh Hòa tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024

Quang cảnh hội nghị tập huấn.
(PLVN) -  Ngày 1/11, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ PBGDPL năm 2024 cho khoảng 260 đại biểu là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ lãnh đạo, chuyên viên các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương như: Nha Trang, Cam Ranh, Ninh Hòa.

Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo đánh giá tình hình triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật

Quang cảnh hội thảo (Ảnh: P. Dương)
(PLVN) - Sáng 1/11, tại thành phố Thanh Hóa, Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tổ chức hội thảo đánh giá tình hình thực hiện triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật và tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân. Tiến sĩ Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp chủ trì hội thảo.

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền và quyết tâm “ Hôm nay phải tốt hơn ngày hôm qua”

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền
(PLVN) - Những năm gần đây, Sở Tư pháp tỉnh Nam Định đã khẳng định được vị trí, vai trò trong phong trào thi đua của Ngành Tư pháp; liên tục trong các năm nhận được Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh. Để có được thành tích đó phải kể đến sự nỗ lực của các cán bộ tư pháp; trong đó phải kể đến sự đóng góp không nhỏ của người đứng đầu Sở Tư pháp - Giám đốc Sở Trần Thị Thúy Hiền.

Suy nghĩ về phát triển giáo dục đại học Việt Nam cùng khoa học và công nghệ trong kỷ nguyên mới

GS. Viện sỹ Nguyễn Quốc Sỹ – Chủ tịch Viện Công nghệ VinIT
(PLVN) - Không nên nghĩ chúng ta đang chảy máu chất xám, nguồn lực khoa học công nghệ (KHCN) cho thế giới, mà nên nghĩ theo hướng, chúng ta phải hợp tác sâu rộng để học hỏi thế giới, để Việt Nam có thể phát triển cùng thế giới. Phải có chính sách đột phá để thu hút “hiền tài” tới Việt Nam sống và làm việc, cống hiến cho Việt Nam.