Ban hành quyết định hành chính: Đề cao tính công khai, minh bạch

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường tại phiên họp
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường tại phiên họp
(PLO) - Hôm qua (14/5), Ban soạn thảo Dự án Luật Ban hành quyết định hành chính đã tổ chức Phiên họp lần thứ 4 để cho ý kiến vào Dự thảo Luật và các văn bản liên quan. Chủ trì phiên họp, Trưởng Ban soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nhấn mạnh, Dự thảo Luật phải thể hiện được nguyên tắc bảo đảm tính minh bạch, công khai trong ban hành quyết định hành chính.
Nhiều quy định tản mát, riêng lẻ
Rà soát hệ thống văn bản pháp luật của Nhà nước ta cho thấy, mặc dù đã có nhiều văn bản quy định về điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành quyết định hành chính (QĐHC) thuộc các lĩnh vực khác nhau nhưng áp dụng cho từng lĩnh vực cụ thể và vì thế còn tản mát, riêng lẻ, không đầy đủ, trọn vẹn các vấn đề có tính nguyên tắc nhằm bảo đảm tính hợp pháp, tính công khai, minh bạch, công bằng trong ban hành QĐHC. 
Các khái niệm, hình thức, chủ thể ban hành QĐHC còn được quy định và hiểu rất khác nhau; việc ủy quyền ban hành QĐHC và trách nhiệm pháp lý của người ủy quyền và người được ủy quyền chưa rõ; thiếu thống nhất về xác định hiệu lực của QĐHC, về việc đính chính, sửa đổi, bổ sung, gia hạn, thu hồi, hủy bỏ, bãi bỏ QĐHC, tạm đình chỉ, đình chỉ thi hành QĐHC…
Những vướng mắc, bất cập trong pháp luật về ban hành QĐHC đã dẫn đến nhiều hạn chế trong thực tiễn ban hành loại văn bản này như cán bộ, công chức lúng túng trong ban hành QĐHC, người dân thì thiếu cơ sở pháp lý khiếu nại, khiếu kiện… 
Ngoài ra, chất lượng của QĐHC còn chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiều trường hợp chưa thật sự hợp lý, khả thi, chưa bảo đảm tính công bằng, làm giảm hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với các cơ quan hành chính nói riêng và các cơ quan nhà nước nói chung. 
Bởi thế, việc ban hành Luật sẽ thiết lập trật tự ban hành QĐHC thông qua việc quy định các nguyên tắc cơ bản về thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành QĐHC, qua đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, đồng thời không gây khó khăn hoặc cản trở hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước, bảo đảm tính linh hoạt, liên tục và hiệu quả của hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên chia sẻ, đây sẽ là luật khung quy định về trình tự, thủ tục ban hành QĐHC nhưng trong hệ thống pháp luật hiện hành còn nhiều luật khác cũng quy định trình tự, thủ tục ban hành. Vì vậy, để xử lý mối quan hệ này, Dự thảo Luật chỉ điều chỉnh những vấn đề lớn và những vấn đề hiện chưa được quy định rõ ràng như việc ủy quyền ban hành QĐHC, việc đính chính, hủy bỏ, thu hồi QĐHC… 
Liên quan đến người thân quen thì phải từ chối
Theo nguyên Thứ trưởng Hoàng Thế Liên, việc cho dân tham gia vào quá trình ban hành QĐHC là cần thiết, song không thể “vin vào” sự tham gia của người dân để thoái thác trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan nhà nước và người dân tham gia ở mức độ nào để vẫn bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước. 
“Nên chăng chỉ tham vấn người dân trong trường hợp QĐHC gây bất lợi, QĐHC tác động đến cộng đồng nhằm đảm bảo sự phù hợp của QĐHC và tính kịp thời trong quản lý nhà nước” – ông Liên kiến nghị.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Kiều Đình Thụ cho rằng, QĐHC phải ban hành theo chế độ thủ trưởng, chứ không phải mang tính hội đồng, bởi vậy Luật chỉ nên điều chỉnh các QĐHC do cá nhân ban hành. 
Góp ý vào nhiều vấn đề cụ thể của Dự thảo Luật, ông Thụ còn đề xuất làm rõ ý nghĩa của việc thu hồi QĐHC. Về mặt pháp lý, ông Thụ phân tích, thu hồi QĐHC tức là QĐHC ấy hết hiệu lực, cần hủy đi để khắc phục sai sót.
Mong muốn có Luật này để kiểm soát chất lượng của các QĐHC, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) Nguyễn Văn Cương nêu lên một thực tế về câu chuyện “thân quen” trong ban hành QĐHC, không đúng với nền hành chính văn minh hiện đại. 
Theo ông Cương, một số nước quy định khi người cán bộ được giao thụ lý, giải quyết trong lĩnh vực hành chính mà có liên quan đến người thân quen của mình thì phải từ chối, báo cáo nhằm bảo đảm tính vô tư, khách quan. Tương tự, Việt Nam cũng nên có quy định về đảm bảo sự công bằng, không phân biệt đối xử như là một nguyên tắc ban hành QĐHC.
Biểu dương ý kiến hay của ông Cương, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nhấn mạnh, đối với việc ban hành QĐHC, cần đề cao nguyên tắc bảo đảm tính minh bạch, công khai, trừ những lĩnh vực thuộc phạm vi bí mật nhà nước. Bộ trưởng ví dụ, chẳng hạn vào một giờ G nào đó, một thủ trưởng đã ký 100 giấy phép hay 100 chứng chỉ thì phải công khai, nhưng Bộ trưởng nhận thấy Dự thảo Luật chưa thể hiện được nổi bật nguyên tắc này và tới đây cần quy định được như vậy.

Đọc thêm

Hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền giữa trung ương và chính quyền địa phương

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) - Chiều 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức họp H ội đồng thẩm định hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh. Về phía cơ quan chủ trì lập đề nghị có Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cùng đại diện một số đơn vị thuộc Bộ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.
(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Bộ Pháp điển Việt Nam: Giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Bộ Pháp điển Việt Nam là một công cụ tra cứu pháp luật hữu ích trong Kỷ nguyên mới. Việc Công bố và đưa Bộ Pháp điển vào cuộc sống là một trong các giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách, giảm chi phí tuân thủ pháp luật đồng thời mở ra những nguồn lực, tạo nên sức mạnh, hiệu quả cao trong việc xây dựng, thực hiện chính sách pháp luật…

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.