Điều 4 Quyết định 21/2009/QĐ-TTg của Thủ Tướng Chính phủ về giá bán điện năm 2009 và các năm 2010-2012 theo cơ chế thị trường ghi rõ: Đối với các tổ chức kinh doanh điện nông thôn chưa đủ điều kiện thực hiện bán lẻ điện theo biểu giá điện sinh hoạt bậc thang, cho phép tạm thời áp dụng giá trần điện nông thôn hiện hành là 700 đồng/kWh, chậm nhất vào ngày 1 tháng 9 năm 2009, các đơn vị này phải chuyển sang thực hiện bán điện theo giá bán lẻ bậc thang với mức giá quy định tại khoản 1 điều này.
Điện lực Quảng Ngãi đang khẩn trương nâng cấp hệ thống lưới điện ngay sau khi tiếp nhận để nâng cao chất lượng phục vụ cho nhân dân. |
Sau thời hạn trên, nếu các tổ chức kinh doanh điện nông thôn không đủ điều kiện để kinh doanh bán điện theo giá bậc thang, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo để bàn giao cho các Công ty Điện lực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tiếp nhận, đầu tư nâng cấp và bảo đảm bán điện trực tiếp tới người dân nông thôn.
Thực hiện quyết định này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam giao cho Tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) khẩn trương thực hiện công tác tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn, triển khai bán lẻ đến hộ tiêu thụ nhằm củng cố công tác quản lý, nâng cao chất lượng cung ứng điện và bảo đảm cho người dân nông thôn được mua điện với giá hợp lý do Chính phủ quy định. Theo quy định của EVN, đến 30-6-2010 phải hoàn thành công tác này. Tuy nhiên, đến nay việc thực hiện ở nhiều tỉnh, thành vẫn còn chậm.
Ngay sau khi có quyết định, Tổng Công ty đã triển khai xuống các Điện lực trực thuộc với các kế hoạch tiếp nhận cụ thể nhằm nhanh chóng đưa các hộ dân được hưởng lợi từ Quyết định này, trong đó đã làm việc với tất cả các địa phương thống nhất kế hoạch bàn giao và tiếp nhận lưới điện. Tuy nhiên, do nhận thức của một số địa phương chưa đúng, nên chưa tạo điều kiện thuận lợi để ngành điện tiếp nhận hạ tầng này và triển khai quyết định nói trên. Chẳng hạn như tỉnh Quảng Ngãi là một trong những địa phương có nhiều vùng đồng bào khó khăn, hệ thống hạ tầng cơ sở xuống cấp nghiêm trọng, nhưng việc bàn giao hệ thống lưới điện cơ sở cho ngành điện mới đạt gần 50% so với kế hoạch. Nhiều địa phương khó khăn như Quảng Ngãi việc bàn giao cũng rất trì trệ.
Vì vậy, đến hết tháng 6-2010 về cơ bản ngành điện mới chỉ tiếp nhận được khoảng 60% hệ thống lưới điện hạ thế do các địa phương quản lý, gây rất nhiều khó khăn cho việc cải tạo, nâng cấp hệ thống. Kết quả là hàng ngàn hộ dân vẫn phải chịu tiền điện giá cao do cách quản lý của các HTX, các xã của nhiều địa phương. Đối với khối lượng lưới điện chủ tài sản thống nhất bàn giao cho ngành điện tiếp nhận quản lý, công việc được tiến hành tương đối suôn sẻ, nếu có khó khăn chủ yếu do hồ sơ sổ sách về tài sản không được lưu trữ đầy đủ, nhưng với vấn đề này cũng đã có cách xử lý.
Hiện nay, tại hầu hết địa phương trên địa bàn EVNCPC quản lý, các cơ quan liên quan của địa phương chưa hoàn thành công tác đánh giá điều kiện kinh doanh điện nông thôn của các tổ chức kinh doanh điện, UBND tỉnh chưa thống nhất danh sách các tổ chức bàn giao lưới điện và chưa có quyết định chuyển giao cho Công ty Điện lực tiếp nhận lưới điện do các tổ chức điện nông thôn tại địa phương quản lý.
Các Công ty Điện lực đã tốn nhiều thời gian làm việc với các cấp chính quyền, chủ tài sản lưới điện hạ áp nông thôn nhưng vẫn chưa thực sự nhận được sự phối hợp tích cực để công việc được triển khai suôn sẻ; trong khi đó thời hạn hoàn tất công tác này theo kế hoạch được giao đối với các đơn vị đã cận kề (theo quyết định của EVN thì đến hết tháng 6-2010 phải hoàn thành việc tiếp nhận hệ thống hạ thế của các địa phương và triển khai việc bán giá điện ưu tiên cho nông dân ở các vùng khó khăn).
Chủ trương bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn cho ngành điện quản lý đã được Chính phủ quan tâm chỉ đạo khẩn trương thực hiện không còn là chuyện riêng của các đơn vị ngành điện hay của tổ chức quản lý bán điện nào mà đã là chuyện chung của xã hội, liên quan đến lợi ích thiết thực của nhân dân. Đây là cơ hội để người dân được hưởng một chính sách giá điện hợp lý, chất lượng điện được bảo đảm và việc sử dụng điện an toàn, ổn định. Để Quyết định 21/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhanh chóng đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp tích cực hơn nữa từ các địa phương để công tác giao - nhận lưới điện hạ áp nông thôn được thực hiện thuận lợi hơn.
Bài và ảnh: Đức Thịnh