Tuy nhiên, vẫn còn bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện đòi hỏi phải có những giải pháp "mạnh tay" hơn nữa để chủ trương này thực sự đi vào cuộc sống.
Tỷ trọng E5RON92 khác biệt giữa các vùng miền
Sau 4 tháng, cùng với những chương trình truyền thông về sản phẩm mới, lượng khách hàng sử dụng xăng sinh học tại hai doanh nghiệp chiếm thị phần lớn nhất cả nước là Tập đoàn Xăng Dầu Việt Nam (Petrolimex) và Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) đã tăng đáng kể so với thời gian trước đó.
Theo Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Quang Dũng, với việc xăng sinh học E5RON92 được sử dụng rộng rãi hơn, tỷ trọng loại xăng này trong tổng sản lượng xăng bán ra trên toàn hệ thống Petrolimex đã tăng lên nhưng mỗi vùng miền lại có sự khác biệt về tỷ trọng.
Tại miền Bắc, xăng E5RON92 hiện chiếm 60% tổng sản lượng xăng bán ra, trong khi đó, tại miền Trung, con số này là 43% và tại miền Nam là 30%. Đặc biệt, có những tỉnh ở miền Bắc, tỷ trọng xăng sinh học E5RON92 rất cao như Lai Châu chiếm 95%, Điện Biên 83%, Tuyên Quang 73%.
Hiện, số lượng cửa hàng bán xăng E5RON92 chiếm khoảng 82% tổng số cửa hàng xăng dầu Petrolimex với số vòi bơm xăng E5RON92 chiếm tỷ lệ khoảng 50%, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người tiêu dùng. Petrolimex cũng tiếp tục đầu tư cột bơm hiện đại với 1 cột bơm có từ 4 đến 6 vòi bơm để tăng khả năng phục vụ khách hàng.
Cũng tương tự như Petrolimex, tỷ trọng xăng E5RON92 bán ra của PVOIL sau hơn bốn tháng triển khai cũng đã có sự thay đổi khá rõ rệt.
Tổng Giám đốc PVOIL Cao Hoài Dương cho biết vào thời điểm tháng 12/2017 là thời điểm trước khi triển khai bán đại trà trên toàn quốc, tỷ trọng xăng sinh học E5RON92 chiếm 35%, xăng khoáng RON92 chiếm 31% và RON95 chiếm 34%.
Còn hiện nay, tỷ trọng xăng E5RON92 bán ra có sự khác biệt giữa các vùng miền. Tại miền Bắc, E5RON92 chiếm 63%; miền Trung chiếm 60% trong khi miền Nam chiếm 40% tổng lượng xăng bán ra.
Theo ông Dương, hiện 520 trong tổng số 540 cửa hàng xăng dầu PVOIL bán xăng E5RON92. 20 cửa hàng xăng dầu còn lại với đặc thù khách hàng mua nhiên liệu là chủ các phương tiện thủy nên chỉ bán dầu Diesel.
Đặc biệt, 520 cửa hàng xăng dầu của PVOIL bán xăng E5RON92 đều thiết kế cột bơm xăng sinh học ở vị trí thuận lợi với số lượng cột bơm xăng E5RON92 thích hợp, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của các đối tượng khách hàng. Theo đó, với những cửa hàng xăng dầu nằm tại các khu vực nhiều khách hàng đi xe máy, số lượng cột bơm xăng E5RON92 từ 2-3 cột. Những cửa hàng mà nhiều khách ô tô thì số lượng cột bơm theo tỷ lệ bằng với số cột bơm RON95.
Cần thêm các giải pháp “mạnh tay”
Thực tế khảo sát tại các cửa hàng xăng dầu ở nhiều tỉnh thành phố cho thấy hầu hết chỉ có các cửa hàng xăng dầu thuộc hệ thống Petrolimex hoặc PVOIL là chấp hành bán xăng E5RON92 đầy đủ.
Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp đầu mối xăng dầu khác chưa nghiêm túc thực hiện chủ trương bán xăng sinh học E5RON92 của Chính phủ. Khảo sát cho thấy nhiều cửa hàng xăng dầu tại Thành phố Hồ Chí Minh hay các tỉnh miền Tây Nam Bộ chỉ bán 1 loại xăng khoáng RON95 mà không hề bố trí cột bơm xăng E5RON92.
Lý giải về việc không bán xăng E5RON92, chủ các cửa hàng xăng dầu này đều cho rằng do mặt bằng cửa hàng không thể mở rộng diện tích để đặt thêm bồn chứa xăng E5RON92 nên chỉ có thể bán xăng RON95 và dầu diesel. Thêm vào đó, nhiều khách hàng, nhất là chủ các phương tiện xe máy đắt tiền hoặc ôtô lại chưa “mặn mà” với việc chuyển sang dùng xăng sinh học E5RON92 do lo ngại chỉ số octan trong xăng sinh học thấp, không tương thích với các dòng xe cao cấp. Vì vậy, các cửa hàng buộc phải lựa chọn bán RON95 thay vì E5RON92 để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.
Theo Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Petro) Trần Thế Truyền, sản lượng bán xăng E5RON92 của công ty chỉ chiếm khoảng 30% trong tổng sản lượng xăng tiêu thụ, còn lại là xăng RON95. Trong khi đó, trước khi thay thế xăng khoáng RON92 bằng E5RON92 thì xăng RON92 chiếm tới 60% tỷ trọng. Đây cũng là tỷ trọng tương tự như của nhiều doanh nghiệp đầu mối khác qua tham khảo.
Chỉ ra những bất cập trong việc bán xăng E5RON92 thay thế xăng khoáng RON92, nhiều chuyên gia cho rằng việc chỉ có Petrolimex và PVOIL tuân thủ nghiêm túc việc bán xăng E5RON92 là điều dễ hiểu bởi chủ trương của Chính phủ không cho phép bán xăng khoáng RON92 nữa nhưng lại không bắt buộc các đầu mối kinh doanh xăng dầu phải bán xăng E5RON92. Vì vậy, việc cho phép có thể lựa chọn bán E5RON92 hoặc RON95 là chủ trương chưa có tác dụng khuyến khích tiêu dùng loại xăng sinh học ít ảnh hưởng đến môi trường như các nước trên thế giới đang thực hiện.
Để chủ trương phát triển xăng sinh học đi vào cuộc sống, nguyên Cục trưởng Cục quản lý giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến Thỏa đề xuất cơ quan quản lý bổ sung yêu cầu bắt buộc tất cả 29 đầu mối kinh doanh xăng dầu phải bán cả xăng E5RON92 và xăng RON95.
Cùng quan điểm này, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex Nguyễn Quang Dũng cho rằng Chính phủ cần chỉ đạo tất cả các thương nhân đầu mối phải đảm bảo tối thiểu 60% cửa hàng xăng dầu bán xăng E5RON92.
Ông Dũng cũng cho biết hiện kinh doanh xăng E5RON92 đã được Nhà nước kết cấu đủ chi phí kinh doanh và lợi nhuận định mức để đảm bảo hiệu quả kinh doanh như bán xăng RON95. Tuy nhiên, với các doanh nghiệp đầu mối thì vấn đề hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5RON92 cần được Nhà nước sớm xử lý để các doanh nghiệp yên tâm phát triển mạng lưới kinh doanh loại xăng sinh học này.
Bên cạnh đó, từ kinh nghiệm các nước trên thế giới, việc sử dụng công cụ thuế phù hợp để giá xăng E5RON92 hấp dẫn rõ rệt so với xăng RON95 cũng sẽ là giải pháp tốt để khuyến khích tiêu dùng xăng sinh học, Tổng Giám đốc PVOIL Cao Hoài Dương đề xuất.
Giá xăng E5RON92 cần điều chỉnh thấp hơn xăng khoáng RON95 khoảng 2.500 đồng/lít (hiện tại mức chỉ gần 1.600 đồng/lít). Có như vậy, mức chênh này mới đủ sức “hấp dẫn” người tiêu dùng. Đại diện Petrolimex, PVOIL và Saigon Petro đề xuất./.
