Tình trạng khô hạn và lượng nước thiếu hụt ở các hồ trên lưu vực sông Hồng (thiếu hụt 7,2 tỷ m3, trong đó 03 hồ chứa trực tiếp tham gia xả nước thiếu hụt 3,7 tỷ m3) cùng với dự báo tình trạng khô hạn tiếp tục xảy ra ở tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020 khiến cho việc đảm bảo các yêu cầu cấp nước cho gieo cấy vụ Đông Xuân và những tháng còn lại của mùa khô gặp rất nhiều khó khăn.
Để chuẩn bị cho sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2020, mới đây Bộ NN&PTNT đã có văn bản thông báo về lịch lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2019-2020 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ. Theo đó, lịch lấy nước tại các tỉnh, thành phố Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ gồm 3 đợt tổng cộng 18 ngày trong tháng 1 và tháng 2 năm 2020.
Trước đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cũng đã có văn bản về việc vận hành các hồ chứa trên lưu vực sông Hồng, trong đó thống nhất việc cần phải điều chỉnh vận hành các hồ chứa, ưu tiên việc tích nước để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng thiếu nước cấp cho hạ du sông Hồng trong thời gian còn lại của mùa cạn, đặc biệt là việc cấp nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân.
Mới đây, Bộ NN&PTNT cũng đã có văn bản báo cáo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về việc vận hành các hồ chứa thủy điện, liên hồ chứa để phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh mùa khô năm 2019-2020.
Văn bản nêu rõ, do ảnh hưởng của thiếu hụt lượng mưa từ đầu năm 2019 đến nay, nhiều hồ chứa thủy điện đang ở mức trữ thấp có khả năng không trữ được đầy nước khi mùa mưa kết thúc và dự báo tiếp tục bị thiếu hụt trong thời gian tới, nguy cơ ảnh hưởng đến việc cung cấp nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp, dân sinh mùa khô năm 2019-2020.
Do đó, Bộ NN&PTNT kiến nghị Phó Thủ tướng xem xét chỉ đạo Bộ TN&MT sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định sửa đổi quy định về vận hành các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Hồng trong thời kỳ xả nước gia tăng theo hướng linh hoạt hơn về mực nước yêu cầu và thời gian các đợt xả nước để phù hợp với thực tế mực nước hạ du hệ thống sông bị hạ thấp, không bảo đảm dâng đạt mức +2,2 m tại Trạm Thủy văn Hà Nội như quy định hiện hành. Theo quy định, Trạm Thủy văn Hà Nội yêu cầu duy trì mực nước trong thời gian lấy nước từ trên 1.4m trở lên tùy vào từng đợt lấy nước (mực nước duy trì cao nhất là 2m).
Trong tình thế khó khăn về nguồn cấp nước cho việc đổ ải vụ Đông Xuân, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã đề nghị các Sở NN&PTNT chỉ đạo các địa phương trên địa bàn tổ chức nạo vét kênh mương và làm thủy lợi nội đồng, chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi. Đồng thời lấy đủ nước vào ruộng trong thời gian xả nước tập trung từ các hồ thủy điện để tránh lãng phí nước và tiết kiệm sử dụng điện.
Ngoài ra, các đơn vị thuộc EVN cũng đề nghị các công ty khai thác công trình thủy lợi tích cực thực hiện nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, kênh dẫn, chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi. Đồng thời theo dõi sát nguồn nước trong thời gian xả nước tập trung để bơm nước vào hệ thống thủy nông, sử dụng có hiệu quả nguồn nước từ các hồ thủy điện, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước đổ ải và tưới dưỡng cho lúa.
