Đây là phiên tòa khá đặc biệt. Do bị cáo đang mắc các chứng bệnh cao huyết áp, đau khớp, sức khỏe yếu nên được tòa cho ngồi suốt phiên tòa. Moong Mẹ Phia là người dân tộc thiểu số, mù chữ nên trong quá trình xét xử, bị cáo cần phải có người phiên dịch. Ngồi phía dưới, 3 người con của nạn nhân, cũng là đại diện hợp pháp cho bị hại, ông Moong Văn Tình (chồng bị cáo) buồn rầu, ủ rũ.
Nỗi khổ chồng say
Theo cáo trạng, Moong Mẹ Phia và Moong Văn Tình là vợ chồng. Trong cuộc sống, sinh hoạt thường ngày, ông Tình hay rượu chè, đánh đập vợ, con. Những năm gần đây, người chồng ngày càng sa đà vào rượu khiến Moong Mẹ Phia nhiều lần bị chồng “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay”. Người thân đã nhiều lần trình báo lên chính quyền nhờ can thiệp, nhưng ông Tình vẫn chứng nào tật nấy, không chịu thay đổi.
Khoảng 7h ngày 11/9/2016, ông Tình mang về nhà một chai rượu. Sau khi “tu” hết số rượu trong chai, người chồng bắt đầu chửi bới vợ như thường lệ. Thấy vợ đang ngồi trong bếp, ông này lớn tiếng chửi: “Uống rượu đừng có nói nhiều, bữa ni (hôm nay) là phải giết bà”.
Vừa nói, người đàn ông vừa tiến lại chỗ vợ ngồi, một tay nắm tóc, một tay dọa đánh. Hiểu rõ tính cách chồng nên Moong Mẹ Phia im lặng, không nói gì. Người chồng vẫn không chịu buông tha, cúi xuống gần vợ nhắc lại câu nói vừa rồi.
Nói xong, ông Tình đi vào buồng lấy túi đựng thuốc chữa bệnh của vợ (Phia đang mang nhiều căn bệnh - PV) ném vào bếp lửa đang cháy hừng hực. Ấm ức, Moong Mẹ Phia đã bật khóc.
Cùng thời điểm trên, có hai người hàng xóm đi qua, nghe ồn ào vội vào can ngăn. Sau khi lấy đi chiếc chày gỗ trên tay ông Tình, người hàng xóm đã khuyên ông này đi nghỉ cho khỏe. Sau đó, người chồng lặng lẽ vào buồng nằm ngủ.
Tưởng chừng mọi việc sẽ dừng lại ở đó, nhưng đến khoảng 11h, ông Tình đột nhiên thức giấc. Xuống bếp thấy vợ đang nấu ăn, người đàn ông này đã đi lấy một chiếc dao quắm, chiếc rìu tiến lại chỗ vợ.
Đến nơi, ông này nhắc lại câu đe dọa lúc trước và nói: “Muốn ăn cái chi thì ăn trước đi”. Hoảng sợ, người vợ van xin sau đó định chạy ra ngoài nhưng đã bị chồng chốt cửa từ trước và ngăn không cho đi. Cùng đường, Phia đã dùng hai tay và đầu xô mạnh vào người chồng khiến ông này ngã nhào xuống giường, chiếc dao và rìu trên tay cũng rơi ra.
Ông Tình tiếp tục vơ lấy chiếc chày gỗ để tiếp tục đánh vợ, nhưng bị Phia dùng đầu húc mạnh, ngã xuống giường. Sau đó, Phia đã cầm lấy chiếc chày gỗ đánh mạnh vào người chồng. Khi người chồng định khom người bỏ chạy, Phia tiếp tục đánh cho đến khi chồng bất tỉnh.
Thấy ông Tình đã chết, Phia bỏ ra ngoài, sau đó quay lại bê chồng lên giường, tạo hiện trường giả. Xong xuôi, Moong Mẹ Phia chạy sang nhà hàng xóm, báo tin chồng mình đã uống thuốc chuột tự tử.
Ngay lập tức, nhóm hàng xóm vội chạy sang thì thấy ông Tình đã chết. Một ngày sau, nhận thấy hành vi của mình là sai trái Moong Mẹ Phia đã lên công an huyện Kỳ Sơn đầu thú.
Tại phiên tòa, bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Khi được tòa hỏi tại sao lại đánh chồng nhiều lần thế, bị cáo trả lời, do lúc đó sợ chồng đánh, ông ấy rất hung hãn, trong người lại có rượu. Hơn nữa, do trước đó nhiều lần từng bị chồng dọa giết, đánh đập mỗi khi có rượu vào nên tâm trí bị cáo vô cùng hoảng loạn.
Cuộc hôn nhân buồn
Tại tòa, Moong Mẹ Phia cho hay, hai vợ chồng lấy nhau đã hơn 30 năm và có 5 mặt con, con út năm nay 16 tuổi. Cuộc sống của gia đình chỉ trông chờ vào nương rẫy. Bản thân Phia mù chữ, ít giao tiếp xã hội nên chủ yếu quanh quẩn trong bản làng.
Theo lời người con trai đầu (SN 1987), bình thường khi chưa có rượu vào, người bố sống khá tình cảm. Nhưng mỗi khi có đôi ba chén rượu, tính cách người đàn ông này thay đổi ngay. “Năm lên 10 tuổi, tôi đã nhiều lần thấy bố chửi bới, đánh đập mẹ, con cái mỗi khi say rượu. Thương mẹ, tôi đã nhiều lần khuyên can, bảo bố không uống rượu nữa. Nhưng, cứ nhịn được ít ngày là bố lại tiếp tục uống”, người con phát biểu tại tòa.
Năm 2007, khi đã lập gia đình, anh này dọn ra ngoài sinh sống. Tuy nhiên, vì ở chung một mảnh vườn nên mọi sinh hoạt của bố mẹ vợ chồng người con trai đầu hiểu rõ. Người con nghẹn ngào kể: “Có hôm, tôi sang nhà thì thấy mẹ khóc sưng mắt vì bị bố đánh đập cả đêm. Nhìn mẹ như vậy, anh chị em chúng tôi xót lắm, nhưng khuyên răn bố mãi mà không có thay đổi gì”.
Xót mẹ, thương bố, muốn ông thay đối tính cách, đừng sa đà vào rượu chè nữa nên mấy anh em đã trình báo chính quyền, nhờ can thiệp. Khi cán bộ xuống làm việc, phân giải, ông Tình gật đầu hứa sẽ không đánh vợ nữa, nhưng được ít ngày, người dân trong bản lại thấy “kịch bản” đó được lặp lại trong gia đình này.
“Mẹ của chúng cháu đã nhiều lần nín chịu cảnh bố đập. Chúng cháu biết rõ điều đó. Giờ đây, bố đã mất, chúng cháu chỉ còn mẹ, mong tòa giảm nhẹ hình phạt để mẹ về chăm nuôi ông bà nội đã già yếu và con cháu”, người con trai đầu trình bày nguyện vọng.
Tại phiên tòa, bị cáo còn cho biết rằng, trong quá trình chung sống, ông Tình không những đánh đập mỗi khi rượu vào mà có lần ông còn dùng súng tự chế bắn vào người vợ, may không ảnh hưởng đến tính mạng.
Được nói lời sau cùng trước khi khi HĐXX nghị án, Moong Mẹ Phia phát biểu: Sau khi lỡ tay giết chồng, bị cáo thấy rất ân hận, có lỗi với các con, gia đình hai bên. Nhưng, vì lúc đó bị cáo bị ức chế quá, cộng thêm nhiều lần bị chồng đánh đập nên mới dẫn đến hành vi không kiểm soát bản thân như vậy. Hiện, bị cáo đang mang nhiều bệnh trong người nên xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt, trở về địa phương chữa bệnh, đoàn tụ cùng con cháu, phụng dưỡng bố mẹ già.
Đại diện HĐXX phân tích, việc bị cáo có người chồng thường xuyên rượu chè, đánh đập là điều không may mắn so với những người phụ nữ khác. Tuy nhiên, nếu bị chồng đánh đập nhiều quá thì nên nhờ chính quyền, người thân khuyên răn, can thiệp, hoặc có thể chuyển ra ở riêng với con cháu một thời gian. Trường hợp xấu nhất có thể làm đơn ra tòa, chứ không được đánh chết người như vậy. Trong khi, đó chính là người chồng của mình. Đó là hành vi sai trái, vi phạm pháp luật.
Nhưng xét thấy bị cáo giết người trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh, nạn nhân cũng có một phần lỗi. Sau khi gây án, bị cáo đã thành thật nhận lỗi, khai báo. Đồng thời, đại diện người thân bị hại và các con đã có đơn xin giảm án cho bị cáo nên đó là căn cứ để HĐXX xem xét tình tiết giảm nhẹ.
Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên phạt Moong Mẹ Phia 15 tháng tù giam vì tội danh “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”. Về phần dân sự, do các con và bố mẹ của bị hại chưa có sự thống nhất nên tòa quyết định tách thành vụ án khác, xét xử sau.
Phiên tòa kết thúc, Moong Mẹ Phia được dẫn giải ra xe bịt thùng. Nữ bị cáo còn cố ngoái lại nhìn các con đang sụt sùi khóc. Người con đầu với theo động viên: “Mẹ yên tâm, chúng con sẽ năng đưa thuốc vào trại giam cho mẹ chữa bệnh. Mẹ hãy cải tạo tốt để về với chúng con”.
