Qua thực tiễn ghi nhận cho thấy nhu cầu đất ở thì ít, nhu cầu đầu cơ thì nhiều. Bán đất hiện đang là nguồn thu chính của ngân sách nhiều nơi nên đó là việc gặp gỡ giữa “cung” và “cầu”. Điều đáng tiếc là, thực trạng trên đã và đang lộ rõ nhiều “khoảng trống” pháp luật về đất đai, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khiếu kiện phức tạp, kéo dài.
Theo Bộ Xây dựng, gần đây cử tri nhiều nơi phản ánh, đất nền phân lô các dự án khu dân cư tương đối nhiều nhưng nhiều trường hợp mua bán đất để đầu cơ chứ không có nhu cầu xây dựng nhà để ở. Đáng lưu ý, đất nền phân lô, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội sau khi đã đầu tư hoàn thành thì để trống không sử dụng nên dẫn đến lãng phí nguồn lực đất đai, nhất là đất nông nghiệp “bờ xôi ruộng mật”.
Do vậy, cử tri đề nghị Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Nghị định về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.
Trong đó, đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có nhà ở, quy định các chủ đầu tư phải đầu tư xây dựng số lượng căn nhà với một tỷ lệ nhất định (tối thiểu 10-30%) trên tổng số các lô đất của toàn dự án. Đáp ứng được điều kiện này dự án mới được chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền sau khi đã đầu tư hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội..
Bộ Xây dựng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1963/QĐ-TTg ngày 22/11/2021 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng trong năm 2021 và năm 2022.
Thực tế năm 2021 cho thấy, mặc dù nền kinh tế có sự giảm phát do ảnh hưởng của đại dịch nhưng giá bất động sản vẫn liên tục tăng từ đầu năm. Theo Bộ Xây dựng, tính đến cuối năm 2021, giá căn hộ chung cư đã tăng bình quân khoảng 5-7%; giá nhà ở riêng lẻ trong dự án tăng 15-20%; giá đất nền tăng 20-30% so với thời điểm cuối năm 2020. Đặc biệt, tại thời điểm cuối quý I đầu quý II/2021, tăng giá đột biến.
Làm sao để quản lý, ngăn chặn việc chia tách, phân lô, bán nền tại các khu vực chưa được phép đầu tư, thiếu hệ thống hạ tầng? Làm sao chấn chỉnh được hành vi mua bán trao tay nhiều lần, “thổi giá” gây nhiễu loạn thông tin thị trường bất động sản?
Đây là những vấn đề đặt ra nhiều năm qua, đòi hỏi luật pháp cần bám sát thực tiễn, tránh “chạy theo” nhưng không kịp với thực tế. Có như vậy mới phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai vào sự phát triển chung của đất nước.
