Thông tin được nêu trong báo cáo ngày 23/6 của Sở GTVT gửi UBND TP Hà Nội về kết quả thực hiện phương án điều chỉnh nút giao thông, giải quyết ùn tắc trên một số tuyến đường; đã khiến nhiều người dân “thở phào”.
Tuyến buýt nhanh đầu tiên của Hà Nội là Kim Mã - Yên Nghĩa khởi công đầu năm 2013, cuối 2016 bắt đầu khai thác. Tuyến buýt chạy theo lộ trình Yên Nghĩa - Ba La - Lê Trọng Tấn - Lê Văn Lương kéo dài - Láng Hạ - Giảng Võ - bến xe Kim Mã. Theo tính toán của đơn vị quản lý, xe buýt nhanh di chuyển cả chặng Kim Mã - Yên Nghĩa dài 14 km, mất khoảng 45 phút.
Tổng đầu tư của dự án gồm xây dựng hạ tầng, nhà chờ, phương tiện... 55 triệu USD (trên 1.100 tỷ đồng) bằng vốn vay của WB, trong đó Việt Nam góp vốn đối ứng bằng chi phí giải phóng mặt bằng. Đó là một con số không nhỏ.
Nhưng hiệu quả của dự án thì gây nhiều tranh cãi. Khoảng 4 tháng sau khi tuyến buýt hoạt động, một số ý kiến đã cho rằng lượng khách trung bình mỗi xe buýt nhanh chỉ 34 người, cao nhất chưa tới 48 trong khi sử dụng làn riêng là chưa hợp lý; nên đề xuất các đơn vị liên quan tổ chức thí điểm cho xe buýt thường đi vào làn đường ưu tiên của BRT; sau đó nghiên cứu mở rộng thêm một số phương tiện khác. Đầu 2018, một Phó Giám đốc Sở GTVT thông tin chính thức, “đến thời điểm này quan điểm của TP không cho phương tiện nào đi vào làn đường của BRT”.
Kết quả khảo sát của Viện Kinh tế xã hội Hà Nội giữa năm 2021 cho rằng, kể từ khi đưa vào hoạt động, vào các khung giờ cao điểm xe BRT đạt 40-45 khách/chuyến, giảm được 400-500 phương tiện cá nhân ra vào nội đô, góp phần giảm ùn tắc, giảm khí thải gây ô nhiễm.
Và mới đây nhất, Sở GTVT Hà Nội chính thức lý giải, tuyến buýt nhanh BRT là trục xuyên tâm, nhưng hiệu quả hoạt động giảm, trong khi lưu lượng phương tiện cao, đặc biệt vào giờ cao điểm, gây tình trạng ùn ứ. Việc cho các loại xe khác đi vào làn BRT nhằm giảm thiểu ùn tắc, tăng hiệu quả khai thác hệ thống hạ tầng giao thông.
Nhận định mới nhất của Sở được nhiều người dân đồng tình. Hiện một số nút giao trên tuyến BRT thường xuyên ùn ứ gồm Lê Văn Lương - Khuất Duy Tiến; Tố Hữu - Trung Văn; Tố Hữu - Vũ Trọng Khánh. Nút giao Lê Văn Lương - Khuất Duy Tiến đang rào chắn phục vụ thi công hầm chui Lê Văn Lương, diện tích mặt đường bị thu hẹp trong khi lưu lượng phương tiện lớn. Với nút giao Tố Hữu - Vũ Trọng Khánh, ùn ứ do lưu lượng phương tiện lớn, nhu cầu rẽ trái từ Tố Hữu vào Vũ Trọng Khánh cao. Còn với nút giao Tố Hữu - Trung Văn, ùn tắc do lưu lượng xe cao từ khu vực nút giao Trung Văn. Khi làn đường BRT được “chia lửa”, tình trạng ùn ứ này chắc chắn sẽ thuyên giảm.
Do hợp phần tuyến buýt nhanh BRT từ Kim Mã đến bến xe Yên Nghĩa thuộc dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội được Ngân hàng thế giới (WB) tài trợ nên để điều chỉnh, Hà Nội cần có ý kiến thống nhất với WB. Dư luận rất mong đề nghị mới nhất của Sở GTVT sẽ thành hiện thực, để con đường này không còn là “con đường đau khổ” với người qua lại.
