Bác sỹ hướng dẫn chữa chứng bệnh “bị bỏ quên” ở Việt Nam

Bác sĩ Hưng chia sẻ phương pháp dùng nẹp hỗ trợ chữa trị gối ưỡn
Bác sĩ Hưng chia sẻ phương pháp dùng nẹp hỗ trợ chữa trị gối ưỡn
(PLO) - Sau chứng tai biến hoặc đột quỵ, người bệnh thường gặp chứng bệnh có tên gối ưỡn (tức đầu gối ngã ưỡn về phía sau). Gối ưỡn hoàn toàn tránh được nếu can thiệp sớm bằng phương pháp vật lí trị liệu cực kì đơn giản. Bác sĩ Chuyên khoa 1 Hồ Quang Hưng (Khoa Vật lí trị liệu- phục hồi chức năng, Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM) hướng dẫn một số kĩ năng phòng tránh chứng quái ác nêu trên.

Chứng gối ưỡn 

Bác sĩ Hưng, thành viên dự án triển khai phương pháp vật lí trị liệu vào điều trị gối ưỡn, trình bày: Đa phần bệnh nhân tai biến, đột quỵ đều chú trọng vào việc chữa trị bộ não, nóng vội cử động chân tay. Tâm lí chung là bản thân người bệnh chỉ mong muốn đi được là mừng. Chính vì vậy, không mấy ai chú ý đến dáng đi của mình, dần dần gây biến dạng. 
Cụ thể, do nóng vội đi lại và sợ đau nên người bệnh đi lại nhón gót, ưỡn đầu gối về phía sau. Dần dần, xương đầu gối bị ưỡn về sau. Đặc biệt ở người bị tai biến hoặc đột quỵ, bệnh nhân không thể điều khiển khớp gối như bình thường. Khi đó đầu gối sẽ có xu hướng ưỡn ra sau để khóa khớp gối, tránh bị sụp gối. Tư thế vận động này đòi hỏi ít hoạt động cơ đùi nên được bệnh nhân lựa chọn theo thói quen, lựa chọn một cách vô thức. 
Chứng gối ưỡn như lời bác sĩ Hưng, đã xuất hiện từ lâu nhưng mãi đến thời gian gần đây mới được quan tâm. Không chỉ gây mất thẩm mỹ, dáng đi khập khiễng, mà gối ưỡn còn là nguyên nhân gây thoái hoá khớp gối. 
Biểu hiện rõ nhất là triệu chứng đau đầu gối. Sau quá trình tai biến, đầu gối sẽ chuyển sang gấp quá mức và trở nên cứng nhắc không duỗi ra được do cứng cơ đầu đùi, cứng cơ tam đầu ở cẳng chân. Mặt khác, cơ đùi yếu nên người bệnh không thể kiểm soát đầu gối cũng là nguyên nhân dẫn đến gối ưỡn. Điều đáng lo ngại nhất là đa phần bệnh nhân bị gối ưỡn đều không phát hiện ra bệnh, chỉ nhận thấy khi có triệu chứng đau (tức đã chuyển sang giai đoạn thoái hoá khớp). 
Về nguyên tắc, gối ưỡn hoàn toàn chữa trị khỏi. Bệnh nhân đặc biệt cần lưu ý, gối ưỡn có thể phục hồi nhiều nhất trong thời gian 6 tháng đối với chân, 3 tháng đối với tay. Khớp khuỷu tay cũng dễ bị ưỡn về phía sau nhưng ít gặp hơn ở chân. Nếu phát hiện bệnh càng sớm, đồng nghĩa cơ hội phục hồi càng cao. 
Thực tế tại Việt Nam, phần lớn bệnh nhân gối ưỡn nhập viện khi đã mắc phải từ 1 - 2 năm nên cơ hội thành công cực kì thấp. Thậm chí có trường hợp gối cong hình chữ “C”. “Để bị gối ưỡn hoàn toàn không đáng, chỉ cần gia đình, bản thân bệnh nhân lưu ý tập luyện dáng đi đúng sẽ tránh được”, bác sĩ Hưng nói.
Tự tập luyện chống gối ưỡn
Phòng tránh chứng gối ưỡn như đã nói ở trên, trong quá trình phục hồi chức năng cho bệnh nhân tai biến, đột quỵ, đòi hỏi người tập phải cố gắng cử động chân và tay theo đúng tư thế. Cụ thể là đi phải thẳng chân, toàn bộ bàn chân tiếp xúc với nền. Tương tự tay cũng vậy. Còn khi phát hiện đã bị gối ưỡn, vật lý trị liệu được xem là “cứu tinh”. 
Phương pháp không cần sử dụng thuốc mà chủ yếu tập luyện. Mới đây, các bác sĩ ở bệnh viện Chợ Rẫy với sự giúp đỡ của chuyên gia nước ngoài đã ứng dụng nẹp vào hỗ trợ phục hồi gối ưỡn. Theo đó, sử dụng nẹp chỉnh hình cổ bàn chân AFO (dùng khi bị co cứng cơ tam đầu cẳng chân, có thể hỗ trợ nâng đỡ cẳng chân khi tập) và nẹp gối chống ưỡn dùng khi vận động cổ chân tương đối tốt. 
Bác sĩ Hưng phân tích rõ, không nhất thiết phải dùng nẹp nhưng nếu có nẹp, quá trình phục hồi dễ đạt hiệu quả cao. Nẹp AFO giúp điều chỉnh cẳng chân về trung tính và giữ vững cẳng chân tạo thuận cho kiểm soát khớp gối phía trên. Trong trường hợp cổ chân còn vận động tương đối tốt, việc mang nẹp AFO sẽ cản trở vận động cổ chân. Lúc này nẹp gối chống ưỡn sẽ phù hợp hơn: Đặt gối vào tư thế trung tính hay gấp nhẹ để giúp khớp gối làm quen với tư thế mới. Chỉ nên đeo nẹp khi tập đi. 
Bệnh nhân gối ưỡn tập luyện kiểm soát đầu gối
 Bệnh nhân gối ưỡn tập luyện kiểm soát đầu gối 
Tuỳ theo từng trường hợp mà áp dụng dụng cụ phù hợp, không nên sử dụng đồng thời cả 2 loại nẹp. Tất nhiên với những ca nhập viện muộn, gần như phải mang nẹp suốt đời. Ngược lại, trị liệu càng sớm thì chỉ cần mang nẹp vài tháng sau đó tháo nẹp đã có thể vận động bình thường: “Nẹp có chức năng chỉnh biến dạng, hỗ trợ chức năng và bảo vệ chấn thương (trường hợp chấn thương do tai nạn)”, bác sĩ Hưng nói. 
Áp dụng vật lí trị liệu cần tuân thủ quy tắc theo từng giai đoạn. Thông thường sau khi đeo nẹp 2 tuần, cần kiểm tra, chỉnh nẹp nhằm nắn xương khớp gối dần về trạng thái bình thường. Mặt khác, việc đeo nẹp gây cảm giác khó chịu, nhiều trường hợp gây trầy xước da, đau nhức trong thời gian đầu nên người bệnh phải chịu khó, kiên trì. 
Tiếp đó, tuỳ theo mức độ phục hồi từng người mà giảm thời gian mang nẹp dần dần, để người bệnh độc lập di chuyển. Tất nhiên nẹp chỉ là công cụ hỗ trợ, còn mấu chốt nằm ở bản thân người bệnh. Và dù tập luyện bằng phương pháp nào đi nữa, bản thân người bệnh phải đạt được hai mục đích: Làm giãn cơ và kiểm soát khớp gối khi đi. 
Điều này đòi hỏi sự cảm nhận tốt vị thế khớp, co cơ và thư giãn cơ đúng lúc. Trong khi ở bệnh nhân liệt nửa người do tổn thương não, nhiều yếu tố ảnh hưởng lên sự điều khiển vận động gối như suy giảm cảm giác, co cứng cơ nên việc kiểm soát cơ đùi cực kì kém.
Trong quá trình trị liệu, ngoài các bài tập kéo giãn, chịu sức nặng trên chân liệt ở tư thế đúng, nên kết hợp những bài tập kiểm soát khớp gối. Nói về phương pháp dùng nẹp phục hồi gối ưỡn, bác Hưng cho biết, trên thế giới đã áp dụng từ lâu, nhưng ở Việt Nam chỉ mới đưa vào ứng dụng vài năm gần đây. Hơn nữa, mức độ phổ cập của phương pháp này còn quá mỏng, rất ít bệnh nhân biết đến.
Lại nói về hiệu quả của phương pháp vật lí trị liệu sử dụng nẹp hỗ trợ phục hồi chứng gối ưỡn. Thời gian vừa qua, bệnh viện Chợ Rẫy đã tiến hành điều trị thử nghiệm cho 5 bệnh nhân có tình trạng kiểm soát khớp gối trung bình kém. Hai trường hợp phải mang nẹp kéo dài (1AFO, 1 nẹp gối chống ưỡn). Hai trường hợp bỏ nẹp sau 1 tháng điều trị (1AFO, 1 nẹp gối chống ưỡn). Kết quả, một trường hợp cải thiện mà không cần dùng nẹp. Những bệnh nhân gối ưỡn còn lại, sau thời gian điều trị đều được cải thiện đáng kể, nhất là những người trẻ tuổi và can thiệp sớm. /.

Đọc thêm

Bệnh gây chết người từ Congo có nguy cơ lây tới TP HCM không?

Đoàn của CDC châu Phi đến Congo hỗ trợ (Ảnh: AFRICACDC)
(PLVN) - Dù WHO đánh giá nguy cơ lây lan bệnh là thấp ở cấp độ khu vực và toàn cầu, song TP HCM vẫn đang theo dõi sát tình hình diễn biến dịch bệnh lạ nguy hiểm gây chết người hàng loạt tại Congo, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng phương án đáp ứng theo từng mức độ nguy cơ của dịch.

Vinmec cứu sống bệnh nhân ung thư thực quản giai đoạn muộn

Bác sĩ đa chuyên khoa phối hợp tìm ra phương án điều trị cho bệnh nhân.
(PLVN) - Bệnh nhân 54 tuổi mắc ung thư thực quản giai đoạn muộn, lại bị huyết áp cao, tiểu đường. Ngỡ không qua được cửa tử khi bị nhiều bệnh viện từ chối phẫu thuật, nhưng may mắn, nhờ đội ngũ bác sĩ Vinmec Times City (Hà Nội), bệnh nhân đã được cứu sống ngoạn mục.

Cô gái trẻ mắc viêm não do... khối u buồng trứng

Bệnh nhân đang được điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: Thanh Thanh
(PLVN) -  Vốn là một cô gái trẻ khỏe mạnh, khoảng 2 tuần trước ngày nhập viện điều trị, bệnh nhân nữ T.H.N.Y (20 tuổi, ở Cẩm Lệ, Đà Nẵng) có biểu hiện rối loạn tâm thần, nói nhảm nên được người nhà đưa đi bệnh viện...

Bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương nêu 'bí quyết' giúp cai thuốc lá thành công

Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Anh - Trưởng Khoa thăm dò và Phục hồi Chức năng, Bệnh viện Phổi Trung ương.
(PLVN) - Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Anh – Trưởng Khoa thăm dò và Phục hồi Chức năng, Bệnh viện Phổi Trung ương, có 3 yếu tố giúp người hút tránh được tác hại của các loại thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá mới gồm: Hiểu biết, quyết tâm và sự hỗ trợ. Trong đó quyết tâm là yếu tố quan trọng nhất.

Dịch bệnh bí ẩn bùng phát ở Congo, nhiều quốc gia lo ngại nguy cơ lây lan

Đã có hơn 100 trường hợp mắc bệnh X thiệt mạng ở Congo được ghi nhận. (Ảnh: Africa CDC)
(PLVN) - Cộng hòa Dân chủ Congo đang phải đối mặt với một dịch bệnh bí ẩn, được gọi là bệnh X. Tính đến ngày 11/12, có 416 ca bệnh được báo cáo, trong đó có hơn 100 ca tử vong. Có hơn 50% số ca tử vong là trẻ em, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng. Căn bệnh này bùng phát từ khu vực y tế Panzi, tỉnh Kwango, vào cuối tháng 10/2024 và đang trở thành tâm điểm chú ý trên toàn cầu.

Chữa lành tổn thương từ “không gian ảo”

Cần phải tách bản thân ra khỏi “thế giới ảo”, gần gũi với thiên nhiên, cuộc sống thực để chữa bệnh do mạng xã hội gây ra. (Ảnh minh họa - Nguồn: Trekking-Camping)
(PLVN) - Theo thống kê, có khoảng 73% người Việt Nam sử dụng Internet. Trong đó, có rất nhiều người thường xuyên dùng các tài khoản mạng xã hội. Đây là một không gian tiện lợi để mọi người trò chuyện, kết nối, nhưng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro. Trong đó, không ít cá nhân đã bị tổn thương tâm lý từ cộng đồng “ảo” trên mạng xã hội.

Dấu hiệu giúp phụ huynh nhận biết con đang sử dụng thuốc lá điện tử

Việc hút thuốc lá ở độ tuổi thanh thiếu niên gây ra nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ thể chất và sức khoẻ tâm thần.
(PLVN) - Thuốc lá điện tử ngày càng trở nên phổ biến trong giới trẻ với hình thức hiện đại và hương vị đa dạng. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài “ vô hại ” ấy lại là hàng loạt nguy cơ đối với sức khỏe thể chất và tâm thần. Ths. Bác sĩ Nguyễn Thành Long, chuyên gia tại Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) đưa ra những cảnh báo và biểu hiện giúp các bậc phụ huynh nhận biết và ngăn chặn kịp thời việc con em mình sử dụng loại sản phẩm nguy hiểm này.

Cần đẩy mạnh công tác phòng, chống lao trong trại giam

Ảnh minh họa: Ngọc Nga
(PLVN) - Tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh lao của phạm nhân trong các trại giam của nước ta vẫn cao, nhận thức của phạm nhân về bệnh lao, đặc biệt là lao/HIV, lao đa kháng thuốc còn hạn chế nên nguy cơ lây nhiễm trong môi trường này rất lớn...

Bệnh viện Y Dược cổ truyền và PHCN tỉnh Phú Thọ áp dụng phương pháp mới phục hồi vận động sau chấn thương cột sống

Bệnh viện Y Dược cổ truyền và PHCN tỉnh Phú Thọ áp dụng phương pháp mới phục hồi vận động sau chấn thương cột sống
(PLVN) - Gần đây, Bệnh viện Y Dược cổ truyền và Phục hồi chức năng (PHCN) tỉnh Phú Thọ đã điều trị phục hồi chức năng thành công lấy lại khả năng vận động cho người bệnh N.T.H bị chấn thương cột sống bằng phương pháp y học cổ truyền kết hợp phục hồi chức năng.