Thực trạng báo động
Nhiều người hẳn chưa quên vụ bác sĩ Phạm Đức Giàu (60 tuổi) – Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư, Thái Bình bị người nhà bệnh nhân đâm tử vong hồi tháng 8/2011. Sau sự việc đau lòng này, những tưởng những người làm y tế sẽ được bảo vệ tốt hơn.
Thế nhưng, những năm gần đây tình trạng bác sĩ, nhân viên y tế bị hành hung đang điễn ra một cách thường xuyên đến mức nhiều người khi thấy hình ảnh đó hầu như không còn mấy ai cảm thấy phản cảm hay bức xúc nữa (!).
Tháng 8/2019, Công an TP Ninh Bình đã tạm giữ hình sự Đinh Việt Bắc (SN 1982, ngụ thôn Dinh Tần, xã Yên Bằng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) về hành vi "Gây rối trật tự công cộng". Theo hồ sơ vụ việc, ngày 9/8, Bắc đưa con gái bị chấn thương vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình để xử lý vết thương.
Khi các y, bác sĩ đang thăm khám và điều trị cho cháu, Bắc cho rằng con gái mình không được “nhiệt tình” chữa trị nên đã đe dọa, chửi bới, thậm chí lao vào hành hung bác sĩ. Trước sự manh động của Bắc, bác sĩ đã gọi điện đến công an nhờ giúp đỡ. Lực lượng công an đã khống chế di lý đối tượng về trụ sở để làm việc.
Trước đó, tại Khu A Bệnh viện đa khoa Đồng Nai cũng xảy ra trường hợp tương tự. Vào khoảng 19 giờ, tối 26/6/2019, trong lúc đợi vợ sinh, Nguyễn Công Lâm (32 tuổi) nghe loa phát thanh thông báo của bệnh viện có dấu hiệu bị lỗi, phát ra tiếng hú lớn, kéo dài gây khó chịu nên liên hệ nhân viên đề nghị tắt loa.
Tuy nhiên, nhân viên y tế tại đây không rành về âm thanh đã báo cho bộ phận kỹ thuật bệnh viện đến sửa. Trong khi đợi sửa chữa loa thì bất ngờ Lâm xông vào khu vực cấp cứu của Khoa Sản, dùng tay đấm vào mặt bác sĩ Nguyễn Lan Hương. Lúc này, bác sĩ Hương bị choáng, ôm mặt cầu cứu và được chuyển xuống Khoa Cấp cứu tổng hợp điều trị.
Qua chẩn đoán bước đầu, bác sĩ Hương bị chấn thương vùng mặt, hoảng loạn tinh thần. Ngay sau đó, lực lượng bảo vệ của bệnh viện đã có mặt, khống chế Lâm và trình báo công an. Bước đầu, Lâm thừa nhận đánh bác sĩ Hương trong tình trạng say rượu.
Qua đó, có thể nhận thấy, việc bác sĩ, nhân viên y tế bị hành hung có rất nhiều nguyên nhân nhưng đa phần do gia đình của bệnh nhân quá nôn nóng và lo cho tình trạng sức khoẻ thân nhân mình, nên yêu cầu bác sĩ phải chăm sóc, lo cho người nhà của mình trước.
 |
| Hành hung bác sĩ, nhân viên y tế đang ở mức báo động |
Tuy nhiên, không phải muốn là được bởi vì còn có hàng chục thậm chí hàng trăm các ca khác nhập viện và trong tình trạng nguy kịch hơn. Bên cạnh đó, có nhiều trường hợp người nhà bệnh nhân nghĩ các bác sĩ hời hợt, không nhiệt tình khám bệnh; đội ngũ y tá, điều dưỡng chăm sóc chưa tận tình, chu đáo. Ngoài ra, có thể do tâm lý họ lúc đó không được tỉnh táo do rượu, bia…
3 nguyên tắc nhân viên y tế cần ghi nhớ
Là nạn nhân trong vụ hành hung tại Khoa sản - Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, bác sĩ Nguyễn Lan Hương chia sẻ, trước nay vẫn có việc người nhà phản ứng bác sĩ nhưng nguyên nhân đều là lo cho sức khỏe của người bệnh.
Sau khi được giải thích thì họ thôi. “Lúc đó, sự việc diễn ra rất nhanh, tôi cũng không biết chuyện gì xảy ra. Thực sự, tôi không nghĩ lại bị đánh vì một nguyên nhân không đáng. Họ xem nhân viên y tế là nơi trút giận vậy!”, theo bác sĩ Hương.
Về hướng xử lý, bác sĩ Hương mong muốn xử lý người đàn ông theo đúng pháp luật để răn đe, không để tình trạng tương tự xảy ra, ảnh hưởng rất lớn tới người khác. Mỗi ca trực chỉ có vài người, nhưng phải lo cho hàng chục ca cấp cứu, ca mổ mỗi đêm. Một bác sĩ bị hành hung sẽ ảnh hưởng rất lớn tới việc chăm sóc các bệnh nhân khác, chưa nói tới việc tinh thần bị ảnh hưởng sẽ rất khó chăm sóc bệnh nhân được như trước…
Chia sẻ với các đồng nghiệp, bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Trung tâm Tim mạch Đại học Y Hà Nội kiêm Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Nghành Y thế giới đã đúc kết 3 nguyên tắc nhân viên y tế cần lưu ý để tránh nguy cơ bị bạo hành khi làm việc.
Thứ nhất là người nhà, bệnh nhân và bác sĩ không đứng sát nhau quá, ít nhất cách một cánh tay. Khi đó nếu có bạo hành xảy ra thì chấn thương cũng không quá nặng nề. Về lý thuyết, khi khoảng cách vượt qua cách tay thì lực đánh giảm đi rất nhiều, nhất là khi có dùng hung khí.
Thứ hai là khi tiếp xúc với người nhà, bệnh nhân thì phải có người thứ ba đứng cạnh để vừa làm chứng vừa bảo vệ. Tiếp xúc có hai người trở lên thì sự manh động cũng ít hơn.
Và nguyên tắc thứ ba là không đứng xoay lưng lại bệnh nhân, nếu đứng ở tư thế này thì phải có người khác quan sát bệnh nhân, người nhà. Khi bị tấn công, không quay lưng chạy mà đi lùi. Hành động này giúp đề phòng những trường hợp nguy hiểm tính mạng khi bệnh nhân dùng hung khí, vật sắc nhọn đâm sau lưng.
“Trong quá trình làm việc, chúng tôi gặp rất nhiều trường hợp những bệnh nhân đến cấp cứu trước, nhưng có ca nặng hơn đến sau. Theo nguyên tắc, bác sĩ phải tập trung chữa trị người bệnh nặng hơn. Tuy nhiên, người bệnh và thân nhân người đến trước không hiểu sẽ bức xúc và phản ứng gay gắt lại, thậm chí có thể sẵn sàng ra tay với bác sĩ.
Theo tôi, các cơ quan chức năng cần phải siết chặt nội quy tại các bệnh viện, có chế tài mạnh hơn đối với những đối tượng có hành vi hành hung nhân viên y tế để răn đe lâu dài. Chúng tôi rất cần một môi trường làm việc an toàn để có thể hành nghề cứu người!”, một bác sĩ nha khoa ở Hà Nội chia sẻ.
“Một vấn đề không nhỏ góp phần gây nên tình trạng bạo hành thầy thuốc chính là do thái độ phục vụ của một số ít nhân viên y tế chưa chuẩn mực. Tuy nhiên đấy chỉ là phần rất nhỏ, hiện giờ Bộ Y tế cũng có những quy định rất nghiêm về thái độ và phong cách làm việc của đội ngũ y tế, tại các bệnh viện cũng vậy, chúng tôi khi đã vào làm đều phải trải qua những cuộc khảo sát về cả năng lực và trách nhiệm, nên chúng tôi hoàn toàn nhận thức được mình cần hành xử thế nào cho đúng?
Hiện giờ, ngoài hotline của Bộ Y tế, ở mỗi bệnh viện đều có số hotline, hòm thư phản ánh về chất lượng và thái độ phục vụ, để tương tác giữa bệnh nhân và bệnh viện. Theo tôi thấy, nếu bệnh nhân hay người nhà không hài lòng có thể trực tiếp liên lạc và kiến nghị lên, bình tĩnh giải quyết! Bỏ hành động dùng bạo lực, nó không chỉ ảnh hưởng tới sức khoẻ bác sĩ, kéo theo việc trì hoãn cứu chữa bệnh cho người nhà của họ, mà còn ảnh hưởng tới chính bản thân của họ khi bị truy tố ra pháp luật!”, bác sĩ T.L, giảng viên Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội nhấn mạnh.
