Bắc Ninh: Tăng cường giám sát, bảo đảm quản lý ngân sách chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả

Sau hơn 3 tháng đi vào hoạt động, bộ máy chính quyền tại các xã, phường sau sắp xếp đã cơ bản ổn định, bảo đảm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ được giao. Các đơn vị đã bố trí đủ công chức phụ trách công tác tài chính - kế toán; tuy nhiên, một số cán bộ còn chưa được đào tạo chuyên sâu, ảnh hưởng đến chất lượng tham mưu, điều hành nguồn lực tài chính ở cơ sở.

Việc lập và điều hành dự toán ngân sách năm 2025 được thực hiện theo đúng quy định và hướng dẫn của cấp trên. Các địa phương quản lý chặt chẽ nguồn thu, nhiều khoản thu đạt kế hoạch như thu từ khu vực ngoài quốc doanh, lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân… Tuy nhiên, thu tiền sử dụng đất và thu tại phường vẫn chưa đạt chỉ tiêu do biến động thị trường và công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng còn khó khăn.

Chi ngân sách được điều hành bảo đảm đúng quy định, ưu tiên chi con người, hoạt động thường xuyên và chính sách an sinh xã hội. Các địa phương cũng đang triển khai xây dựng dự toán ngân sách năm 2026 và kế hoạch tài chính 3 năm (2026 - 2028), song gặp vướng mắc do một số nhiệm vụ chi chưa có định mức cụ thể; trong đó, nhiều xã, phường phải vận dụng xen kẽ các hướng dẫn trước đây của hai tỉnh Bắc Ninh - Bắc Giang (trước khi sáp nhập).

Về đầu tư công, các địa phương thực hiện đúng quy trình, trình HĐND xã, phường thông qua kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2025. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, một số khó khăn vẫn tồn tại như: nợ xây dựng cơ bản còn cao, chức năng chủ đầu tư và thẩm định công trình còn chồng chéo, dẫn đến thiếu khách quan trong thẩm tra, đánh giá dự án.

Tại buổi làm việc, Đoàn khảo sát cũng lấy ý kiến góp ý cho hai dự thảo Nghị quyết quan trọng: về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách cấp tỉnh và cấp xã; và về định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2026.

Đại diện các xã, phường đề nghị HĐND tỉnh xem xét quy định phân cấp nguồn thu dựa trên đặc thù và khả năng thu của từng địa phương; tăng tỷ lệ điều tiết tiền sử dụng đất cho cấp xã để có thêm nguồn lực đầu tư phát triển. Nhiều ý kiến cũng cho rằng cần tăng định mức chi theo tiêu chí dân số, bảo đảm mặt bằng chi cho cấp xã mới sau sắp xếp; đồng thời có định mức cụ thể cho các tiêu chí bổ sung, nhất là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, kinh tế, văn hóa - xã hội.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Việt Oanh ghi nhận nỗ lực, tinh thần chủ động của các địa phương trong triển khai nhiệm vụ tài chính - ngân sách, đồng thời đề nghị các xã, phường tiếp tục tăng cường công tác quản lý thu - chi, sử dụng ngân sách hiệu quả, tiết kiệm và đúng quy định.

Chủ tịch HĐND nhấn mạnh, các địa phương cần chủ động rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và chuẩn bị tốt cho giai đoạn tiếp theo. Về cơ chế phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và định mức chi thường xuyên, Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu Sở Tài chính phối hợp với các ngành liên quan rà soát, điều chỉnh kịp thời để bảo đảm phù hợp với thực tế từng địa bàn.

Về tỷ lệ phân chia các khoản thu giữa ngân sách tỉnh và xã, cần cân đối tỷ lệ điều tiết tiền sử dụng đất hợp lý, giúp địa phương có thêm nguồn đầu tư hạ tầng, phục vụ dân sinh. Với định mức chi quản lý hành chính, đồng chí đề nghị xem xét tăng cho các xã, phường trung tâm, khu vực đông dân cư, gần khu công nghiệp; đồng thời tính toán lại chi sự nghiệp môi trường, kinh tế theo dân số, tránh cào bằng, bảo đảm công bằng và hiệu quả.

Trước tình trạng thiếu cán bộ chuyên môn tài chính - kế toán, Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu các địa phương chủ động xây dựng phương án đào tạo, bồi dưỡng hoặc đề xuất biệt phái, điều động cán bộ để kịp thời đáp ứng yêu cầu thực hiện các dự án, chương trình trọng điểm.