Bắc Ninh: Linh hoạt mô hình trường học và bảo đảm công bằng trong giáo dục

Đổi mới mô hình trường học linh hoạt, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục vùng khó

Nhận thức rõ thách thức về sự phân bố dân cư không đồng đều và hạn chế quỹ đất ở nhiều địa phương, Sở GD&ĐT Bắc Ninh đã chủ động xây dựng mô hình trường học linh hoạt, đa cấp học và liên trường, phù hợp với đặc thù nông thôn, miền núi và khu vực ít dân cư.

Trong giáo dục mầm non, các lớp ghép, nhóm ghép linh hoạt đã được triển khai tại các điểm trường vùng xa, giúp trẻ nhỏ được học gần nhà, duy trì sĩ số ổn định và giảm gánh nặng cho phụ huynh. Trong giai đoạn dịch COVID-19, Sở đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục mầm non xây dựng video hướng dẫn phụ huynh dạy trẻ tại nhà, vừa đảm bảo an toàn sức khỏe, vừa duy trì hoạt động học tập cơ bản, khẳng định sự linh hoạt của ngành trong mọi hoàn cảnh.

Đối với giáo dục phổ thông, Bắc Ninh đã phát triển mạnh hệ thống trường liên cấp (tiểu học – THCS – THPT), vừa giúp giảm đầu mối quản lý, vừa sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, cơ sở vật chất. Mô hình “Trường trung tâm – điểm lẻ” được triển khai đồng bộ, giúp quản lý thống nhất chuyên môn, nhân sự và trang thiết bị giữa các đơn vị.

Song song, Sở đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị và giảng dạy, tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn liên trường qua hình thức trực tuyến – một bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa hệ thống giáo dục cơ sở, đặc biệt ở vùng nông thôn.

Nhờ đó, đến nay, toàn tỉnh có 395 trường có cấp tiểu học, trong đó 77 trường liên cấp và gần 200 điểm trường lẻ được quản lý thống nhất. Mạng lưới trường lớp được quy hoạch hợp lý, bảo đảm mọi học sinh đều có cơ hội học tập thuận lợi và chất lượng.

Thu hẹp khoảng cách, hướng tới nền giáo dục công bằng, bền vững

Cùng với việc hoàn thiện mô hình trường học linh hoạt, Sở GD&ĐT Bắc Ninh tập trung tăng cường tiếp cận giáo dục cho trẻ em dân tộc thiểu số, học sinh nghèo và vùng khó khăn.

Với giáo dục mầm non, mạng lưới cơ sở công lập và ngoài công lập được mở rộng, đảm bảo trẻ không phải đi xa, đặc biệt tại các xã miền núi và giáp ranh. Chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ tiền ăn trưa và đầu tư cơ sở vật chất vùng khó được thực hiện kịp thời, đồng bộ. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của giáo dục sớm.

Ở bậc phổ thông, các điểm trường lẻ được duy trì và đầu tư bài bản, kết hợp với mô hình bán trú, hỗ trợ học sinh chính sách. Sở đặc biệt chú trọng tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số, xây dựng môi trường học tập song ngữ, khuyến khích học tiếng Anh và phát triển kỹ năng mềm.

Cùng với đó, việc xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh, thu hút doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ cơ sở vật chất, thiết bị học tập cho học sinh vùng khó.

Kết quả, đến nay 315/317 trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia, 100% xã, phường đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 – minh chứng cho sự nỗ lực không ngừng trong việc thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các vùng miền.

Hiện đại hóa quản lý, chuyển đổi số và đảm bảo minh bạch trong điều hành

Sau sáp nhập, ngành giáo dục Bắc Ninh đứng trước thách thức mới: quy mô quản lý mở rộng, khối lượng công việc tăng, trong khi nguồn lực chưa tương xứng. Tuy nhiên, Sở GD&ĐT đã chủ động xây dựng bộ máy tinh gọn, phân cấp rõ ràng, bảo đảm tính khoa học, hiệu quả và minh bạch trong quản lý.

Cùng với đó, Sở triển khai 18 cụm chuyên môn cấp tỉnh, phát huy đội ngũ giáo viên cốt cán hỗ trợ chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá học sinh. Việc ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản trị – từ học bạ điện tử, phần mềm quản lý tập trung đến hệ thống dữ liệu học sinh – giúp tăng tính chính xác, minh bạch và tiết kiệm nguồn lực hành chính.

Bên cạnh đó, công tác bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên được chú trọng, tập trung vào kỹ năng điều hành trong môi trường số, quản trị hiện đại và thực hiện cơ chế tự chủ, trách nhiệm giải trình của nhà trường.

Đây là bước chuyển quan trọng giúp ngành giáo dục Bắc Ninh vận hành ổn định, hiện đại và công bằng, hướng tới mục tiêu phát triển “Giáo dục thông minh – Học sinh hạnh phúc – Xã hội học tập bền vững.”

Với những bước đi bài bản, tầm nhìn dài hạn và tinh thần đổi mới, ngành giáo dục Bắc Ninh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng hệ thống giáo dục toàn diện, công bằng và hiện đại.

Từ việc linh hoạt mô hình trường học, tăng cường cơ hội tiếp cận giáo dục đến minh bạch hóa quản lý và đẩy mạnh chuyển đổi số, Bắc Ninh không chỉ khẳng định vị thế là điểm sáng trong khu vực đồng bằng sông Hồng mà còn là hình mẫu về quản trị giáo dục địa phương trong thời kỳ tự chủ và hội nhập.