Trao đổi với PV, ông Lưu Đức Hùng – Trưởng Ban Tuyên giáo huyện ủy huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh cho biết, hội Lim là một lễ hội lớn đầu xuân vùng Kinh Bắc được tổ chức từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng hàng năm, trên địa bàn huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh. Trong đó, ngày 13/1 âm lịch là chính hội và được chia làm hai phần là phần lễ và phần hội.
Hội Lim là một sinh hoạt văn hoá - nghệ thuật đặc sắc của nền văn hoá truyền thống lâu đời ở xứ Bắc và dân ca Quan họ trở thành tài sản văn hoá chung của dân tộc Việt, tiêu biểu cho loại hình dân ca trữ tình Bắc Bộ.
Hội Lim chính là hội chùa làng Lim và đôi bờ sông Tiêu Tương. Hội Lim trở thành hội hàng tổng (hội vùng) vào thế kỷ 18. Khi quan trấn thủ xứ Thanh Hóa Nguyễn Đình Diễn là người thôn Đình Cả, Nội Duệ, xứ Kinh Bắc, có nhiều công lao với triều đình, được phong thưởng nhiều bổng lộc, đã tự hiến nhiều ruộng vườn và tiền của cho tổng Nội Duệ trùng tu đình chùa, mở mang hội hè, gìn giữ thuần phong mỹ tục.
Ông còn cho xây dựng trước phần lăng mộ của mình đặt tên là lăng Hồng Vân trên núi Lim. Do có nhiều công lao với hàng tổng và việc ông đặt hậu ở chùa Hồng ân, nên khi ông mất nhân dân tổng Nội Duệ đã tôn thờ làm hậu thần, hậu Phật hàng tổng.
Văn bia lăng Hồng Vân có tên Hồng Vân từ bi ký niên đại Cảnh Hưng 30 (1769) hiện giữ ở đình thôn Đình Cả đã cho biết khá rõ lai lịch, công trạng và việc thờ phụng hậu hàng tổng Nguyễn Đình Diễn mỗi năm hai dịp vào "ngày sinh" và "ngày hóa" của ông tại lăng Hồng Vân và chùa Hồng ân trên núi Lim.
Trải qua tháng năm lịch sử, hội Lim đã có nhiều lớp văn hóa, trong đó người ta chỉ tổ chức tế lễ hậu thần vào một dịp là ngày 13 tháng giêng trùng với hội chùa Lim. Chính vì vậy mà có hội Lim và đây là hội hàng tổng.
Theo đó, hội Lim xuân Mậu Tuất phần lễ được thực hiện từ 8h30 ngày 12/1 âm lịch. Thời điểm này sẽ tổ chức Lễ dâng hương tại chùa Hồng Ân (Hồng Ân Tự), lăng Quận công Nguyễn Đình Diễn trên đồi Lim. Sang đến ngày 13/1 âm lịch, phần lễ được thực hiện từ 7h30 tại thôn Lũng Giang, Thị trấn Lim. Trong đó sẽ tổ chức đoàn rước từ Trường tiểu học Thị trấn Lim đến Đình Lim. Đồng thời, tổ chức rước sắc từ đình làng Đình Cả sang đình làng Lộ Bao và tế lễ dâng hương theo nghi thức truyền thống tại các đình, đền chùa ở các làng thuộc xã Nội Duệ, Liên Bão, Thị trấn Lim.
Theo ông Hùng, hội Lim năm nay có 10 điểm mới so với mọi năm. Cụ thể:
Thứ nhất, UBND huyện Tiên Du năm nay đã thành lập đường dây nóng của Ban chỉ đạo (BCĐ) Lễ hội vùng Lim xuân Mậu Tuất để tiếp thu, xử lý những thông tin của đại diện tổ chức, cá nhân phản ánh về những vấn đề liên quan đến Lễ hội vùng Lim số điện thoại 0222.3837223.
Thứ hai, UBND huyện đã lát đá lên đồi Lim để du khách có thể đi lại một cách thuận tiện.
Thứ ba, các lán hát quan họ đã ký cam kết không ngả nón xin tiền tránh gây phản cảm đối với du khách và làm xấu hình ảnh truyền thống của các “liền anh, liền chị”.
Thứ tư, huy động 100% quân số của Công an huyện, BCH Quân sự huyện và tăng cường 150 cán bộ chiến sĩ của Công an tỉnh Bắc Ninh nhằm đảm bảo tình hình an ninh trật tự giúp du khách yên tâm khi đi chẩy hội.
Thứ năm, cử 150 thanh niên tình nguyện hướng dẫn cho các du khách đến lễ hội và cấp phát nước miễn phí tại 6 điểm quanh trung tâm lễ hội.
Thứ sáu, đặt 60 thùng rác quanh lễ hội và 30 nhà vệ sinh lưu động để phục vụ du khách.
Thứ bảy, các hộ kinh doanh, buôn bán các mặt hàng phải ký cam kết bán hàng đúng giá, đúng mặt hàng đăng ký kinh doanh, buôn bán tránh tình trạng chặt chém du khách. Nếu phát hiện trường hợp nào thực hiện không đúng quy định sẽ xử lý thật nghiêm.
Thứ tám, giao cho phòng y tế huyện cùng trung tâm y tế huyện đi kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm. Sau khi kết thúc lễ hội sẽ phun thuốc khử trùng tiêu độc quanh lễ hội.
Thứ chín, nghiêm cấm tất cả các dịch vụ điện tử, trò chơi dùng loa có công suất lớn hoạt động tại các điểm gần trung tâm lễ hội.
Cuối cùng, tình trạng cá độ ăn tiền, bài bạc và các tệ nạn xã hội, ăn xin, ăn mày được lực lượng công an huyện Tiên Du rà soát, tuần tra liên tục không để diễn ra trong lễ hội năm nay.
Một số hình ảnh PV ghi nhận được tại lễ hội Lim năm nay:
Hồng Ân Tự là nơi được thờ quan trấn thủ Nguyễn Đình Diễn. |
Mọi người đến đây đều thành tâm kĩnh lễ. |
Chính hội là vào ngày 13/1 âm lịch hàng năm nhưng trong ngày 12 người dân đã nô nức đi chẩy hội. |
Hội thi tổ tôm điếm được các ông, các bác trung niên hào hứng tham gia. |
Điểm nhấn của hội Lim là các làn điệu dân ca quan họ. Hàng ngàn du khách từ thập phương đỏ về để nghenhững câu hát đi vào lòng người của các liền anh liền chị. |
Lối lên Hồng Ân Tự đã được lát đá sạch sẽ, có ghế đá dọc đường lên để du khách nghỉ ngơi. |
Hàng chục thùng rác được đặt ở các điểm quanh lễ hội. |
Các bạn trể thích thú với những gian hàng tự chọ, những trò chơi và những món ăn đa dạng |
Lực lượng công an, bộ đội, dân quân tự vệ luôn túc trực 24/24 để đảm bảo an ninh trật tự và hỗ trợ du khách. |
Về với Hội Lim là về với một trời âm thanh, thơ và nhạc náo nức không gian đến xao xuyến lòng người. Những áo mớ bảy mớ ba, nón ba tầm, quai thao, dải yếm lụa sồi, những ô lục soạn, khăn đóng, áo cặp the hoa gấm... như ẩn chứa cả sức sống mùa xuân của con người và tạo vật. Cách chơi hội của người quan họ vùng Lim cũng là cách chơi độc đáo, mỗi cử chỉ giao tiếp đã mang trong nó một sắc thái văn hoá cao. |