“Hạ độc” môi trường
Tìm tìm hiểu của PV Báo PLVN, để sản xuất ra tinh quặng chì và tinh quặng kẽm thì quặng chì, kẽm thô phải được đưa vào hệ thống dây chuyền nghiền nhỏ, trộn lẫn với phụ gia và nước. Do đó, một lượng lớn nước, bùn và đất có lẫn các chất phụ gia bị dư thừa thải ra ngoài, nhưng hiện nay các đập chứa nước thải chất thải của Nhà máy đã đầy nên hàng ngày một lượng nước thải kèm theo phụ gia độc hại chảy ra suối gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và chăn nuôi của người dân.
“Do hít mùi hóa chất độc hại lâu ngày nên hầu hết người dân xung quanh Nhà máy đều bị ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Mỗi khi hoạt động hết công suất thì mùi hóa chất nồng nặc đến buốt óc. Gia súc, gia cầm mà uống nước suối có nguồn nước thải từ Nhà máy luyện chì Lủng Váng chảy ra cứ chết dần, chết mòn mà không rõ nguyên nhân. Trước đây khi chưa có Nhà máy, cây cối tốt tươi, cá tôm đầy suối, nhưng giờ ô nhiễm quá cây cối kém năng suất, cá tôm cũng ngắc ngoải, người dân đã nghèo nay càng khốn khó thêm”, một người dân sống gần Nhà máy Lủng Váng cho biết.
Từ tháng 10/2015, hàng chục héc ta rừng cây khu vực của Nhà máy xảy ra hiện tượng cây chết dọc hai bên đường mương dẫn khí thải và xung quanh khu vực ống khói của nhà máy luyện chì.
Ngoài việc Nhà máy hoạt động gây ảnh hưởng đến môi trường, các cơ quan chức năng đã kiểm tra và phát hiện nhiều vi phạm về việc bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động của Cty CP Khoáng sản Bắc Kạn.
Được biết, năm 2014, Tổng Cục môi trường - Bộ TN&MT đã kiểm tra và ban hành Kết luận số 396/KLTTr-TCMT về công tác bảo vệ môi trường đối với Cty CP khoáng sản Bắc Kạn. Kết luận nêu rõ, mặc dù Công ty đã được UBND tỉnh Bắc Kạn phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cho các dự án, nhưng Cty chưa có giấy xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án hoặc giấy xác nhận việc đã thực hiện một trong các hạng mục công trình của dự án đã được đầu tư trong trường hợp dự án được phân kỳ đầu tư theo nhiều giai đoạn trước khi đưa dự án, công trình vào vận hành chính thức cho dự án Nhà máy và chưa thực hiện chương trình giám sát môi trường định kỳ cho các mỏ. .
Mới đây nhất, sau khi kiểm tra và phát hiện những vi phạm của Công ty, Thanh tra Sở TN&MT Bắc Kạn đã có Tờ trình số 28/TT-Ttra đề nghị UBND tỉnh Bắc Kạn xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Cty. Tờ trình cho biết, trong quá trình thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, Cty đã có hành vi thực hiện không đầy đủ một trong các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt.
Cụ thể tại khu vực mỏ Nà Bốp - Pù Sáp không đưa bể lắng tách dầu mỡ 20m3 vào hoạt động; không bố trí nhà vệ sinh lưu động trong hầm lò; không thu gom triệt để chất thải nguy hại trong khu vực lưu giữ tạm thời theo quy định; không xây đủ 19 hố nước mưa chảy tràn về hồ lắng và không xây dựng một bể chứa nước 100 và 150m3 để dập bụi và tưới đường, rửa xe…
Do đó, ngày 29/4/2016, UBND tỉnh Bắc Kạn đã có Quyết định số 615 về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty CP Khoáng sản Bắc Kạn do ông Vũ Phi Hổ làm Tổng Giám đốc với số tiền phạt 170 triệu đồng. Đồng thời, buộc Cty thực hiện nghiêm túc những nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Chi cục nói có, Công ty bảo không…
Trao đổi về những vấn đề trên, ông Vũ Phi Hổ - Tổng Giám đốc Cty CP Khoáng sản Bắc Kạn cũng thừa nhận, trong quá trình hoạt động cũng có một số nội dung, chi tiết nhỏ chưa đáp ứng được và đang tiếp tục khắc phục, hoàn thiện. Nhưng ông Hổ lại khẳng định Nhà máy không có bất cứ vấn đề gì làm ảnh hưởng về môi trường. Hiện nay Cty có đầy đủ giấy tờ và các hệ thống pháp lý về môi trường cơ bản và thực hiện đầy đủ.
Về vấn đề bể chứa và xử lý chất thải của Cty? Ông Hổ cho rằng, đoàn kiểm tra của Tổng cục Địa chất - Bộ TN&MT cho là nhỏ là sơ sài, nhưng theo quy định của pháp luật thì nó không quy định chi tiết là kho đấy phải bao nhiêu m2, và phải được xây bằng loại gạch gì. Mà thuật ngữ kho chỉ là một nơi để chứa đựng chất thải nguy hại rồi chuyển đi cho các cơ quan xử lý.
Ông Hổ cũng khẳng định, hệ thống xử lý nước thải hiện nay 100% là ổn, tuần hoàn để sản xuất và không có chuyện xả ra môi trường. Và không có chuyện cây chết hàng loạt xung quanh Nhà máy.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên về công tác bảo vệ môi trường của Cty CP Khoáng sản Bắc Kạn, ông Nông Đức Di - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường - Sở TN&MT Bắc Kạn lại xác nhận: việc Nhà máy luyện chì của Cty hoạt động làm mấy héc ta cây chết là có thật.
“Chi cục Bảo vệ môi trường cũng vừa vào kiểm tra, nhưng chưa lấy mẫu được vì hôm đó trời mưa. Công nghệ xử lý của Cty là lắng và xả có sử dụng hóa chất, nhưng vấn đề này mình không giám sát thường xuyên được. Lúc nào mình đi kiểm tra có thể Cty lại dùng hóa chất xử lý, lúc mình không có mặt có thể họ lại xả thẳng... Tất nhiên, nước đã qua tuyển luyện chì kẽm rồi thì nước không như nước tự nhiên được rồi…”, ông Di nhấn mạnh.
