Hủy án khi tài sản chưa được giao
Vụ kiện nói trên bắt đầu từ năm 1998, khi nguyên đơn là Công ty cổ phần thương mại và Đại lý dầu (có trụ sở tại 408 Lê Hồng Phong, phường Thắng Tam, TP Vũng tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) khởi kiện vợ chồng bà Nguyễn Thị Ngọc Hương vì cho rằng bà này thiếu nợ Công ty này trong việc mua bán xăng dầu.
Vì nhiều uẩn khúc nên vụ án này đã từng bị hủy nhiều lần. Tại bản án dân sự sơ thẩm số 05 ngày 26/12/2007 của TAND tỉnh Bà Rịa Vũng tàu đã tuyên buộc vợ chồng bà Hương phải trả số tiền mua xăng dầu còn thiếu cả gốc và lãi tổng cộng là 655 triệu đồng (làm tròn số) và chấp nhận toàn bộ yêu cầu của Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan) đối với ông bà Hương và buộc họ trả nợ cho Ngân hàng này số tiền gốc là 2 tỷ 680 triệu đồng.
Bản án có hiệu lực, cơ quan Thi hành án dân sự tỉnh Bà Rịa – Vũng tàu đã kê biên tài sản thế chấp của vợ chồng bà Hương là quyền sử dụng đất diện tích 1476,2m2 và các tài sản trên đất gồm nhà cấp bốn, nhà kho và các trụ bơm xăng, dầu đang hoạt động tại khu phố Hải An, thị trấn Long Hải để đảm bảo thi hành án. Ngày 27/8/2009, Trung tâm Bán đấu giá tỉnh đã tổ chức bán đấu giá số tài sản nói trên và đã bán đấu giá thành với số tiền là 4 tỷ 583 triệu đồng. Tuy nhiên, trên thực tế tài sản chưa được giao cho người trúng đấu giá.
Ngày 8/4/2010, sau khi xem xét vụ án VKSNDTC đã quyết định kháng nghị một phần Bản án dân sự sơ thẩm số 05 nói trên, đề nghị Tòa Dân sự TANDTC xét xử giám đốc thẩm theo hướng: Hủy phần tranh chấp thanh toán tiền mua bán xăng dầu giữa Công ty cổ phần thương mại và đại lý dầu với vợ chồng bà Hương.
Ngày 29/9/2010, tại Quyết định giám đốc thẩm số 673, TANDTC đã tuyên hủy một phần Bản án dân sự 05 theo đề nghị của VKSNDTC, giao hồ sơ cho TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Phải chờ phán quyết của tòa án
Mặc dù đây lần thứ 3 hủy án, song vụ việc nêu trên vẫn còn nhiều vấn đề cần được làm rõ. Thứ nhất, cần xác định yếu tố lỗi của ngân hàng đối với việc thực hiện 2 hợp đồng tín dụng đã ký với bà Hương. Theo đó, các hợp đồng trên có thời hạn 12 tháng tuy nhiên chưa đến hạn, phía Ngân hàng đã tự thanh lý trước hạn, trong khi bà Hương không có vi phạm gì.
Thứ hai, về tài sản thế chấp, tại biên bản hòa giải ngày 27/7/2007 tại TAND tỉnh Bà Rịa – Vũng tàu bà Hương đã nói rõ: giấy tờ bà thế chấp cho ngân hàng đều là bản gốc mà không phải bản sao. Bà không hề dùng các giấy tờ này để thế chấp cho Công ty cổ phần đại lý dầu. Số giấy tờ này trước đó bà Hương đã thế chấp cho Công ty đại lý dầu nhưng sau 6 tháng bà Hương đã thanh toán đầy đủ nên giấy tờ được Cty này trả lại. Do đó, giấy tờ bà thế chấp vay tiền ngân hàng là hợp pháp. Bà Hương cũng cho rằng đưa ngân hàng vào tham gia tố tụng là không đúng
Bên cạnh đó, quyết định giám đốc thẩm nhận định trong khi ngân hàng cho rằng “bà Hương đồng ý phát mãi tài sản thế chấp để ưu tiên thanh toán cho Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam và tài sản thế chấp này đã được xử lý trong giai đoạn thi hành án, nghĩa vụ thanh toán theo quyết định của bản án sơ thẩm đã được thực hiện xong…” là không đúng, bởi bà Hương chưa hề đồng ý việc phát mãi tài sản, do đó bà đã bỏ về không tham dự đấu giá. Bà Hương cho rằng việc bản án giám đốc thẩm chỉ hủy một phần là chưa đảm bảo quyền lợi cho bà, do vậy bà đã gửi đơn kiến nghị lên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và mới đây Ủy ban Tư pháp đã có công văn gửi Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC đề nghị xem xét vụ việc.
Trong khi bản án đã bị hủy, chờ xét xử sơ thẩm lại và vụ việc đang được làm rõ theo yêu cầu của Ủy ban Tư pháp thì mới đây ngày 28/7/2011 Cục Thi hành án dân sự tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có công văn gửi bà Hương yêu cầu tự nguyện di dời tài sản và giao quyền sử dụng đất và các vật kiến trúc tại khu phố Hải An để giao cho người mua được đấu giá theo quy định; Nếu không, sẽ bị cưỡng chế.
Theo một số luật sư, Điểm d, Điều 50 Luật Thi hành án dân sự quy định Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự phải ra quyết định đình chỉ thi hành án trong trường hợp bản án, quyết định bị hủy một phần hoặc toàn bộ. Đối chiếu vụ án này, việc thi hành án phải được đình chỉ để chờ quyết định có hiệu lực của Tòa án; Còn việc sau này Tòa án tuyên ra sao, lỗi của bên nào nếu gây thiệt hại phải bồi thường.
Huy Hoàng