Ba Bể - “Viên ngọc xanh” giữa đại ngàn: Cơ hội, kỳ vọng sau sáp nhập
(PLVN) - Ba Bể - hồ nước ngọt tự nhiên cùng cảnh núi rừng hoang sơ là điểm đến được nhiều du khách lựa chọn. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, Ba Bể đang có rất nhiều kỳ vọng trong việc phát huy tiềm năng và lợi thế du lịch vùng.
Theo lãnh đạo địa phương chia sẻ với phóng viên Báo PLVN, sáp nhập không chỉ thay đổi về mặt hành chính mà còn mở ra các cơ hội để Ba Bể “liên kết vùng, liên kết du lịch” hiệu quả hơn.
Ba Bể giờ đây có thể phát huy vai trò “cửa ngõ” giữa nhiều địa phương lân cận, tạo thành chuỗi du lịch liên vùng, một hướng đi đầy tiềm năng và hy vọng cho phát triển bền vững.
Điều này không chỉ giúp tăng số lượng khách du lịch, mà còn giúp kéo dài thời gian lưu trú, mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho cộng đồng, doanh nghiệp và địa phương.
Từ sáp nhập hành chính đến tầm nhìn liên kết vùng
Trước khi sáp nhập, Ba Bể gồm nhiều xã nhỏ, quản lý phân tán, việc xây dựng định hướng chung, huy động nguồn lực, liên kết với địa phương khác gặp nhiều khó khăn. Việc sáp nhập đơn vị hành chính đã tạo ra một “mảnh ghép” lớn hơn, với không gian quản lý rộng hơn, thuận lợi cho quy hoạch, đầu tư, xúc tiến và liên kết phát triển du lịch.
Theo chính quyền xã, lợi ích lớn nhất của sáp nhập là khả năng liên kết tuyến du lịch: từ hồ Ba Bể vùng trung tâm nối với các điểm như Na Hang (Tuyên Quang), các khu di tích lịch sử như ATK Tân Trào, ATK Định Hóa, ATK Chợ Đồn…
Việc kết nối này sẽ hình thành một chuỗi sản phẩm liên hoàn, đa trải nghiệm. Du khách có thể du lịch sinh thái, thăm hồ, rừng, hang động. Bên cạnh đó, được trải nghiệm du lịch văn hóa, trải nghiệm bản làng, tìm hiểu lịch sử kháng chiến; du lịch dã ngoại, trải nghiệm nông nghiệp, homestay… Nhờ vậy, du khách sẵn sàng dành vài ngày, thậm chí cả tuần để khám phá vùng đất rộng lớn, đa dạng.
Không chỉ có vậy, với phạm vi hành chính mở rộng, việc huy động vốn, kêu gọi đầu tư, quảng bá hình ảnh Ba Bể với các doanh nghiệp lữ hành vốn rất chú trọng điểm đến có liên kết vùng, có tiềm năng khai thác tour trở nên dễ dàng hơn.
Chính quyền địa phương nhìn nhận rõ rằng các doanh nghiệp du lịch, khi chọn địa phương để đầu tư, thường ưu tiên những nơi liên kết cao, đa dịch vụ, có đường giao thông thuận tiện, có sản phẩm du lịch đặc sắc và khả năng khai thác dài hạn. Ba Bể, với thay đổi hành chính hiện tại, đang ở vị trí đáp ứng nhiều tiêu chí đó.
Để biến tiềm năng thành hiện thực, chính quyền Ba Bể đã đề ra một chiến lược bài bản, tập trung vào ba nhóm giải pháp chính.
Xã sẽ Quy hoạch rõ ràng, bảo vệ cảnh quan môi trường. Bước đầu tiên được ưu tiên là xây dựng quy hoạch chi tiết. Xác định rõ đâu là khu vực được phép phát triển dịch vụ, khu vực bảo tồn nghiêm ngặt. Quan trọng không kém là việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm, ngăn chặn việc xây dựng trái phép, phá vỡ cảnh quan thiên nhiên.
Điều này, đặc biệt quan trọng đối với khu vực hồ và rừng, nếu phát triển du lịch mà không quy hoạch và quản lý tốt, có thể dẫn đến phá hoại thiên nhiên, ô nhiễm, ảnh hưởng sinh cảnh. Chính quyền hiểu rõ rằng du lịch mà đánh đổi thiên nhiên sẽ chỉ lợi trước mắt, mà mất lâu dài.
Không chỉ dừng lại ở việc cho phép phát triển dịch vụ, Ba Bể muốn dịch vụ ở đây thực sự chuyên nghiệp, hấp dẫn: từ homestay, ăn uống, hướng dẫn viên, kỹ năng đón khách… Chính quyền hợp tác với các sở, ngành liên quan để tổ chức lớp tập huấn, giúp người dân, doanh nghiệp hiểu rõ cách phục vụ, đảm bảo chất lượng dịch vụ.
Song song đó, Ba Bể mở cửa kêu gọi đầu tư: Doanh nghiệp được hỗ trợ thủ tục hành chính nhanh gọn, được giúp khảo sát vị trí, đề xuất phương án đầu tư phù hợp quy hoạch. Sự đồng hành này giúp giảm rào cản, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, xây dựng các cơ sở lưu trú, dịch vụ phù hợp, từ homestay dân dã đến eco-resort gần gũi thiên nhiên.
Ba Bể không chỉ chờ du khách tìm đến mà tích cực xúc tiến, quảng bá. Chính quyền định hướng xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng, tổ chức sự kiện văn hoá, khuyến khích trưng bày sản phẩm OCOP (sản phẩm đặc hữu địa phương), kết nối với doanh nghiệp lữ hành để mở tour mới: thăm hồ, chèo thuyền, trải nghiệm nghề truyền thống, tìm hiểu văn hóa dân tộc, cắm trại, trekking…
Việc thiết kế tour đa trải nghiệm giúp du khách không chỉ đến, chụp ảnh rồi đi, mà thực sự gắn bó với không gian, với con người, trải nghiệm theo cách chậm, bền vững, giàu cảm xúc.
Một trong những yếu tố quyết định thành công của du lịch, đặc biệt là du lịch vùng núi, vùng sâu, vùng rừng chính là giao thông dễ đến, dễ đi, an toàn.
Hiện nay tỉnh và chính quyền địa phương Ba Bể đang ưu tiên đầu tư các tuyến giao thông quan trọng kết nối Ba Bể với trung tâm vùng và các khu du lịch lân cận. Các tuyến tỉnh lộ, đường kết nối tới Ba Bể đang được nâng cấp, mặt đường cải thiện đáng kể, đi lại thuận lợi hơn.
Một số dự án mới như tuyến từ Bắc Kạn - Ba Bể, các đường kết nối Ba Bể - Na Hang đang được xúc tiến, hoàn thiện thủ tục để sớm triển khai. Địa phương cũng chủ động phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chủ trương, đảm bảo an ninh, trật tự để các nhà thầu thi công thuận lợi.
Khi hệ thống giao thông hoàn thiện, thời gian di chuyển đến Ba Bể sẽ được rút ngắn đáng kể, điều kiện then chốt để thu hút du khách cuối tuần, khách đi theo tour, kể cả khách quốc tế.
Đó chính là mạch sống, là cầu nối để Ba Bể thực sự trở thành điểm đến dễ tiếp cận, thân thiện, hấp dẫn.
Cân bằng giữa kinh tế và bản sắc
Phát triển du lịch không chỉ là chuyện của chính quyền mà cần có doanh nghiệp, có người dân, có cộng đồng tham gia. Ba Bể hiểu rõ điều đó.
Chính quyền xã khẳng định, doanh nghiệp và người dân là hai lực lượng chủ chốt. Vì thế, xã luôn hỗ trợ, từ thủ tục hành chính cho đến khảo sát địa điểm, đề xuất phương án đầu tư phù hợp với quy hoạch. Đặc biệt, xu hướng được khuyến khích là mô hình cộng đồng - doanh nghiệp. Doanh nghiệp hợp tác với người dân địa phương, sử dụng lao động bản xứ, mua sản phẩm OCOP, đưa du khách vào làng bản, homestay tạo ra nguồn thu cho dân, đồng thời bảo tồn văn hóa, bản sắc.
Sự hỗ trợ không chỉ mang tính hình thức. Chính quyền sẽ đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi nhất với mong muốn phát triển du lịch mà vẫn giữ được màu xanh tự nhiên của núi rừng, giữ được bản sắc văn hoá, không đánh đổi vì lợi nhuận trước mắt.
Đối với du lịch cộng đồng, homestay đây là hướng đi phù hợp với Ba Bể. Hướng đi này giúp tiết kiệm vốn đầu tư ban đầu, gắn kết người dân, khai thác bền vững, lan tỏa lợi ích đến nhiều hộ dân.
Ba Bể muốn giữ bản sắc, khai thác nét riêng để tạo sự khác biệt. Theo định hướng của chính quyền sau sáp nhập, Ba Bể sẽ phát triển những nhóm sản phẩm du lịch đặc trưng:
Du lịch sinh thái - khám phá thiên nhiên: Hồ Ba Bể, rừng nguyên sinh, hang động, trekking, chèo thuyền kayak, khám phá cảnh quan thiên nhiên hoang sơ… Đây là lợi thế có một không hai của Ba Bể.
Du lịch văn hóa cộng đồng dân tộc: Khách du lịch được trải nghiệm hát then, đàn tính, ẩm thực truyền thống, sinh hoạt nhà sàn, nghề đan lát tất cả là bản sắc riêng của Ba Bể.
Du lịch trải nghiệm nông nghiệp - văn hóa nông thôn: Tham quan vườn nông sản đặc hữu, trải nghiệm mùa thu hoạch, làm bánh truyền thống, tìm hiểu đời sống nông nghiệp địa phương, mang lại cảm giác chân thực, gần gũi, khác biệt so với du lịch “view đẹp - sống ảo”.
Phát triển sản phẩm du lịch mới, độc đáo, giữ màu sắc tự nhiên:Hướng đến xây dựng thương hiệu riêng cho Ba Bể, không ồ ạt, không chạy theo số lượng, mà phát triển có chọn lọc, bền vững, mang tính trải nghiệm sâu sắc.
Nếu được đầu tư đúng hướng, Ba Bể có thể trở thành mô hình du lịch sinh thái - cộng đồng tiêu biểu của vùng Đông Bắc Bộ.
Bảo tồn môi trường sinh thái, văn hóa bản địa
Phát triển du lịch nếu thiếu kiểm soát dễ dẫn đến phá hoại thiên nhiên, văn hóa, môi trường. Ba Bể nhận thức rõ điều đó, và đã đặt bảo tồn là nhiệm vụ trọng tâm, là nền tảng để phát triển du lịch lâu dài.
Ba hướng Ba Bể lồng ghép bảo tồn: Bảo vệ môi trường tự nhiên; Kiểm soát hoạt động dịch vụ du lịch; Giữ gìn văn hóa bản địa. Đây là hướng tiếp cận bền vững, tạo ra mô hình du lịch không chỉ mang lợi nhuận mà còn tôn trọng thiên nhiên và con người.
Hồ Ba Bể, với cảnh quan thiên nhiên, núi, rừng, hang động, hệ sinh thái đa dạng là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam. Đây là lợi thế thiên nhiên quý giá mà không phải địa phương nào cũng có. Du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm theo xu hướng toàn cầu đang ngày càng được ưa chuộng.
Du khách, đặc biệt khách quốc tế, không chỉ tìm kiếm resort sang chảnh mà muốn trải nghiệm thiên nhiên hoang sơ, văn hóa bản địa, đời sống con người thực, Ba Bể đáp ứng được rất nhiều tiêu chí đó. Với sáp nhập hành chính và chiến lược phát triển rõ ràng, Ba Bể có thể khai thác lợi thế liên kết vùng, kết nối với các khu vực có giá trị lịch sử, văn hóa, thiên nhiên, đưa vào các tour liên tuyến điều mà nhiều điểm đến đơn lẻ khó làm được.
Trong bối cảnh du lịch Việt Nam đang hướng tới phát triển bền vững, du lịch xanh, du lịch văn hóa, Ba Bể có thể trở thành “trái tim du lịch xanh miền Bắc”, với thương hiệu riêng vừa hoang sơ, vừa thân thiện, vừa bản sắc.
Khách du lịch sẽ tìm đến Ba Bể không chỉ để ngắm cảnh, mà để trải nghiệm: chèo thuyền kayak lúc bình minh trên hồ mờ ảo, trekking rừng nguyên sinh trong tiếng chim hót, ngủ nhà sàn, nghe điệu then, nếm món ăn đặc sản, xem nghề đan lát, cùng người dân cắm trại bên bếp lửa, kể chuyện bản làng… Đó là loại hình du lịch cảm xúc, sâu sắc mà ngày càng nhiều người tìm kiếm.
Ba Bể là nơi mà thiên nhiên, con người, văn hóa và cộng đồng cùng phát triển hài hòa, không đánh đổi môi trường, không chạy theo số lượng, mà hướng tới chất lượng, bền vững và thân thiện.
Nếu phát triển đồng bộ, bền vững, Ba Bể không chỉ thay đổi diện mạo, mà còn thay đổi tương lai: từ một địa phương rẻo cao, hoang sơ trở thành điểm đến được nhiều người yêu thích, tìm đến; từ du lịch tự phát, nhỏ lẻ thành mô hình du lịch bền vững, có thương hiệu. Hồ xanh, núi rừng, con người, văn hóa hòa quyện, tạo nên một Ba Bể đẹp, hấp dẫn, thân thiện, đáng để nhiều người ghé thăm, trải nghiệm.