Lần đầu tiên tại Việt Nam, một giải thưởng được trao cho chiếc xe xứng đáng nhất trong năm do tạp chí Autonet tiến hành bình chọn.
Giải thưởng do Autonet bình chọn là giải thưởng “Xe của năm” lần đầu tiên tại Việt Nam. Đối với một thị trường xe hơi đang phát triển mạnh mẽ như ở nước ta, Autonet Car of the Year thực sự có ý nghĩa, giúp người mua xe có được cái nhìn tổng quát và những đánh giá khách quan về các mẫu xe mới năm 2009. Dù số lượng tiêu thụ hàng năm còn rất khiêm tốn (khoảng 100 nghìn xe, trong khi Thái Lan khoảng trên 600 nghìn), nhưng với sự phát triển kinh tế vượt bậc, nhu cầu mua xe của người dân sẽ ngày một tăng cao và đi kèm với nó là nhu cầu tiếp cận các nguồn thông tin đầy đủ, khách quan và trung thực.
Nhận định về tầm quan trọng của giải thưởng này, ông Huỳnh Quang Sơn – Tổng biên tập Tạp chí Autonet, Trưởng ban tổ chức giải – cho biết: “Với uy tín và kinh nghiệm hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực ôtô xe máy, giải thưởng Car of the Year do Tạp chí Autonet bình chọn trước hết là sự khẳng định thành công của những mẫu xe được ưa chuộng trên thị trường. Car of the Year cũng chính là thước đo, là cơ sở để các nhà sản xuất, phân phối nhìn nhận khách quan về một năm hoạt động, đánh giá nhu cầu thị trường, và đưa ra những chiến lược phát triển tiếp theo. Còn đối với khách hàng, họ sẽ có cơ sở tin cậy hơn để cân nhắc, lựa chọn chiếc xe của mình. Chúng tôi cam kết nỗ lực để Giải thưởng Autonet Car of the Year sẽ ngày càng quy mô hơn, hoàn thiện hơn”.
Danh sách bình chọn
Để có thể nằm trong danh sách bình chọn, tất cả các ứng viên phải là những mẫu xe phổ biến, hoàn toàn mới hoặc phiên bản mới được thiết kế lại ra đời từ tháng 9 năm 2008 đến tháng 9 năm 2009, cả xe nhập khẩu và xe lắp ráp trong nước. Tuy nhiên, nếu là xe nhập khẩu thì mác xe đó phải có đại diện phân phối chính thức tại Việt Nam.
Với những điều kiện đó, Autonet đã lựa chọn ra các xe được nằm trong danh sách này gồm 22 chiếc và được chia thành 4 nhóm chính:
- Dòng xe sedan (gồm 10 ứng viên): BMW 3-series, BMW 5-series, Daewoo Lacetti, Ford Mondeo, Ford Focus sedan, Honda Civic, Kia Forte, Mercedes-Benz E-class, Toyota Camry và Toyota Corolla Altis.
- Dòng xe Crossover/SUV (gồm 7 ứng viên): Chevrolet Captiva, Ford Everest, Ford Escape, Honda CR-V, Hyundai Santa Fe, Mercedes-Benz GLK và Toyota Fortuner.
- Dòng xe MPV (gồm 2 ứng viên): Mitsubishi Zinger và Toyota Innova
- Dòng xe compact (gồm 3 ứng viên): Ford Focus hatchback, Hyundai i30 và Kia Morning.
Các tiêu chí đánh giá
Mỗi ứng cử viên được chấm điểm theo 9 tiêu chí:
- Thiết kế ngoại thất: là tiêu chí đánh giá phong cách thiết kế ngoại thất xe về mặt tổng thể. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa các bộ phận ở đầu xe, sườn xe và đuôi xe cũng như la-zăng. Lợi thế thuộc về các mẫu xe có thiết kế hiện đại, bắt mắt và có nhiều lựa chọn màu sắc được người tiêu dùng ưa chuộng.
- Thiết kế nội thất: điểm cho phần này được đánh giá dựa trên phong cách thiết kế nội thất xe, từ thiết kế táp-lô, bảng đồng hồ, ghế ngồi, vô-lăng, các tấm pa-nô cửa và cả những bộ phận chức năng trên bệ điều khiển trung tâm.
- Trang bị tiện nghi: là những trang thiết bị bên trong ca-bin xe phục vụ cho nhu cầu sử dụng của tất cả những người ngồi trong xe. Tiện nghi của xe bao gồm hệ thống điều hòa, hệ thống âm thanh, nghe nhìn, điều khiển ghế ngồi đa vị trí với bộ nhớ, hệ thống hỗ trợ đỗ xe với camera chiếu hậu, cách âm cùng nhiều trang thiết bị khác.
- Trang bị an toàn: đánh giá những trang bị an toàn của các ứng cử viên, bao gồm cả các trang bị an toàn chủ động như phanh chống bó cứng ABS, hỗ trợ lực phanh điện tử EBD, hệ thống hỗ trợ cân bằng điện tử ESP… cùng các trang bị an toàn thụ động như hệ thống túi khí, đai an toàn thông minh…
- Khả năng tăng tốc và vận hành: một trong những tính năng vô cùng quan trọng của một chiếc xe là khả năng tăng tốc. Tiêu chí này được áp dụng dựa trên thời gian để các ứng cử viên tăng tốc từ 0-100km/h. Ngoài ra, sự cân bằng và vững vàng khi vào cua cũng như khả năng cách âm tốt cũng nằm trong sự đánh giá này.
- Tiết kiệm nhiên liệu: do việc đo đạc dựa trên các thiết bị đơn giản nên Autonet chỉ có thể tiến hành đánh giá một cách tương đối mức độ tiêu thụ nhiên liệu của các ứng cử viên trong cuộc bầu chọn. Bên cạnh đó, Autonet cũng đã tiến hành khảo sát để lấy ý kiến của độc giả về vấn đề này đối với từng mẫu xe sử dụng trong điều kiện thực tế. Kết quả cuối cùng là sự tổng hợp của các thông số có được.
- Giá cả hợp lý: đây thực sự là tiêu chí gây tranh cãi, bởi câu “tiền nào của nấy” từ lâu đã trở thành vấn đề căng thẳng trên thị trường ôtô Việt Nam. Tuy nhiên, mỗi nhà sản xuất đều có lý do để niêm yết giá bán lẻ cho các sản phẩm của mình. Giá cả hợp lý ở đây là sự phù hợp giữa trang bị tổng thể của xe với giá bán lẻ và số tiền phải nằm trong khả năng chi trả của đại bộ phận người tiêu dùng (khoảng dưới 50.000USD).
- Chi phí bảo dưỡng, sửa chữa: Đây là vấn đề được nhiều người tiêu dùng quan tâm và suy nghĩ trước khi dốc hầu bao mua một chiếc xe mới hay một chiếc xe đã qua sử dụng. Trong vòng 4 tháng qua, Autonet đã tiến hành khảo sát tại một số gara lớn tại Hà Nội và kết quả là cùng một hạng xe, dòng xe với giá bán lẻ tương đương nhưng chi phí thay thế một số phụ tùng của các xe lại có sự chênh lệch rõ ràng.
- Giá trị khi bán lại: Với những chiếc xe mới được cải tiến hoặc thiết kế lại, việc đánh giá giá trị bán lại dựa trên tỷ lệ % mất giá của phiên bản cũ ra đời trước đó qua các năm sử dụng. Còn đối với những dòng xe mới hoàn toàn, tỷ lệ mất giá được khảo sát trên thị trường xe cũ ngay ở thời điểm hiện tại hoặc căn cứ vào tỷ lệ trượt giá bình quân của thương hiệu đó trên thị trường Việt Nam.
Cách thức tiến hành
Trước tiên, Autonet Car of the Year không phải là một cuộc thi đối kháng giữa các ứng cử viên, mà là sự đánh giá khách quan từng ứng cử viên qua các tiêu chí mà ban tổ chức đưa ra. Mỗi người trong hội đồng giám khảo sẽ cho điểm ở từng khía cạnh của từng mẫu xe theo 9 tiêu chí kể trên.
Điểm số tối đa mà mỗi chiếc xe có thể có được trong các tiêu chí bình chọn là không giống nhau. Về sự khác biệt này, ông Huỳnh Quang Sơn giải thích: “Giá cả hợp lý, chi phí sử dụng và giá trị bán lại là những tiêu chính đánh giá quan trọng nhất và được nhân hệ số điểm cao nhất trong cuộc bình chọn này. Sở dĩ như vậy là vì theo khảo sát của Autonet, các vấn đề trên được người tiêu dùng Việt Nam hiện nay cân nhắc nhiều nhất khi quyết định mua một chiếc xe mới”.
Để được đội “vương miện” Autonet Car of the Year 2009, mỗi chiếc xe sẽ phải qua 2 vòng bình chọn:
- Vòng 1: Ban tổ chức sẽ tiến hành đánh giá sơ bộ từng mẫu xe để tìm ra những chiếc xe sáng giá nhất đại diện cho từng dòng xe. Quy trình đánh giá dựa trên nguyên tắc loại trừ, và các mẫu xe hội tụ nhiều điểm bất lợi nhất sẽ bị loại đầu tiên, chẳng hạn như xe có trang bị quá nghèo nàn, xe bị mất giá quá lớn, tiêu tốn nhiên liệu… Vượt qua vòng này gồm 6 đại diện của dòng xe sedan, 2 đại diện của dòng Crossover/SUV, 2 thuộc dòng compact và 1 đại diện dòng MPV.
- Vòng 2: Những mẫu xe vượt qua vòng 1 sẽ được tiếp tục đánh giá từng chi tiết, khía cạnh cụ thể. Ban giám khảo sẽ cho điểm trên từng khía cạnh đó, và điểm số kết luận của mỗi chiếc xe là tổng điểm của cả hội đồng giám khảo cộng lại. Cuối cùng, chiếc xe dành giải Autonet Car of the Year 2009 là chiếc xe đạt tổng điểm cao nhất.
Kết quả bình chọn
Chúng ta cùng chiêm ngưỡng 11 mẫu xe sáng giá đại diện cho 4 dòng xe đã lọt vào vòng 2, rồi cùng nhìn nhận lại những lý do thuyết phục để danh hiệu Car of the Year được trao cho chiếc xe xứng đáng nhất.
(Xem tiếp phần 2 để biết thông tin cụ thể về điểm số và chiếc xe sáng giá nhất)