Hãng tin Bloomberg dẫn lời bà Bishop trong một cuộc phỏng vấn tại Canberra ngày 11/5 đề cập đến việc các nước ASEAN đang bàn thảo về khả năng thiết lập một vùng nhận dạng phòng không ở vùng biển Đông. “Tôi chắc chắn rằng họ đều có chung quan điểm vô cùng quan ngại nếu có nỗ lực để thiết lập ADIZ tại khu vực này” – bà Bishop cho hay.
Ngoại trưởng Australia nói rằng, các tuyến giao thương quan trọng của Australia và các nước khác đều đi qua Ấn Độ Dương và đi về phía Bắc. “Do đó, chúng tôi rất muốn các nước giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình, không có các hành động đơn phương và chúng tôi đã bày tỏ quan điểm của mình cả công khai lẫn riêng tư với các nước liên quan” – bà nói.
Ngoại trưởng Australia cho biết thêm rằng, bà đã có các cuộc nói chuyện với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, trong đó bà thúc giục họ tránh các động thái làm gia tăng căng thẳng.
Phát biểu của bà Bishop được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang đẩy mạnh việc tạo ra các đảo nhân tạo tại biển Đông đông đúc tàu thuyền qua lại và giàu tài nguyên.
Báo cáo hàng năm về chiến lược quân sự của Trung Quốc do Bộ Quốc phòng Mỹ công bố mới đây cho hay, Trung Quốc đã cải tạo đến 2.000 mẫu đất ở biển Đông – diện tích lớn hơn nhiều so với con số 500 mẫu tính đến cuối tháng 12 năm ngoái.
Theo giới chức Mỹ, các cơ sở mà Trung Quốc đang xây dựng ở biển Đông có thể bao gồm các cảng biển, các hệ thống do thám và ít nhất một sân bay.
Bên cạnh đó, đầu tháng Bắc Kinh cũng công khai tuyên bố có quyền thiết lập một ADIZ tại biển Đông. Trước đó, hồi cuối năm 2013, Trung Quốc đã vấp phải sự phản đối kịch liệt từ Australia, Nhật Bản và Mỹ khi thiết lập một khu vực tương tự ở vùng trời phía trên một quần đảo đang có tranh chấp trên biển Hoa Đông.
Australia hiện là đồng minh quan trọng và cũng là một trong những nước ủng hộ chiến lược chuyển trọng tâm chiến lược tới khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ. Nước này hiện có đến 2.500 lính thủy đánh bộ Mỹ đồn trú ở thành phố Darwin.
Dù Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia nhưng bà Bishop vẫn chỉ đạo Bộ Ngoại giao và thương mại nước này triệu hồi đại sứ Trung Quốc tại Australia để bày tỏ quan ngại của bà đối với việc thiết lập ADIZ trên biển Hoa Đông.
Nhật dọn đường gia tăng vai trò quân sự trong khu vực
Trong một diễn biến khác có tác động đến tình hình an ninh khu vực, Liên minh cầm quyền ở Nhật Bản gồm Đảng Dân chủ Tự do (LDP) và Công minh ngày 11/5 đã họp bàn về một dự luật đảm bảo an ninh mới và nhất trí sẽ trình ra để Nội các Nhật Bản xem xét vào ngày 14/5 tới.
Dự luật này đề xuất thay đổi đáng kể trong chính sách an ninh của Nhật Bản, theo đó mở rộng vai trò quân sự của Nhật trong liên minh Mỹ - Nhật và cho phép Nhật Bản triển khai một lượng binh sỹ nhất định trong trường hợp một nước mà Nhật có quan hệ chặt chẽ bị tấn công.
Đồng thời cho phép quân đội Nhật hỗ trợ hậu cần cho các lực lượng nước ngoài đang hoạt động theo khuôn khổ Hiến chương của Liên Hợp quốc. Dự luật này được Chính phủ Nhật Bản thúc đẩy triển khai trong bối cảnh nước này và các đồng minh đang đối mặt với những thách thức như sự quyết đoán ngày càng tăng của quân đội Trung Quốc trong việc khẳng định các tuyên bố chủ quyền trên biển.
Các nhà phân tích cho rằng, dự luật nhiều khả năng sẽ dễ dàng được Nội các Nhật Bản thông qua và đưa ra trước Quốc hội xem xét một ngày sau đó. Song, các cuộc khảo sát cho thấy cử tri Nhật Bản hiện vẫn còn rất chia rẽ về sự thay đổi chính sách này./.
