Lễ khai mạc Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN. Ảnh: AFP |
Cuộc họp SOM ASEAN-Trung Quốc được tổ chức theo quyết định của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 44 (AMM 44) kết thúc thành công chiều 19/7, nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định cho phát triển khu vực và thúc đấy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM Việt Nam Phạm Quang Vinh là điều phối viên cuộc họp cùng với nước chủ nhà Indonesia. Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM Trung Quốc Lưu Chấn Dân dẫn đầu đoàn Trung Quốc.
Tại cuộc họp, các quan chức cấp cao hai bên đã thảo luận việc thực hiện DOC; trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, một văn bản quan trọng ký giữa ASEAN và Trung Quốc, thể hiện cam kết chung thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hợp tác xây dựng lòng tin và giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên Hợp Quốc (LHQ) về Luật biển (UNCLOS) năm 1982.
Việc các quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc thông qua về nguyên tắc Dự thảo Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC được đánh giá là một “bước tiến quan trọng” trong việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ trong khu vực giàu tài nguyên. “Đây là một bước tiến có ý nghĩa và tốt đẹp để chúng tôi cùng nhau tiếp tục đối thoại và hợp tác nhằm thúc đẩy hơn nữa sự ổn định và lòng tin trong khu vực”, ông Phạm Quang Vinh nói với các nhà báo sau cuộc họp hôm qua.
Về phần mình, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Liu Zhenmin nói: “Đây là một dấu mốc quan trọng chứng minh hợp tác giữa Trung Quốc và các thành viên ASEAN. Chúng tôi có một tương lai tươi sáng và chúng tôi đang hướng tới hợp tác trong tương lai”. Bản dự thảo Quy tắc hướng dẫn này đã được thảo luận suốt gần 10 năm qua. Tuy nhiên, hiện nay những khác biệt vẫn tồn tại giữa các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông.
Kết thúc cuộc họp, Trưởng SOM Phạm Quang Vinh và Trưởng SOM Lưu Chấn Dân cho biết hai bên nhất trí cuộc họp SOM ASEAN-Trung Quốc tiếp theo sẽ diễn ra tại Trung Quốc trong thời gian tới.
Philippines muốn LHQ phân xử
Trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục leo thang tại Biển Đông, hôm 19/7, Ngoại trưởng Philippines Alberto del Rosario khẳng định Manila muốn LHQ đứng ra phân xử những tranh cãi chủ quyền giữa Philippines và Trung Quốc trên Biển Đông. Theo Ngoại trưởng Philippines, LHQ có thể đứng ra phân xử đâu là vùng biển tranh chấp và đâu là vùng biển không tranh chấp. Ông Alberto del Rosario nhấn mạnh Philippines buộc phải lựa chọn cách phân xử dựa vào Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS) vì điều này không cần đến sự chấp thuận của phía bên kia.
Tại hội nghị AMM 44 ở Bali hôm 19/7, các ngoại trưởng ASEAN cũng đã khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy một môi trường hòa bình, thân thiện và hài hòa trên Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định, tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng trong khu vực; nhấn mạnh DOC là cam kết tập thể quan trọng giữa các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc để đảm bảo giải quyết hòa bình các tranh chấp trong khu vực, phù hợp với UNCLOS; kêu gọi tất cả các bên tôn trọng tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông theo quy định của các nguyên tắc được luật pháp quốc tế thừa nhận.
Các Bộ trưởng đã thảo luận về việc hoàn thiện các hướng dẫn thực thi DOC để hai bên có thể bước sang giai đoạn mới, đó là xác định các nội dung cơ bản của Bộ quy tắc về ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).
Phúc Lợi (Tổng hợp)