Trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao (HNCC) ASEAN lần thứ 17 và các Hội nghị liên quan, hôm qua, một loạt HNCC giữa ASEAN với các đối tác quan trọng đã diễn ra tại Hà Nội: HNCC Mê Công-Nhật Bản, HNCC ASEAN-Nhật Bản, HNCC ASEAN-Hàn Quốc, HNCC ASEAN-Trung Quốc, HNCC ASEAN+3 và HNCC ASEAN-Liên Hợp Quốc.
Hướng tới Thập kỷ Mê Công Xanh
HNCC Mê Công – Nhật Bản lần thứ hai do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì đã mở đầu một loạt các HNCC trong ngày hôm qua. Tại Hội nghị, các Thủ tướng các nước Mê Công và Nhật Bản đã ghi nhận nhiều chương trình, dự án thuộc “Chương trình Hành động 63 điểm” đã và đang được triển khai, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng, kết nối giao thông và các lĩnh vực khác như phát triển nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân…
Hội nghị đánh giá cao việc hiện thực hóa hai sáng kiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu tại HNCC lần thứ nhất: xây dựng Dự án Trung tâm đào tạo nghề Mê Công – Nhật Bản đặt tại Vĩnh Phúc và việc Nhật Bản tài trợ cho các dự án của Ủy hội Mê Công nhằm quản lý nguồn nước vào mùa lũ và mùa hạn. Các Thủ tướng đã nhất trí thông qua Chương trình Hành động triển khai sáng kiến “Hướng tới Thập kỷ Mê Công Xanh” và Chương trình hành động “Sáng kiến hợp tác Kinh tế Công nghiệp Mê Công – Nhật Bản”.
Nâng tầm “Đối tác Chiến lược” với Hàn Quốc
Trong khi đó, tại HNCC ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 13, với tham dự của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak và lãnh đạo các nước ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, ASEAN luôn coi trọng tăng cường quan hệ với Hàn Quốc ở cả cấp độ song phương và đa phương, mong muốn đưa quan hệ ASEAN-Hàn Quốc lên tầm cao mới. Tại Hội nghị, lãnh đạo các nước ASEAN hoan nghênh “Sáng kiến châu Á mới” của Hàn Quốc ưu tiên tăng cường hợp tác với ASEAN.
Các nhà lãnh đạo đã nhất trí nâng quan hệ ASEAN-Hàn Quốc thành Đối tác Chiến lược và thông qua Tuyên bố chung về Đối tác chiến lược vì hòa bình, thịnh vượng. Các nhà lãnh đạo hài lòng ghi nhận kết quả tích cực trong việc triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Tuyên bố chung về Hợp tác và Đối tác toàn diện giai đoạn 2006-2010 và đã thông qua Kế hoạch hành động cho giai đoạn 2011-2015, với nhiều biện pháp hợp tác quan trọng và thiết thực. Các nhà lãnh đạo ASEAN cũng hoan nghênh sáng kiến của Hàn Quốc về tăng trưởng xanh ít cácbon nhằm ứng phó với Biến đổi khí hậu vì phát triển bền vững.
Về kinh tế-thương mại, ASEAN và Hàn Quốc nhất trí sẽ đẩy mạnh hơn nữa việc triển khai hiệu quả tất cả các thỏa thuận và hiệp định trong khuôn khổ Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Hàn Quốc (AKFTA), và khẳng định cam kết nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên 150 tỷ USD vào năm 2015.
Hợp tác thực chất, hiệu quả hơn với Nhật Bản
Tại HNCC ASEAN – Nhật Bản lần thứ 13, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản là một trong những quan hệ quan trọng hàng đầu của ASEAN. Thủ tướng khẳng định Việt Nam nói riêng và ASEAN nói chung mong muốn làm sâu sắc hơn nữa quan hệ toàn diện ASEAN - Nhật Bản, khai thác mọi tiềm năng để đưa hợp tác đi vào thực chất và hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy liên kết khu vực rộng lớn hơn ở Đông Á.
Các nhà lãnh đạo ASEAN đánh giá cao sự ủng hộ và hỗ trợ to lớn của Nhật Bản trong nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển và tăng cường kết nối ASEAN, cũng như việc Nhật Bản tiếp tục ủng hộ vai trò chủ đạo của ASEAN trong các tiến trình khu vực. ASEAN đánh giá cao vai trò của Quỹ Liên kết ASEAN-Nhật (JAIF), trong đó có việc sớm triển khai các cam kết hỗ trợ ASEAN, nhất là khoản 62 triệu USD trợ giúp khẩn cấp đối phó với khủng hoảng tài chính cho khu vực ASEAN.
ASEAN và Nhật Bản nhất trí tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp cụ thể nhằm triển khai hiệu quả quan hệ đối tác lâu dài, hữu nghị và chiến lược vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực. Các nhà lãnh đạo giao các Bộ trưởng và các quan chức đề ra các biện pháp cụ thể nhằm tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về kinh tế - thương mại, nhất là triển khai có hiệu quả Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP); hợp tác phát triển Tiểu vùng, đặc biệt là triển khai Sáng kiến Một thập kỷ Mê Công xanh vì sự phát triển bền vững ở lưu vực Mê Công; tăng cường hợp tác xử lý các vấn đề toàn cầu như suy thoái môi trường, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, chống khủng bố, an ninh biển, an ninh năng lượng…; thúc đẩy hơn nữa giao lưu nhân dân...
Giải quyết hòa bình tranh chấp theo luật pháp quốc tế với Trung Quốc
Tại HNCC ASEAN-Trung Quốc lần thứ 13, các nhà lãnh đạo đã ghi nhận những kết quả thiết thực trong việc thực hiện Kế hoạch hành động (giai đoạn 2005-2010) nhằm triển khai Tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc vì hòa bình và thịnh vượng, nhất trí thông qua Kế hoạch hành động mới cho giai đoạn 2011-2015.
Các nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục đẩy mạnh triển khai hiệu quả các thỏa thuận trong khuôn khổ Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc trên cơ sở cùng có lợi, hướng tới mục tiêu nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên 500 tỷ USD và tăng đầu tư của Trung Quốc và ASEAN lên tới 10 tỷ USD vào năm 2015.
Hai bên cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh trao đổi và triển khai các dự án do Trung Quốc hỗ trợ như Quỹ tín dụng trị giá 15 tỷ USD và Quỹ hợp tác đầu tư ASEAN-Trung Quốc trị giá 10 tỷ USD cũng như các sáng kiến do Thủ tướng Ôn Gia Bảo đưa ra dịp này nhằm tăng cường hợp tác các mặt với ASEAN với trọng tâm ưu tiên là phát triển cơ sở hạ tầng và kết nối ở khu vực.
Hội nghị đã thông qua Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về phát triển bền vững, khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hợp tác toàn diện hướng tới phát triển đồng đều và bền vững trong tương lai, nhất là trong việc ứng phó và xử lý hiệu quả các thách thức đang nổi lên như môi trường, biến đổi khí hậu, thiên tai, an ninh năng lượng…
Đặc biệt, các lãnh đạo hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực; tuân thủ và thực hiện hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên liên quan ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy hợp tác tiến tới thông qua Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên Hợp Quốc, cũng như đẩy mạnh hợp tác xử lý các vấn đề cùng quan tâm, nhất là các thách thức an ninh phi truyền thống mà khu vực đang phải đối mặt.
Cùng ngày, HNCC ASEAN+3 (giữa ASEAN với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) và HNCC ASEAN-Liên Hợp Quốc đã diễn ra tại Hà Nội.