ASEAN, Australia chia sẻ quan ngại về hành động quân sự hóa Biển Đông gần đây

Tại Diễn đàn, tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Australia, hai bên ghi nhận tiến triển tích cực trong triển khai Kế hoạch hành động ASEAN-Australia giai đoạn 2015-2019, nhất là kết quả quan trọng đạt được từ Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Australia tại Sydney vào tháng 3/2018 đã tạo xung lực mới cho quan hệ hai bên trong giai đoạn tiếp theo. Các nước ASEAN đều nhận định Australia là một trong những đối tác chủ chốt của ASEAN ở khu vực, mong muốn đưa quan hệ đối tác chiến lược đi vào chiều sâu thực chất hơn nữa. 

Australia nhấn mạnh coi trọng quan hệ với ASEAN và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình một cấu trúc khu vực mở, minh bạch, thu nạp và dựa trên luật lệ; mong muốn cùng ASEAN tiếp tục thúc đẩy liên kết kinh tế và mở cửa ở khu vực. Australia cho rằng trong bối cảnh môi trường khu vực đang diễn biến nhanh chóng, khó lường, ASEAN đóng vai trò quan trọng như một “người tổ chức chiến lược” (strategic convener) các diễn đàn, cơ chế đối thoại và hợp tác vì hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực; khẳng định sẽ tiếp tục tham gia hiệu quả và đóng góp tích cực tại các cơ chế EAS, ARF, ADMM+. 

Về các vấn đề khu vực và quốc tế, ASEAN và Australia chia sẻ quan ngại về các hành động quân sự hóa gần đây ở Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, giải quyết hoà bình các tranh chấp, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, đẩy mạnh đối thoại, xây dựng lòng tin và hình thành các quy tắc, chuẩn mực ứng xử trong đó có nỗ lực xây dựng một Bộ quy tắc COC hiệu quả và ràng buộc. Về định hướng tương lai, hai bên nhất trí sẽ tích cực cụ thể hoá các sáng kiến như Hợp tác phát triển hạ tầng ASEAN-Australia, phát triển tiểu vùng Mekong; tăng cường hợp tác biển; thúc đẩy các hoạt động giao lưu, kết nối doanh nghiệp thông qua Phòng Thương mại ASEAN-Australia và Hội đồng Doanh nghiệp ASEAN-Australia; sớm kết thúc đàm phán Hiệp định Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) và phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)…

Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã thay mặt ASEAN phát biểu về hợp tác kết nối ASEAN-Australia và tình hình khu vực Mekong. Về các vấn đề khu vực và quốc tế, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhận định tình hình khu vực mặc dù có một số tiến triển tích cực nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định, trong đó có các hoạt động gây phức tạp tình hình ở Biển Đông. Thứ trưởng bày tỏ mong muốn ASEAN và Australia tăng cường hợp tác hiệu quả tại các khuôn khổ, diễn đàn do ASEAN chủ trì, cùng phối hợp xây dựng một cấu trúc khu vực mở, minh bạch và dựa trên luật lệ. 

Thứ trưởng chia sẻ quan điểm nhất quán của ASEAN về vấn đề Biển Đông, được các nhà Lãnh đạo ASEAN tái khẳng định tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 32 vừa qua; mong muốn Australia tiếp tục phát huy vai trò tích cực và đóng góp xây dựng, trách nhiệm cùng ASEAN giải quyết các thách thức đặt ra đối với hoà bình, ổn định ở khu vực.