Trần giờ làm thêm chỉ nên quy định theo năm
Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú cho biết, doanh nghiệp thủy sản hoạt động sản xuất mang tính thời vụ, nguồn nguyên liệu chỉ nhiều từ 5-6 tháng.
“Khi vào chính vụ, bà con nông dân mang sản phẩm tới nhà máy, cần phải thu mua và chế biến ngay nếu không nguồn nguyên liệu sẽ hư hỏng. Do vậy không thể áp trần giờ làm việc bình thường theo quy định là 44 giờ/tuần được. Nếu như vậy, chúng tôi không thể giải quyết vấn đè hàng hóa của bà con, làm như vậy chính sách với nông nghiệp nông thôn không giải quyết được. Dẫn tới câu chuyện mất giá. Những tháng không phải thời vụ, công nhân không có nguyên liệu làm, nếu áp dụng khung giờ làm thêm 40 giờ/tuần là hết sức vô lý” – ông Quang nói.
“Nếu quy định mức giờ làm thêm như hiện nay, thì doanh nghiệp sẽ vi phạm vào những tháng cao điểm mùa vụ, tức cả năm không được bán hàng. Luật của chúng ta đang đặt ra nguy cơ khiến doanh nghiệp không được bán hàng, đồng nghĩa người lao động không có việc làm” – ông Quang bày tỏ quan điểm.
Chia sẻ về những khó khăn mà Doanh nghiệp gặp phải theo quy định luật Lao động sửa đổi, ông Quang cho hay, Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú hiện có 2 nhà máy với 20.000 lao động, nhưng tới nay mới thu hút được 13.000 lao động, mặc dù đã dùng mọi chính sách để thu hút.
Cùng với tình trạng thiếu hụt lao động, ngoài những tháng vào mùa vụ, quá nửa năm là lao động ít việc, tới làm việc 3-5 giờ/ngày, doanh nghiệp vẫn phải trả lương cho lao động. Trong khi đó, vào tháng mùa vụ nhiều đơn hàng lại không được làm thêm vượt 30 giờ/tháng và 200 giờ/năm. Vậy tại sao cứ áp đặt giờ làm thêm theo tuần, theo tháng và theo năm vào doanh nghiệp?
“Chúng tôi không bao giờ muốn tăng giờ làm thêm cho công nhân vì vậy chúng tôi phải trả gấp rưỡi, hoặc gấp đôi cho người lao động. Như vậy, giá thành của chúng tôi tăng lên 20%- 30%, điều này có nghĩa năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp giảm. Tuy nhiên, nếu không tăng giờ làm thêm thì không thể giao đơn hàng theo đúng hẹn cho đối tác. Do đó, doanh nghiệp buộc phải để lao động làm thêm giờ chứ không hề mong muốn” – ông Quang nói.
Cùng quan điểm, Ông Trương Văn Cẩm – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng, đối với với DN dệt may việc làm thêm 300 giờ/năm là rất khó thực hiện. “Hầu hết các DN dệt may đều vi phạm quy định này. Vì chúng tôi cũng làm theo thời vụ, có những tháng rất nhiều đơn hàng, không làm thêm giờ không được”.
Ông Trương Văn Cẩm cho rằng, luật sửa đổi bộ luật lao động cần bám với thực tiễn. Khi ban hành luật mà không đi vào đời sống thì không nên đưa ra.
Đại diện phía Hiệp hội Da – giày& túi xách Việt Nam – bà Phan Thị Thanh Xuân cho rằng, ngành Da-giày là 1 ngành tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và sử dụng rất nhiều lao động. Câu chuyện làm thêm giờ chính là việc giải bài toán năng suất lao động.
“Chúng ta cần làm thêm giờ vì năng suất lao động ngành Da-giày Việt Nam rất thấp, so với các nước đặc biệt là Trung Quốc chúng ta kém rất xa, mức của ngành gia dày hiện nay chỉ đạt: 0,5 đôi/người/giờ. Trong khi đó tại Trung Quốc họ làm 1.2 đến 1.5, năng suất lao động họ đang cải thiện rất tốt.
Có ý kiến cho rằng, đối với ngành này cần ứng dụng máy móc, khoa học công nghệ. Tuy nhiên, ngành thời trang có một đặc thù, khó có thể dùng máy móc thay thế con người. Việc ứng dụng các máy móc thiết bị chỉ giúp DN giải quyết được những mã hàng nhất định, tăng năng suất ở 1 khâu nhất định. Theo quy luật và thị thiếu người tieu dùng, ngành thời trang thay đổi rất nhanh, 6 tháng thay đổi 1 bộ sưu tập... Ngành da giày là ngành sản xuất theo mùa vụ, đơn hàng rất nhiều vì vậy cần phải tăng ca để đảm bảo tiến độ đơn hàng. Nếu không làm thêm ngoài giờ sẽ dẫn tới chậm đơn hàng, phải bồi thường và phá sản.
Vì vậy, đại diện các doanh nghiệp kiến nghị, không nên khống chế việc làm thêm giờ theo tuần theo tháng mà nên theo năm và không nên giảm giờ làm việc chính từ 48 giờ/tuần xuống còn 44 giờ/tuần.
Vì trong thực tế, người lao động làm việc bình quân 10 giờ/ngày không ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như năng suất lao động. Hầu hết các ngành đều có đặc thù phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu trong mùa vụ, không phải ngày nào cũng có nguyên liệu mà làm 10 tiếng/ngày. Hơn nữa chủ doanh nghiệp cũng phải cân đối việc làm hàng ngày để đảm bảo sức khỏe lâu dài cho người lao động vừa đảm bảo năng suất, chất lượng. Từ đó doanh nghiệp mới phát triển bền vững. Mặt khác, người lao động họ cũng có nhu cầu làm thêm giờ để nhận lương thêm trang trải cuộc sống
Không lũy tiến lương giờ làm thêm
Việc quy định trả lương luỹ tiến giờ làm thêm cũng được các doanh nghiệp nhận định là không phù hợp với thông lệ của đa số các quốc gia khác trên thế giới. “Trả lương giờ làm thêm theo sản phẩm thì có, chứ chưa ai trả theo thời gian sau cao hơn thời gian trước, trả lương luỹ tiến theo giờ là không hợp lý. Thực tế với ngày lễ lương làm thêm đã được trả 300% cộng thêm tiền lương ngày lễ đó thì tính ra đã là gần 400% rồi”- ông Trương Văn Cẩm, Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết.
Theo đại diện các doanh nghiệp, việc quy định mức lương làm thêm giờ quá cao trong Dự luật có thể dẫn tới tác dụng ngược là khuyến khích người lao động làm thêm nhiều hơn, người lao động có thể cố tình kéo giờ làm them sang giờ thứ 2, 3 để có thểm có thêm thu nhập. Điều này khiến mục đích bảo vệ sức khoẻ của lao động của Luật không đạt được.
Bên cạnh đó, làm tăng “gánh nặng” trách nhiệm vào doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, thậm chí “bóp chết” doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp kiến nghị giữ mức tính lương giờ làm thêm như hiện hành, cụ thể 150% với làm thêm ngày thường, 200% với ngày nghỉ và 300% ngày lễ tết, việc trả lương cao hơn mức trên thì do hai bên thoả thuận.
