"Tôi thường nghĩ đến khởi nghiệp khi còn là học sinh Trung học cơ sở", Nguyễn Công Thành nhớ lại. "Tôi được xem TV Sony, xe máy Honda và bắt đầu yêu thích các thương hiệu Nhật Bản từ đó".
Thành đã thi đỗ đại học tại Việt Nam, nhưng vẫn quyết tâm sang Nhật Bản, dù gia đình phản đối. Trong thời gian học tại một trường dạy tiếng Nhật ở thành phố Hiroshima, anh phải rửa bát thuê tại một khách sạn và làm nhiều công việc tay chân khác để lấy tiền sinh sống. Năm 2005, anh đỗ vào đại học Osaka, sau đó nhận bằng Thạc sĩ về Hệ thống thông tin.
Sau khi ra trường, Thành gia nhập Brother Industries, một nhà sản xuất thiết bị điện và điện tử có trụ sở tại Nagoya. Anh phụ trách phát triển các chương trình sử dụng cho máy photocopy đa chức năng trong sáu năm.
Sau khi nghỉ việc tại Brother Industries, Thành bắt đầu chuẩn bị cho công việc kinh doanh của riêng mình. Anh tham gia các hội thảo về khởi nghiệp để lấy kinh nghiệm. "Tôi cảm thấy may mắn khi cứ 100 người tôi gặp, có một người đồng ý góp ý về công việc mà tôi sắp làm", Thành nhớ lại.
Tháng 7/2017, Thành thành lập công ty Hachix tại thành phố Nagoya, tỉnh Aichi, với số vốn 5 triệu yên (khoảng 43.600 USD). Một nửa số tiền đó là của Thành và hai người bạn Việt Nam đồng sáng lập, phần còn lại của một doanh nhân mà anh quen. Mục tiêu của công ty là phát triển và tiếp thị AI cùng hệ thống phân tích dữ liệu cho các nhà bán lẻ, nhà sản xuất và cung cấp giải pháp công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, Hachix còn cung cấp phần mềm phân tích và dự đoán doanh số bán văn phòng phẩm; hệ thống IoT cho các nhà máy sử dụng cảm biến, để giám sát dây chuyền sản xuất, cung cấp dữ liệu thu được từ cảm biến theo dõi để tối ưu hóa việc phân bổ công nhân trong nhà máy.
Mô hình của Hachix là giảm chi phí phát triển hệ thống theo đơn đặt hàng bằng cách sử dụng các phần mềm miễn phí, cảm biến đa năng và thiết bị với giá phải chăng, nhưng vẫn đáp ứng yêu cầu về chất lượng. "Chúng tôi luôn cố gắng đáp ứng nhu cầu của khách hàng với chi phí càng thấp càng tốt", Thành nói.
Các đơn hàng mà công ty của Thành ký được dao động từ 1 triệu yên (khoảng 9.500 USD) đến 2,5 triệu yên (23.500 USD). Khách hàng chủ yếu là các công ty sản xuất vừa và nhỏ, quy mô 50 đến 100 công nhân. Đây là những công ty chưa được tin học hóa hệ thống nên có rất nhiều tiềm năng phát triển.
Đơn hàng đầu tiên mà Hachix nhận được đến từ một nhà hàng Việt Nam tại Nhật Bản, nơi đang cần một hệ thống bán vé mua món ăn tự động. Hachix đã tạo ra một chương trình dựa trên máy tính bảng để xử lý các đơn đặt hàng và thanh toán. Thành cho biết, công ty chỉ có thể giành được đơn hàng từ các nhà hàng mới, bởi thị trường đã quá nhiều đối thủ cạnh tranh.
"Năm đầu tiên, việc kinh doanh thật khủng khiếp", Thành nhớ lại. Nhưng trải nghiệm "cay đắng" năm đầu đã giúp công ty có bước đi đúng đắn hơn, như tập trung chủ yếu vào các nhà sản xuất và cung cấp công nghệ thông tin. Chưa đến một năm sau, tháng 6/2018, doanh thu công ty đạt 3 triệu yên (28.300 USD). Năm 2019, doanh thu là 16 triệu yên (151.000 USD). Tuy nhiên, sự xuất hiện của Covid-19 đã khiến Hachix giảm tốc độ tăng trưởng. Dù vậy, công ty kỳ vọng doanh số bán hàng sẽ tăng 50% trong 2021.
Theo một tổ chức chuyên theo dõi doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản, thành phố Nagoya có rất ít công ty liên quan đến công nghệ thông tin, bởi việc hoạt động nơi đây rất khó khăn. Do đó, thành công của Hachix là điều đáng ghi nhận.
Yutaka Matsuyama, người quản lý của tổ chức Nagoya Life Science Incubator, cũng ca ngợi nỗ lực của Hachix. Tuy nhiên, ông cho rằng các công ty khởi nghiệp cần "cải thiện chất lượng dịch vụ, đồng thời tích lũy kinh nghiệm bằng cách giành được các đơn đặt hàng lớn".
Hachix có tám nhân viên toàn thời gian và bán thời gian, tất cả đều là người Việt Nam. Công ty cũng thường xuyên làm việc với các chuyên gia về AI, hệ thống nhúng và các lĩnh vực tiên tiến khác. "Sự hiện diện của rất nhiều chuyên gia là lý do tại sao chúng tôi phát triển hệ thống với tốc độ cao, chi phí thấp", Thành chia sẻ.
Thành cho biết anh đang xem xét thuê thêm người Nhật Bản vào làm việc. Bên cạnh đó, anh cũng có kế hoạch lập các chi nhánh tại Hà Nội và Đà Nẵng.
Như Phúc (theo Nikkei Asia)