Anh hùng liệt sĩ Hoàng Kim Giao- người con yêu quý của thành phố Hải Phòng
Đồng chí Hoàng Kim Giao là một cán bộ khoa học trẻ có hai bằng đại học, biết 4 ngoại ngữ (sử dụng thành thạo tiếng Nga và tiếng Trung, có khả năng giao tiếp tiếng Anh, tiếng Pháp.
Sáng 28 - 5 – 2010, tại Hội trường Viện Khoa học công nghệ quân sự, số 17 phố Hoàng Sâm, phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy (Hà Nội), rất đông người tới dự lễ truy tặng liệt sĩ Hoàng Kim Giao danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân theo quyết định của Chủ tịch nước vì "đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước". Những đồng chí, đồng đội cùng thời với Hoàng Kim Giao, trong đó có cả những người đã được anh nhường cho cuộc sống hôm nay và những người thân của gia đình anh thực sự xúc động và tự hào. Danh hiệu cao quý này là phần thưởng, sự đánh giá xứng đáng công lao, sự hy sinh của liệt sĩ Hoàng Kim Giao trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Liệt sĩ Hoàng Kim Giao, sinh ngày 25-12-1941, quê quán phường Vạn Sơn, quận Đồ Sơn, (Hải Phòng) trong một gia đình có truyền thống cách mạng. Bố là ông Hoàng Văn Luận (mất năm 1989), nguyên là Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy quân sự Hải Phòng (từ năm 1955 - 1960) khi Hải Phòng vừa được giải phóng.
Đồng chí Hoàng Kim Giao là một cán bộ khoa học trẻ có hai bằng đại học, biết 4 ngoại ngữ (sử dụng thành thạo tiếng Nga và tiếng Trung, có khả năng giao tiếp tiếng Anh, tiếng Pháp. Ngay từ ngày đầu về công tác tại Cục Nghiên cứu kỹ thuật thuộc Tổng cục Hậu cần Bộ Quốc phòng, đồng chí Hoàng Kim Giao luôn say mê học hỏi, nghiên cứu, tận tâm, tận lực với công việc, sẵn sàng nhận và tham gia vào những nhiệm vụ trọng yếu của quân đội. Cuối năm 1967, không quân Mỹ điên cuồng đánh phá miền Bắc bằng nhiều vũ khí mới được chúng lần đầu thử nghiệm ở Việt Nam, trong đó có số bom chúng ném xuống xã Thổ Khối - Gia Lâm - Hà Nội. Đồng chí Hoàng Kim Giao cùng một sốđồng chíđược Viện Kỹ thuật quân sự giao nhiệm vụ kết hợp với Bộ Tư lệnh Công binh tiến hành rà phá thử để khám phá nguyên lý hoạt động của bom. Đồng chí Hoàng Kim Giao góp phần tích cực cùng nhóm nghiên cứu hoàn thành nhiệm vụ để từ đó có biện pháp đối phó kịp thời và hiệu quả với vũ khí mới của không quân Mỹ.
Theo yêu cầu chiến trường ác liệt khu 4 lúc đó, tháng 9 - 1968, thiếu uý Hoàng Kim Giao nhận nhiệm vụ trưởng đoàn công tác vào tuyến lửa khu 4 để huấn luyện và trực tiếp phá dỡ bom nhằm giải toả ách tắc giao thông. Trong thời gian làm nhiệm vụ, đoàn thu thập được nhiều bom từ trường ở nhiều nơi khác nhau giúp Viện Kỹ thuật quân sự có các mẫu vật cùng các kiểu cải tiến mới lúc đó của bom Mỹ (từ Model 0 đến Model 3) để kịp thời nghiên cứu phát hiện những thay đổi, đưa ra các biện pháp phá bom phù hợp, hiệu quả trong chiến tranh. Tự tay Hoàng Kim Giao phá thành công 32 quả bom nổ chậm và tháo đầu nổ 40 quả bom từ trường để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học. Đồng chí viết tài liệu phá bom, lập bảng tính khung dây cung cấp cho các đơn vị, tài liệu về bom chống tăng MK20 và bom vướng nổ hình cầu..., góp phần xứng đáng vào chiến thắng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ.
Tháng 12 - 1968, khi Mỹ tạm thời ngừng ném bom miền Bắc, đoàn công tác được lệnh trở về đơn vị, mang theo nhiều sản phẩm để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học như: đầu điều khiển nổ MK30, "cây nhiệt đới", bộ cánh bom, ngòi nổ từ trường MK42. Ngày 29 -12 – 1968. Trên đường hành quân về đến xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn (Nghệ An) có một số bom từ trường chưa nổ, cán bộ địa phương đề nghị đoàn phá giúp số bom này. Đây là loại bom từ trường MK36 chứa 220 kg thuốc nổ (500 bảng Anh) có sức công phá rất lớn. Quân đội Mỹ mệnh danh loại bom này là "kẻ huỷ diệt, kẻ giết người bí ẩn", có chế độ ngủ và thức, có chế độ tự huỷ, thường gây trở ngại lớn cho các tuyến đường vận chuyển chi viện cho chiến trường miền Nam lúc bấy giờ. Không từ chối lời đề nghị của địa phương, đồng chí Hoàng Kim Giao quyết định đoàn ở lại phá gỡ số bom này. Vào lúc 17 giờ 30 ngày 30 – 12- 1968, khi chuẩn bị khí tài tháo gỡ hai quả bom MK36,đồng chí Hoàng Kim Giao nói với đồng đội cấp dưới của mình là Phạm Văn Cư: "Anh biết em vừa có con trai, em hãy xuống dưới đồi để con trai còn được gặp bố". Đồng chí Phạm Văn Cư xin được ở lại làm nhiệm vụ, nhưng Hoàng Kim Giao nói rất tình cảm nhưng tỏ rõ sự cương quyết: “Nếu em không xuống chân đồi, anh sẽ ra lệnh buộc em phải xuống". Một mình đồng chí Hoàng Kim Giao ngồi bên quả bom MK-36, đã đánh hết 3 quả bộc phá nhỏ (2 lạng) nhưng vẫn chưa lộ phích trung gian nối đầu nổ và đầu điều khiển nổ để cắt dây dẫn và tháo ngòi nổ. Đồng chí Hoàng Kim Giao ra hiệu ở dưới mang bộc phá lên đánh tiếp. Khi đồng chí Lương Trung Tín mang thuốc nổ lên chỉ còn cách vài mét thì bom nổ, đồng chí Hoàng Kim Giao và đồng chí Lương Trung Tín anh dũng hy sinh. Bằng hành động thể hiện phẩm chất bộ đội Cụ Hồ, đồng chí Hoàng Kim Giao đã nhận sự hy sinh về mình để thực hiện nhiệm vụ, bảo vệ tính mạng cho đồng đội. Gương hy sinh dũng cảm của đồng chí Hoàng Kim Giao ngay sau đó được chính quyền và nhân dân tổ chức học tập. Sau giải phóng nhiều bài báo ngợi ca, coi đó là gương sáng về tinh thần sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Đặc biệt là hai cuốn sách "Sống yêu thương và dâng hiến" (xuất bản năm 2005) và "Hoàng Kim Giao chân dung một cuộc đời" (xuất bản năm 2007 của Nhà xuất bản Lao Động) cùng bộ phim "Để lại mùa xuân" của Điện ảnh quân đội gây xúc động lòng người.
Đồng chí Hoàng Kim Giao, người Anh hùng, tấm gương tiêu biểu cho tầng lớp trí thức khoa học trẻ trực tiếp chiến đấu với kẻ thù không chỉ bằng trái tim yêu thương Tổ quốc và đồng đội, mà bằng lòng dũng cảm tuyệt vời cùng tài năng và trí tuệ đã cùng lớp lớp thanh niên thế hệ mình cống hiến cuộc đời cho dân tộc Việt Nam. Anh hùng Hoàng Kim Giao thật sự là một con người "vừa hồng, vừa chuyên".
Hải Phòng đang tổ chức Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 14, cán bộ, đảng viên và nhân dân thành phố Cảng tự hào được đón tin vui về việc Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân đối với liệt sĩ Hoàng Kim Giao, người con thân yêu của thành phố Hải Phòng. Đồng chí mãi mãi là tấm gương sáng, sẵn sàng quên mình, hy sinh anh dũng vì độc lập, tự do của Tổ quốc để các thế hệ đời sau noi gương và học tập.
Lê Quang Dần
(Chánh Văn phòng UBND quận Lê Chân)