Ngày 16/4/2012, tại Na Uy bắt đầu phiên tòa xét xử tên sát nhân Anders Behring Breivik. Hắn một mình tổ chức và thực hiện vụ khủng bố, cướp đi sinh mạng của 77 người dân vô tội.
 |
| Tại tòa, tên sát nhân Breivik chào theo kiểu phát xít. |
Đặt ra nhiều vấn đề
Có thể thấy, phiên tòa xét xử Anders Breivik được cho là lớn nhất trong vòng 50 năm qua, nếu như không muốn nói là trong toàn bộ lịch sử hiện đại của Na Uy. Trong khoảng thời gian suốt 9 tháng qua, tính từ ngày 22/7/2011, khi mà Breivik cho nổ bom tại trung tâm thủ đô Oslo của Na Uy làm 8 người chết và sau đó là thực hiện cuộc tàn sát 69 người tại trại hè của đảng Lao Động tại hòn đảo Utoeya.
Để thực hiện phiên xét xử đối với tên khủng bố người Na Uy, người ta phải xây dựng một khuôn viên đặc biệt, đủ để chứa 200 người với các thiết bị chuyên dụng chống đạn. Đây là lần đầu tiên, một phiên tòa được truyền hình trên kênh truyền hình quốc gia.
Câu hỏi, liệu có cần thiết truyền hình phiên xét xử kẻ đã lạnh lùng bắn giết 69 thanh, thiếu niên, được báo chí Na Uy bàn luận từ vài tháng qua. Kết quả là phía tòa án đồng ý cho máy quay truyền hình vào phòng xử án, nhưng cấm truyền hình trực tiếp khi Anders Breivik phát biểu và phát biểu của các nhân chứng. Ngoài ra, các kênh truyền hình chỉ được truyền hình ảnh mà không được phát tiếng khi bên công tố mô tả các hành vi thực hiện tội ác của Anders Breivik.
Tựu trung, phiên xét xử tên sát nhân Anders Breivik buộc phải giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề. Liệu có là nhân đạo khi các phương tiện truyền thông được phép phản ánh rộng rãi vụ án này? Liệu có thành viên nào trong hội đồng xét xử có thái độ thành kiến với tên sát nhân này?.
Tại ngày thứ hai của phiên tòa, thẩm phán Thomas Indrebo đã bị gạt ra khỏi quá trình xét xử, bởi ông này từng viết trên Facebook rằng, vì tội ác gây ra, Breivik đáng phải lĩnh án tử hình. Và cuối cùng là liệu Breivik là người hoàn toàn khỏe mạnh hay là bị tâm thần?
Theo lệnh của tòa án, có hai chuyên gia tâm lý được phép vào nơi giam giữ Breivik để xem xét kết luận về tình trạng thể lực và tâm lý của hắn ta. Một người đưa ra kết luận Breivik bị bệnh tâm thần phần liệt, chứng hoang tưởng, còn người kia khẳng định hắn ta hoàn toàn khỏe mạnh.
Kẻ bệnh hoạn hay người tỉnh táo?
Quả là nghịch lý khi tòa án dành không nhiều thời gian để đưa ra các bằng chứng chứng minh tội lỗi của Breivik. Tên sát nhân này ngay từ lần hỏi cung đầu tiên đã nói với cảnh sát điều tra: “Tôi đã kết thúc chiến dịch của mình và sẵn sàng hạ vũ khí”. Nhưng điều đáng nói là Breivik không thừa nhận mình là kẻ khủng bố trong khi tuyên bố hắn ta muốn châu Âu phải “mở mắt” trước sự đe dọa khi đạo Hồi được phổ biến rộng khắp.
Trong ngày thứ hai của phiên tòa, Breivik được phép phát biểu và nói hắn ta làm như thế để bảo vệ đất nước (Na Uy) khỏi đạo Hồi. Và nếu như có cơ hội một lần nữa, hắn vẫn sẽ tiếp tục thực hiện hành vi tội ác như vậy.
Trước đó, ngày 16/4, lần đầu tiên khi đứng trước tòa, tên sát nhân giơ tay phải vẫy chào những người có mặt tại đó theo kiểu Đức phát xít và tuyên bố không công nhận tòa án Na Uy, bởi chính phủ nước này ủng hộ ý tưởng của chủ nghĩa đa văn hóa. “Đúng là tôi đã thực hiện hành vi giết người, nhưng từ chối nhận mình phạm tội - Breivik nói - Những hành động của tôi mang tính tự vệ”.
Ngày 17/4, Breivik được phép trình bày quan điểm của mình. Tên khủng bố này đã viết 25 trang giấy để chuẩn bị phát biểu tại tòa. Nhưng cuối cùng hắn buộc phải rút gọn thành 13 trang, bởi chỉ có 30 phút dành cho bị cáo trong ngày xét xử này. Khi chỉ còn 5 trang nữa là kết thúc bài phát biểu của Breivik, tòa định cắt lời Breivik, nhưng luật sư của hắn đã yêu cầu cho thân chủ đọc nốt 5 trang giấy này.
Theo lời tên giết người, vụ tấn công giết người “bằng đòn phủ đầu” được tiến hành để bảo vệ người châu Âu từ “những kẻ Hồi giáo định cư”. “Mọi người cho tôi là kẻ ác, tôi không hiểu tại sao họ lại nghĩ thế”, Breivik phát biểu. Hắn ta biện minh rằng, hành động của mình là “thiện chí chứ không phải là ác độc”.
“Tôi sẽ thực hiện điều này một lần nữa, nếu như có thể”, tên sát nhân nói tại tòa và không quên nhấn mạnh đây là việc làm cao cả dù có phải “chết vì dân tộc của mình”, hay phải ngồi trong tù trong những ngày còn lại của cuộc đời. Trước đó hắn còn nói thà nhận án tử hình còn hơn là bị đưa vào viện tâm thần chữa trị.
Quả là bất ngờ khi Breivik tuyên bố tại tòa là trại hè ở hòn đảo Utoeya là “phương án dự phòng”. Các thành viên của Đảng Lao Động bị tên khủng bố này so sánh với “những người bị Hitler tẩy não” và hắn cho biết mới đầu định tiến hành “cuộc chiến” tại hội nghị thường niên của “Quỹ Điều tra của các nhà báo Na Uy” (Sammenslutningen for en Kritisk og Undersøkende Presse", SKUP). Tuy thế, hội nghị này diễn ra từ tháng 3/2011 và trong thời điểm này tên sát nhân chưa chuẩn bị kịp để thực hiện những gì mà hắn nghĩ ra.
Anders Breivik cũng không quên trình bày quan điểm của mình, khi “diễn thuyết” tại tòa về cái gọi là châu Âu sẽ bị diệt vong bởi những người Hồi giáo và cần phải đấu tranh với những người này. Breivik nói:
“Người ta cho rằng, phần lớn người Hồi giáo là yêu hòa bình, nhưng tất cả điều này là sự lừa dối”. Breivik không quên thông báo với tòa án là hiện có hai tổ chức đang hiện thực hóa tư tưởng hắn ta vào cuộc sống.
Rõ ràng là tên sát nhân Breivik đã lợi dụng thời gian mà tòa án dành cho hắn để tuyên truyền quảng bá cho tư tưởng cực đoan. Tư tưởng này từng được hắn viết trên 1.500 trang giấy với tiêu đề “Tuyên ngôn độc lập của châu Âu” (2083 - A European Declaration of Independence). Tuyên ngôn này, Breivik công bố trước 22/7, ngày mà hắn ta thực hiện hành vi khủng bố. Tại trang 939 của tuyên ngôn, tên sát nhân viết: “Nếu vì lý do nào đó mà bạn còn sống sau khi thực hiện chiến dịch và bị bắt. Việc bạn bị bắt giữ là khởi đầu cho giai đoạn tuyên truyền quảng bá”.
Có thể thấy, Breivik đã lập kế hoạch một cách kỹ lưỡng khi thực hiện hành vi tội ác. Nhưng liệu hành vi đó diễn ra bởi những tư tưởng bệnh hoạn? Trước tòa, tên sát nhân bình thản khi nghe công tố viên mô tả lại quá trình 69 nạn nhân bị giết trên đảo Utoeya. Hắn chỉ khóc khi thấy clip video có hắn đang bắn giết trong đó. Đó không phải là những giọt nước mắt hối hận mà chính tên sát nhân nói, hắn khóc vì “đất nước đang bị hủy diệt của mình”.
Câu hỏi về tình trạng sức khỏe và tâm lý của Breivik với tòa cũng rất quan trọng. Bởi nó sẽ dẫn đến việc hắn sẽ bị kết án ngồi tù hay phải vào viện tâm thần để chữa trị. Luật sư của tên sát nhân cho biết, hắn ta muốn được cho là người lành mạnh và muốn tòa xét xử theo hướng này. Rõ ràng, tên sát nhân muốn làm kẻ “tử vì đạo” hơn là kẻ tâm thần hoang tưởng.
Cuộc xét xử Anders Breivik sẽ kéo dài 10 tuần. Nếu bị kết tội, hắn phải đối mặt với hình phạt 21 năm tù giam. Kết thúc thời hạn đó, nếu xét thấy hắn vẫn có thể gây nguy hiểm cho xã hội thì hình phạt tù giam có thể được gia hạn.
Hạ Huyền
