Lo ngay ngáy
Kết thúc năm 2014, việc giám sát, thanh tra, kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) trong năm qua được đánh giá là thiếu chuyên nghiệp, thậm chí có biểu hiện buông lỏng. Do không gắn kết giám sát, cảnh báo với kiểm tra, thanh tra xử lí vi phạm khiến tỉ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản chưa đáp ứng các quy định về VSATTP (xếp loại C, theo Thông tư 14/2011/TTBNNPTNT) cao ngất ngưởng: chiếm tới 23,6% đối với cơ sở sản xuất kinh doanh (SXKD) sản phẩm thực vật; 34,5% đối với lò mổ; 16,2% đối với cơ sở sản xuất kinh doanh thủy sản. Đáng lo ngại hơn, chỉ có 36% cơ sở xếp loại C được tái kiểm tra, và sau tái kiểm tra vẫn còn tới 47,4% xếp loại C.
Người tiêu dùng không hoang mang sao được khi chỉ mới kiểm tra sơ sơ một số thực phẩm thiết yếu như thịt, rau, thủy sản... thì tỉ lệ mẫu không đạt VSATTP được phát hiện với những con số đáng báo động: 6,8% mẫu thịt phát hiện nhiễm tồn dư hóa chất cấm, hóa chất kháng sinh vượt ngưỡng cho phép; 5,43% mẫu rau phát hiện thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) vượt ngưỡng; 1,2% mẫu thủy sản vẫn còn tồn dư hóa chất cấm và kháng sinh vượt ngưỡng. Dường như việc kiểm tra chỉ làm lấy lệ bởi ngay cả công khai kết quả kiểm tra, giám sát nhằm cảnh báo tới người dân ở nhiều địa phương bỏ bê không thực hiện.
Trước thực trạng này, nhất là thời điểm trước Tết Nguyên đán và mùa lễ hội Xuân 2015, ngày 11/12/2014 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị yêu cầu đẩy mạnh công tác đảm bảo VSATTP và phòng chống ngộ độc thực phẩm nhằm tạo chuyển biến rõ nét về công tác đảm bảo VSATTP đối với sản phẩm nông, lâm, thủy sản chủ lực trong năm 2015.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ này đã hoàn thành dự thảo quyết định ban hành "Kế hoạch hành động năm VSATTP trong lĩnh vực nông nghiệp" với hàng loạt công tác cụ thể cho toàn ngành, với mục tiêu chung là tạo sức bật, lấy lại niềm tin người tiêu dùng, giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu đối với các mặt hàng nông, lâm, thủy sản chủ lực.
Không thể thờ ơ
Để khắc phục những tồn tại trong năm cũ, mục tiêu mà Bộ NN&PTNT đặt ra trong năm 2015 khá tham vọng: 100% cơ sở SXKD vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông, lâm, thủy sản chủ lực (gồm chè, rau, gạo, thịt, thủy sản nuôi) được thống kê, kiểm tra, phân loại và công khai kết quả phân loại trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân, doanh nghiệp (DN) biết; đồng thời 100% cơ sở xếp loại C sẽ bị tái kiểm tra, xử lí dứt điểm sau 2 lần kiểm tra.
Về tồn dư hóa chất, kháng sinh và thuốc BVTV, năm 2015 sẽ nỗ lực kiểm soát nhằm giảm 10% tỉ lệ mẫu vượt ngưỡng tồn dư đối với thịt, thủy sản nuôi, rau, chè và gạo; giảm 10% tỉ lệ mẫu ô nhiễm vi sinh trong thịt lợn, thịt gà so với năm 2014.
Cũng theo cơ quan quản lý nông nghiệp, trước mắt, để bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản trong dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội Xuân năm 2015, Bộ yêu cầu Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố siết chặt các hoạt động sản xuất, chế biến và kinh doanh trên địa bàn.
Cụ thể, các địa phương cần cử cán bộ bám sát cơ sở hướng dẫn nông dân thực hiện các quy trình, kỹ thuật sản xuất đảm bảo ATVSTP, nhất là việc sử dụng thuốc BVTV, thuốc thú y, chất xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản.
Bên cạnh đó, yêu cầu các địa phương chủ động, tích cực phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội trên địa bàn để tuyên truyền, vận động, giám sát người sản xuất, kinh doanh rau quả, thịt, thủy sản không lạm dụng thuốc BVTV, hóa chất, kháng sinh, chất kích thích sinh trưởng trong sản xuất, kinh doanh; không sử dụng chất cấm trong SXKD rau quả, thịt gia súc, gia cầm, thủy sản.
Bộ NN&PTNT hứa sẽ chỉ đạo các thành lập nhiều đoàn thanh tra để siết chặt quản lý về chất lượng, an toàn thực phẩm, đặc biệt là các loại thực phẩm có nguy cơ cao và tiêu dùng nhiều trong dịp Tết và lễ hội Xuân 2015.
