An Hòa “nổi tiếng” từ “làng giám đốc” (Tiếp theo và hết)

Hệ lụy từ “làng giám đốc”

Từ khoảng năm 2002 tới nay, thời gian không dài “phong trào” làng giám đốc đã có những tác động không nhỏ tới đời sống kinh tế xã hội của xã An Hòa. “Bộ mặt nông thôn” ở An Hòa thay đổi trông thấy, nhưng không mang tính tích cực. Tại các thôn có đông giám đốc, đều chứng kiến, khá nhiều nhà nhiều tầng, tường cao, cổng rộng luôn khóa im ỉm khác hẳn với lối sống chan hòa vốn tồn tại từ bao đời nay ở các vùng thôn quê. Những ngôi biệt thự nghễu nghện mọc lên cạnh những căn nhà ngói, nhà mái bằng đơn sơ của những người nông dân quanh năm gắn bó với ruộng đồng.

Tới nay, các cấp chính quyền ở An Hòa chưa đủ cơ sở và không thể khẳng định trong số những người giàu có một cách bất thường đó, ai là giám đốc. Tuy nhiên, thấy những người chẳng làm gì mà giàu có nhanh chóng, xây nhà đẹp, sắm ô tô, xe máy “xịn”, hàng xóm rỉ tai nhau “giàu nhanh như vậy chỉ có đi làm giám đốc”.

Nếu như chỉ nhìn vào những ngôi nhà nhiều tầng ở An Hòa để đưa ra kết luận “kinh tế, xã hội ở An Hòa phát triển” thì là một cái nhìn phiến diện. Những ngôi nhà 2, 3 tầng khang trang mọc lên như nấm nhưng đường làng ngõ xóm vẫn nhỏ hẹp, nhiều chỗ lầy lội, chứng tỏ những giám đốc này chẳng quan tâm tới sự phát triển chung của thôn xóm. Có hàng trăm giám đốc, nhiều người rất giàu nhưng chẳng đóng góp được gì cho địa phương. Những công trình điện, đường, trường, trạm ở An Hòa còn kém nhiều xã khác trong huyện An Dương.

Dưới góc nhìn xã hội học có thể nhận thấy kết cấu xã hội nông thôn, mối quan hệ làng xã ở An Hòa bị phá vỡ nghiêm trọng. Những nông dân ngày ngày ra đồng làm việc, đi qua những chiếc xe máy, ô tô bóng nhoáng của những người chỉ vài tháng trước cùng cày cấy với mình trên một cánh đồng là bức tranh tương phản ở làng quê này. Khi tiền, những “tổng giám đốc” chọn lọc bạn chơi cùng “đẳng cấp”, tỏ vẻ khỉnh khỉnh, coi thường những người mới hôm qua là hàng xóm “tối lửa tắt đèn có nhau”.

Những giá trị xã hội tốt đẹp tồn tại qua nhiều thế hệ bị ảnh hưởng từ khi “phong trào” giám đốc về làng. Tôi có anh bạn là người An Hòa, gia đình anh vốn được người trong làng, trong xã trọng vọng vì có 5 người con thì cả 5 đều học đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, sự nể trọng đó giảm đi khi xã có nhiều người giàu có, sung sướng không phải bằng việc học hành hay lao động vất vả. Một lần về quê, anh xót xa khi vô tình nghe được câu chuyện của những người hàng xóm: “Thằng L mang tiếng học đại học, ra trường làm ở một cơ quan thành phố, vậy mà vẫn phải thuê nhà ở. Tao chẳng cần học cũng có biệt thự ở phố”.

Kiếm tiền quá dễ khiến không ít người có lối sống hưởng thụ, không chịu lao động vì “ký một chữ bằng đi làm ruộng cả tháng”. Lối sống đó còn tác động đến thế hệ trẻ của  “làng giám đốc”. Những đứa trẻ hàng ngày nhìn thấy cha, anh chúng chỉ với trình độ lớp 4 cũng có thể làm giám đốc, kiếm tiền dễ dàng dễ nảy sinh tâm lý: học làm gì cho khổ, chẳng cần học cũng làm được giám đốc.

Những ảnh hưởng, tác động tiêu cực mà “làng giám đốc” ở An Hòa gây  là không phải là nhỏ. Tuy nhiên, điều lạ là hiện tượng “làng giám đốc” tồn tại nhiều năm qua, nhưng chính quyền địa phương không có biện pháp xử lý. Theo lý giải của các cán bộ xã, thủ tục thành lập doanh nghiệp không qua cấp chính quyền cơ sở nên địa phương không thể biết được ai là giám đốc. Tuy nhiên, chính quyền xã với đầy đủ ban, ngành, đoàn thể lại không nắm được việc ở địa phương mình đang hình thành một bộ phận những người giàu lên một cách bất thường kéo theo những tác động xã hội là một điều khó chấp nhận. Thời điểm chúng tôi về An Hòa, hiện tượng “làng giám đốc” đang gây xôn xao dư luận thành phố, không ít giám đốc bỏ trốn hay tránh tiếp xúc với người ngoài. Tuy nhiên, khi hỏi ông Chủ tịch UBND xã: “ Địa phương có nhận được sự chỉ đạo gì của cấp trên? Xã chủ động những giải pháp gì ổn định tình hình xã hội địa phương?”, chúng tôi nhận được câu trả lời: “Chưa có văn bản nào của cấp trên về vấn đề này. Chúng tôi vẫn tuyên truyền pháp luật trên hệ thống loa phát thanh” (những hoạt động thường kỳ ở bất cứ xã, phường nào). Không hề có một động thái nào của các cấp chính quyền, đoàn thể sau sự kiện “làng giám đốc” gây xôn xao dư luận ở An Hòa chứng tỏ sự yếu kém trong công tác thực hiện của chính quyền địa phương, sự thiếu nhạy bén trong công tác chỉ đạo nắm bắt tư tưởng, định hướng dư luận xã hội của các ban, ngành đoàn thể huyện An Dương.

Khắc phục những hậu quả về mặt kinh tế đã khó, xử lý những vấn đề mang tính xã hội mà sự việc “làng giám đốc” gây ra còn khó khăn hơn. Huyện An Dương cần khẩn trương vào cuộc, chỉ đạo việc định hướng dư luận xã hội, ổn định tình hình kinh tế, xã hội ở An Hòa sau sự kiện “làng giám đốc”.