Đa dạng từ “vị”
Lợi thế từ nền văn hoá đa dạng, đa vùng miền, đa dân tộc, Việt Nam cũng có nền ẩm thực nhiều màu sắc. Từ miền núi cao Tây Bắc đến cuối mũi Cà Mau, tỉnh thành nào cũng ghi dấu ấn riêng của mình bởi tên một thức bánh hay những món ăn đặc sản. Du khách quốc tế yêu thích món ăn Việt bởi sự cân bằng mùi vị và hài hòa về dinh dưỡng, nhiều rau xanh, không chất béo, mỗi món lại có nước chấm riêng biệt theo vùng miền.
Phở xuất hiện đầu danh sách như “ngôi vương” trong nền ẩm thực Việt. Hiếm có món ăn nào mà người Việt có thể ăn trong cả 3 bữa trong ngày như phở; có thể xuất hiện từ cửa hàng bình dân vỉa hè cho tới những bữa quốc yến chiêu đãi nguyên thủ quốc gia. Ngoài món phở quen với nước dùng, còn có phở chay, phở cuốn, phở xào, phở chiên… đáp ứng mọi nhu cầu của thực khách, kể cả du khách quốc tế.
Tinh hoa ẩm thực là cầu nối hữu hiệu để giới thiệu và quảng bá hình ảnh của một nền văn hóa, qua đó cho thấy sự phong phú của nền nông nghiệp và thực phẩm quốc gia. Và phở Việt đã được vinh danh là linh hồn của ẩm thực Việt, trở thành món ăn được đông đảo bạn bè quốc tế biết đến và yêu thích. Nói như vậy để thấy phở xứng đáng là một đại diện cho ẩm thực nước nhà.
 |
Cần có nhiều hơn các chiến dịch quảng bá ẩm thực Việt. |
Nếu người Hàn Quốc luôn tự hào bởi kim chi, người Nhật Bản hãnh diện bởi sasimi thì phở chính là món ăn quốc hồn nhất mà mỗi người dân Việt Nam tự hào mang đi giới thiệu với bất kỳ ai trên thế giới.
Google đã dành riêng ngày 12/12 để tôn vinh phở Việt. Đại diện Google cho biết, đây không chỉ là tôn vinh và lan tỏa giá trị văn hóa đặc sắc đến với công chúng Việt Nam và quốc tế mà còn là một trong những hoạt động quảng bá và hỗ trợ thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch cho các doanh nghiệp kinh doanh phở. Trước đó, bánh mì cũng đã được tôn vinh bằng Doodle bánh mì vào năm 2020. Khám phá sâu hơn, du khách sẽ được tận hưởng những thức bánh đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, sản phẩm làm từ gạo thơm ngon của vùng Đồng bằng sông Cửu Long hay những món ăn mang đậm hơi thở núi rừng của vùng Tây Bắc.
Sự độc đáo về nguyên liệu theo chiều dài đất nước, từ vùng núi đến vùng biển, tạo nên một “bản hòa tấu” chứa đựng nhiều cung bậc cảm xúc. Chính vì vậy, trong hành trình khám phá Việt Nam, du khách quốc tế không thể có một ngày nào nhàm chán.
Quảng bá rộng hơn
Ẩm thực Việt đặc sắc nhưng rõ ràng, vị thế trên đường đua du lịch quốc tế vẫn chậm hơn so với các nước trong khu vực. Ngoài phở và bánh mì, nền ẩm thực Việt có nhiều hơn để khám phá. Dù có vô vàn các món ngon đường phố, chẳng kém gì Thái Lan, nhưng đa phần thực khách ăn xong là đi, mà chẳng để lại được chút ấn tượng gì. Điều đó bắt nguồn từ cách phục vụ, cách giới thiệu ý nghĩa món ăn và văn hóa địa phương dường như vẫn chưa được chú trọng.
Các chương trình quảng bá ẩm thực địa phương còn nhỏ lẻ, phạm vi bó hẹp, chưa thật sự tạo được thương hiệu và hình ảnh cho khách du lịch. Nhiều tỉnh, thành dù có đặc sản rất hấp dẫn nhưng chưa thể tiếp cận được với lượng lớn du khách, đặc biệt là khách quốc tế. Các khu ẩm thực gắn liền với chợ truyền thống được xây dựng từ lâu với các nguyên liệu tự nhiên như gỗ và tre, trải qua thời gian dài nên xuống cấp, gây khó khăn cho việc chế biến, bảo quản thực phẩm cũng như quá trình trải nghiệm ẩm thực của du khách. Trong khi đó, vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là trở ngại khiến nền ẩm thực Việt chưa thể đạt đến sự hoàn hảo.
Ngay chính tại TP HCM, với nhiều nét ẩm thực rất riêng cũng còn bỏ ngỏ, đầu tư manh mún. Du khách quốc tế quan tâm đến lịch sử, văn hóa, ẩm thực, con người… của TP HCM là đương nhiên nhưng những thế hệ người Việt trẻ cũng rất cần hiểu sâu sắc về quê hương mình. Khách không chỉ đến những khu sầm uất ở quận 1 mà còn đó những con đường ở quận 5, quận 6 trong khu Chợ Lớn. Còn đó “lá phổi xanh” Cần Giờ với nhiều nét hoang sơ, hải sản phong phú… Trong đó, ẩm thực là sợi dây kết nối đặc sắc tâm hồn Việt.
Để ẩm thực Việt vang danh, trước hết những người làm “nghệ thuật” ẩm thực phải có niềm tin với giá trị tinh hoa của dân tộc. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đặt trọn niềm tin vào nền ẩm thực nước nhà, luôn tìm lối đi để ẩm thực Việt vươn ra thế giới. Doanh nhân Nguyễn Thường Quân, chủ Nhà hàng Old Hanoi chia sẻ: “Ẩm thực là một yếu tố cốt lõi của du lịch. Ẩm thực kể câu chuyện chiều sâu văn hoá của một đất nước. Ẩm thực sẽ gợi lên sự tò mò khám phá điểm đến và du khách sẽ tìm đến với chúng ta nhiều hơn. Chúng tôi thấy tự hào khi góp một phần vào sứ mệnh quảng bá hình ảnh đất nước với bạn bè năm châu…”.
Old Hanoi đã đón tiếp nhiều nhân vật nổi tiếng, chính khách, nghệ sĩ trong và ngoài nước, được trang du lịch danh tiếng Trip Advisor tôn vinh trong nhiều năm, xếp hạng trong 100 nhà hàng tốt nhất Việt Nam… Đây cũng là nơi Hãng BBC ghi hình và phát sóng chương trình truyền hình ẩm thực thực tế “Asian Great Escape” của siêu đầu bếp quốc tế Gordon Ramsay (người sáng lập Cuộc thi nấu ăn Master Chef thành công vang dội toàn thế giới)…
Diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 khiến ngành ẩm thực gặp những khó khăn rất lớn. Giữa muôn vàn gian nan, Nguyễn Thường Quân không hề bi quan, mà vẫn tràn đầy niềm tin và hứng khởi khi nói tới “hồi thái lai” của ẩm thực Việt. “Dù gian nan đến đâu cũng không thể cản được hành trình lan tỏa của ẩm thực Việt Nam trên toàn cầu, bởi nó chứa đựng những câu chuyện, những tính cách của người Việt, mà điển hình là sự kiên trì, bền bỉ, không bao giờ lùi bước trước khó khăn”.
 |
Ẩm thực Việt gây ấn tượng với khách quốc tế. |
“Mang chuông đi đánh xứ người”, có những người con Việt âm thầm chinh phục trái tim bạn bè quốc tế bằng hương vị rất Viêt. Nhà hàng Hoàng Gia Quán ở TP Adelaide (bang Nam Úc) thu hút thực khách bằng những món ăn theo hương vị “nhà làm”. Tiếp quản nhà hàng từ năm 2008, bà chủ Yến Ly luôn giữ phương châm thực khách là người thân. Bà chăm chút cho từng món ăn, nhằm đảm bảo hương vị ngon nhất và thật sự hợp khẩu vị. Đối với một số thực khách, món cơm gà tay cầm được xem là “ngon nhất Adelaide”, trong khi các món “tủ” khác của nhà hàng là cơm tấm, hủ tiếu. Đài SBS dẫn lời bà Ly chia sẻ: “Tôi yêu thích nấu nướng, tôi muốn khách hàng quay lại lần tới. Tôi xem khách như thân hữu, chứ không chỉ đơn thuần là quan hệ giữa chủ - khách hàng”.
Theo báo chí Úc, món Việt chinh phục được khẩu vị của những thực khách khó tính nhất, không chỉ là nhờ sự ngon miệng mà còn tốt cho sức khỏe con người.
Đã đến lúc, để ẩm thực Việt có con đường phát triển bền vững cũng cần nhiều hơn hình thức quảng bá. Lễ hội văn hóa truyền thống luôn thu hút lượng lớn khách du lịch. Việc đặt các gian hàng ẩm thực địa phương tại các lễ hội này vừa giúp quảng bá thương hiệu ẩm thực vừa đáp ứng nhu cầu tham quan, trải nghiệm, thưởng thức và mua sắm đặc sản của du khách.
Việc phát triển ẩm thực dưới dạng quà tặng là một giải pháp hiệu quả. Tây Bắc có rất nhiều sản vật rừng nổi tiếng như mật ong rừng, măng, trái cây, các loại rau rừng, các loại thuốc, các loại gia vị như hạt dổi, mắc khén, thảo quả... đến các loại thực phẩm được chế biến sẵn như cơm lam, thịt trâu gác bếp, thịt lợn sấy khô, cá sấy..., các thực phẩm tươi như thịt trâu, cá, thịt lợn và các loại rượu mang đậm hương vị núi rừng. Tuy nhiên, rất ít du khách lựa chọn các sản phẩm này về làm quà tặng hoặc để dùng trong gia đình mà chủ yếu họ lựa chọn các mặt hàng như quần áo, khăn thổ cẩm... Vì vậy, các cơ quan chức năng có thể hỗ trợ người dân đăng ký kinh doanh, sơ chế, chế biến, đóng gói, dán nhãn, dự trữ... đến xây dựng và quảng bá thương hiệu sản phẩm.
