Ai làm “phận vải” long đong…?

Ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Ảnh chỉ mang tính chất minh họa
(PLO) - Khi nắng hè bắt đầu gay gắt cũng là lúc những chùm vải thiều ngả chín, đưa cái ngọt mát đến người tiêu dùng. Quả vải thiều vùng Hải Dương và nay thêm Lục Ngạn (Bắc Giang) đã nức tiếng gần xa về độ thơm ngon và được quý chuộng nhưng cũng chưa mùa vải nào “thoát” được thảm trạng rớt giá. Ai đã làm “phận vải” chịu nỗi long đong nhường vậy?
Quả vải thiều ngon ngọt thế nào, không chỉ người Việt khó quên mà chính khách năm châu đến Việt Nam nếu một lần được nếm cũng khó lòng cất nổi một tiếng chê. Dường như hấp thụ hết tinh hoa trời đất, sau lớp vỏ chín hồng là lớp cùi vải trong mát, ngọt lành rất bổ dưỡng. Sử sách còn ghi, quý phi của các triều đại phong kiến bên Trung Quốc còn phải… thèm thuồng món “lệ chi” – tên chữ của quả vải thiều – khiến vua nước này phải ra lệnh chạy ngựa trạm liên tục hàng nghìn cây số đưa về kẻo người đẹp giận dỗi.
Đến hẹn lại lo…
Cứ tháng 3 dương lịch, cây vải thiều trổ hoa để đến khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6, nắng hè gay gắt “truyền lửa” làm chín hồng trái vải. Ăn vào mát ngọt là thế nhưng vải thiều – thật trớ trêu – có mùa thu hoạch cực ngắn, kèm theo nhiều nỗi khắt khe. 
Quả vải căng mềm, rất dễ giập nát nên từ thu hái cho đến vận chuyển, bảo quản đều không được mạnh tay, chỉ giập một chút là hỏng. Vải thiều cũng không ưa trời ẩm, mưa rào vì dễ thối ủng, không nhanh tay thu hái, bảo quản và bán ngay đến tay người tiêu dùng, nhiều nhà thậm chí đưa cả gánh vải thiều “cho không” cũng không ai lấy.
Bởi “tính nết đỏng đảnh khó chiều”, lại chỉ có một mùa trong năm, nên ai ai cũng ngóng chờ được nếm quả vải đầu mùa. Vải đến mùa thì chín, còn người trồng “đến hẹn” lại lo “được mùa vải, mất… mùa giá”. 
Vì đâu nên nỗi?
Xin nói ngay, trăm tội không bởi quả “lệ chi”! Cây trái vốn sinh từ trời đất, biết đâu kẻ thích, người chê, kẻ mua, người rẻ rúng? Cây vì người mà sinh hoa kết trái nhưng chính con người - cụ thể là “người” chuyên quản ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, chuyên quản kinh doanh – vô tình hay hữu ý mà phụ tình cây trái.
Nhiều đời nay ai không biết quả vải thiều ngắn tuổi, khó chiều nhưng một chiến lược đón đầu, tận thu cho hết lợi ích cây vải thiều đem lại thì đố ai tìm thấy? Năm nào người ta cũng thấy thông tin những “hội thảo đầu bờ” hay “bàn tròn xúc tiến” nhưng thân phận thê thảm của quả vải hầu như không có gì khác, vẫn là đầu mùa “tranh mua”, cuối mùa“bán tháo”! 
Năm 2014 này cũng vậy, hai Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn “hành phương Nam” bằng “Hội nghị vùng Đông – Tây Nam bộ về tiếp tục đẩy mạnh tiêu thụ vải thiều năm 2014”, mục tiêu là chắp nối hai đầu cung - cầu để đưa “nàng” lệ chi đến với chừng ít nhất cũng 50 triệu người dân Việt chưa từng có điều kiện nếm thử, trong bối cảnh thị trường Trung Quốc gặp khó khăn.
Có thể nói, đó là một nỗ lực nhưng dường như chưa tận tâm, chưa thật sát với những gì người trồng vải, người muốn ăn quả vải đang trông chờ. Quả vải, ngoài ăn tươi còn có thể sấy khô, ăn nhiều ngày khác trong năm thậm chí là một vị thuốc quý, nhưng người ta chưa từng thấy có một cơ sở chế biến nào đủ năng lực đón nhận để “kéo dài” tuổi thọ của quả vải thêm nhiều tháng còn lại trong năm. 
Tuy có công nghệ ô – zôn song thực chất, nó chỉ có thể “làm sạch” trái vải hơn, đóng bao và đưa đi xa hơn thêm ít ngày chứ không đủ sức giữ tươi trái vải trong cả tháng. Gần đây, người trồng vải còn đưa vải tươi nhúng nước đá khoảng 5 phút rồi xếp vào thùng xốp cách nhiệt, chèn nước đá bảo ôn nhưng cũng chỉ có thể giữ vải thiều tươi ngon trong vòng 10 ngày sau thu hoạch. Với sản lượng ước tính từ 150.000 tới 200.000 tấn trong mùa năm nay, liệu công nghệ “thùng xốp – đá bảo ôn” có thể gánh nổi bao nhiêu trên tổng sản lượng?
Xin đừng “chỉ tay năm ngón”
“Ông già ô – zôn” Nguyễn Văn Khải thật đáng gọi là “bạn của nhà nông” bởi phương pháp của ông giúp người trồng vải đỡ cơ cực thêm ít ngày. Nhưng, với cả hệ thống chuyên gia nông nghiệp và công thương hùng hậu như vậy, quả vải vẫn “long đong” sau cả nghìn năm chứng tỏ giá trị của mình thì đúng là đáng… điên cái đầu. Hoa vải, trái vải đã chắc chắn “đến hẹn lại ra” thì cớ sao hàng chục triệu người dân Việt cứ phải thòm thèm vì quả vải? 
Liệu có quá khó việc “com - măng” trước chợ này, tỉnh kia khi có vải thiều sẽ “gánh” bao nhiêu tấn? Tại sao cứ phải trông chờ thị trường Trung Quốc khi mà chính dân mình vô số người chưa từng ăn vải thiều? Đã có ai – trong đó có các vị tham tán thương mại – cất công đi hỏi thị trường châu Phi, châu Âu, châu Mỹ “quý vị có biết quả vải thiều không, có muốn nếm thử không, có muốn mua ít nhiều cho dân nước mình xơi thử không?”. Thử “đếm cua trong lỗ” rằng, mỗi gia đình chỉ mua 2kg vải thiều thì sản lượng vải thiều hiện quá ít để cung cấp cho khoảng 1,2 triệu hộ gia đình Việt Nam, vậy chuyện rớt giá tại sao lại có?
Chưa vội nói đến thị trường nước ngoài – trong đó có thị trường Trung Quốc – rõ ràng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa làm “tròn vai” và Bộ Công Thương cũng chẳng hơn gì. Xin các vị bớt hội thảo, hội nghị, bớt lý thuyết suông đi mà giúp nhà nông tạo cơ sở vận chuyển, phân phối vải thiều nhanh nhất đến thị trường cả nước (còn bao nhiêu hãy tính đến sấy khô) để người Việt ai cũng được nếm vải thiều đi đã. Bao giờ dân Việt hài lòng, thỏa mãn với trái vải đất mình hãy tính đến chào mời thị trường quốc tế!
Xin nói thẳng, dân trồng ra vải chẳng ai muốn bán rẻ, bán ế trái vải, chẳng qua là “lực bất tòng tâm” đó thôi. Được đưa trái vải thơm mát đến tay bà con đồng bào mình, dù rẻ hơn vài chục nghìn bạc cũng nhiều lần giá trị hơn bán ra thị trường nước ngoài  - như thị trường Trung Quốc chẳng hạn – mà lo âu, phấp phỏng, thậm chí lỗ vốn, “kính chả bõ phiền”!

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…