Khi nội các Israel xem xét đề xuất thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông của Mỹ, các nhà lãnh đạo Tel Aviv và Palestine đều đang có những bất đồng sâu sắc trong cuộc chiến lãnh thổ.
 |
| Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (giữa) trong cuộc họp nội các bàn về việc thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông ngày 14-11. Ảnh: NYT |
Đề xuất mới của Mỹ nhằm khôi phục các cuộc đàm phán hòa bình Trung Đông đã được đặt trên bàn nghị sự trong phiên họp nội các của Israel ngày 14-11. Washington đang kỳ vọng rằng, Israel và Palestine sẽ phác thảo ra đường biên giới chung giữa 2 bên trong vòng 3 tháng.
Theo hãng tin AP, đề xuất từng được nêu ra trong cuộc họp kéo dài 7 tiếng đồng hồ tại New York giữa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton. Ông Netanyahu đã khẳng định ủng hộ kế hoạch này và sẽ thúc đẩy nội các thông qua. Theo đó, Israel ngừng xây dựng các khu tái định cư ở Bờ Tây trong 90 ngày để phá vỡ bế tắc trong đàm phán, nhưng động thái này không diễn ra ở Đông Jerusalem - nơi được cho sẽ là thủ đô của nhà nước Palestine trong tương lai. Tuy nhiên, AP cho rằng, 90 ngày dường như quá ngắn ngủi để đạt được thỏa thuận về biên giới chung trong khi các nhà đàm phán Palestine vẫn không chịu ngồi vào bàn hòa đàm. Các cuộc đối thoại trong gần 2 thập niên qua liên tục bị bế tắc, nhất là khoảng cách gần đây giữa ông Netanyahu và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas càng thêm rộng hơn so với các vòng đàm phán trước đó.
Một biên giới đầu tiên giữa Nhà nước Do Thái và Palestine có thể giúp xoa dịu các tranh chấp xung quanh việc Tel Aviv mở rộng tái định cư trong cuộc chiến lãnh thổ. Cuộc đàm phán này đã bị bế tắc chỉ trong 3 tuần sau khi được đưa ra ở Washington vào đầu tháng 9. Thỏa thuận biên giới, cho dù chỉ là phác thảo, có thể phân định các khu vực mà Israel hy vọng đạt được trong thỏa thuận hòa bình cuối cùng và ở nơi đó sẽ tự do xây dựng nhà ở cho người Do Thái. Tuy nhiên, AP cho biết, người Palestine nói rằng sẽ không đàm phán khi không hoãn xây dựng các khu tái định cư. Nếu 3 tháng đàm phán không đạt được tiến triển thật sự nào về vấn đề biên giới, các nhà trung gian hòa giải của Mỹ sẽ hiện diện để thực hiện sứ mệnh.
Phát biểu với báo giới trên đường trở về Washington sau chuyến công du châu Á 10 ngày, Tổng thống Obama nói rằng, ông đã đề nghị Thủ tướng Netanyahu đối thoại - một bước xây dựng trong tiến trình hòa bình Trung Đông. Chính phủ của Tổng thống Mỹ Barack Obama tin rằng, những tiến bộ ở biên giới hiện nay đủ để giữ người Palestine ở lại đàm phán, thậm chí ngay cả khi không đạt được thỏa thuận nào trong 3 tháng tới.
Theo Bộ trưởng Nội các Israel Yuli Edelstein, trong thỏa thuận trao đổi xung quanh việc hạn chế xây dựng mới ở Bờ Tây, Nhà Trắng cam kết đề nghị Quốc hội Mỹ bán cho Israel 20 máy bay chiến đấu tàng hình trị giá 3 tỷ USD. Báo New York Times cho hay, Mỹ cũng cam kết phản đối bất kỳ nỗ lực nào của Palestine để quốc tế công nhận Nhà nước ở Bờ Tây, Đông Jerusalem và Gaza mà không có sự thống nhất từ phía Israel.
PHÚC NGUYÊN
