1. Rung đùi: Rung chân không chỉ là một thói quen kém lịch sự mà theo tướng số, nó còn là dấu hiệu của người nghèo đói. Một người hay rung chân được xem là luôn trong trạng thái không an ổn và khó tích lũy của cải.
2. Cắm đũa vào bát cơm: Trong quá khứ, người xưa thường cắm đũa vào bát cơm để cúng tổ tiên. Cha ông ta cho rằng, cách cắm đũa như vậy sẽ tạo ra mối liên hệ với người chết, giống như việc thắp hương. Vì vậy, nếu chúng ta thực hiện hành động này trong mâm cơm hàng ngày sẽ được xem như là điềm xấu, điều xúi quẩy.
 |
Không cắm đũa thẳng vào bát cơm. Ảnh: internet
3. Tạo tiếng ồn khi ăn: Không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nước khác, mọi người đều cảm thấy khá khó chịu khi nghe thấy tiếng húp thức ăn soàm soạp và chứng kiến người đối diện nhai nhồm nhoàm đồ ăn trong miệng.
4. Để tay dưới bàn: Người xưa quan niệm, ăn mà không nâng bát là tướng của người cùng cực. Hơn nữa, việc để người khác thấy được đôi bàn tay bạn sẽ đem lại cảm giác an toàn cho họ. Họ muốn chắc chắn rằng bạn không giấu thứ gì đó trong tay như dao hay vũ khí.
5. Gõ bát ăn cơm là nghèo cả đời: Không phải ngẫu nhiên mà nhiều bậc phụ huynh cấm con mình dùng đũa hoặc thìa gõ vào bát ăn cơm. Âm thanh phát ra từ việc gõ vào bát được cho là thu hút những vong hồn lang thang, không nơi nương tựa về phá nhà. Âm thanh ấy biểu tượng cho điềm dữ, không mấy thuận lợi cho gia chủ.
6. Nối đũa: Bạn không nên nhận thức ăn từ đũa của người khác bằng đũa của mình, hay còn gọi là nối đũa. Thay vào đó, hãy đưa bát ra cho để nhận phần thức ăn người khác gắp cho. Hành động nối đũa khiến người ta liên tưởng tới khi gắp tro cốt của người chết sau khi hỏa táng, bởi vậy đây là một điều nên tránh.
7. Đặt đũa dài ngắn, không đồng đều trên bàn ăn: Trước và trong khi dùng cơm, không nên đặt đũa dài ngắn, không đồng đều ở trên mặt bàn, bởi vì việc làm này bị cho là mang đến điềm xấu. Thời xưa người ta gọi nó là “tam trường lưỡng đoản” (ba dài hai ngắn), ý nói là chuyện không may xảy ra, đại biểu cho “tử vong”.
 |
Không vừa ăn vừa rung đùi. Ảnh: internet
8. Đánh rơi đũa xuống đất: “Lạc địa kinh Thần”, ý là đánh rơi đũa xuống đất, đây được coi là một loại biểu hiện thất lễ nghiêm trọng. Bởi vì cổ nhân cho rằng tổ tiên đều đang an nghỉ ở dưới đất, không nên quấy rầy. Đũa rơi xuống đất chẳng khác nào làm kinh động đến tổ tiên dưới đất, đây là đại bất hiếu.
9. Đặt đũa chéo nhau: Hành vi này thông thường không được mọi người chú ý. Lúc ăn cơm, nhiều người tùy tiện gác chéo đũa đặt trên bàn. Người xưa xem hành vi này là có ý phản định, phủ nhận toàn bộ những người ngồi cùng bàn.
 |
Khi xỉa răng phải che miệng. Ảnh: internet
Ngoài ra còn có các quy tắc khác trên bàn ăn phải đặc biệt chú ý để không phạm phải. Các thế hệ gia đình cũng cần lưu tâm để dạy dỗ con cái mình về phép tắc bàn ăn - Thứ đầu tiên hình thành nên thói quen, phẩm chất sống của mỗi người sau này.
- Không ăn trước chủ nhà: Theo các tập tục truyền thống, trong bữa ăn, khách thường đợi chủ nhà bưng bát lên đầu tiên rồi mới bắt đầu dùng bữa. Nhiều nơi, mọi người còn phải mời nhau trước khi nâng đũa. Thỉnh thoảng, chủ nhà bắt đầu bữa tiệc bằng cách tiếp và mời khách trước như một niềm vinh hạnh và kêu gọi mọi người dùng bữa tự nhiên.
Tuy nhiên, theo phép tắc, chúng ta vẫn nên tôn trọng chủ nhà và để họ khai vị. Ngoài ra, trẻ em cần đợi đến khi người lớn bắt đầu ăn trước thì mới nên ăn cơm.
- Lật cá: Thường khi bạn ăn hết một mặt của cá bạn sẽ lật nó sang bên còn lại để tiếp tục ăn, nhưng đây là điều kiêng kỵ với người đi biển, họ không được phép lật như vậy, vì họ cho rằng như vậy tượng trưng cho việc lật thuyền. Lúc này bạn sẽ phải lấy khúc xương sống của cá ra và ăn tiếp nhé.
- Mời rượu, bia người lớn tuổi: Điều này phổ biến ở miền Bắc, nếu như bạn là người nhỏ tuổi hơn khi cụng ly, ly của bạn phải nằm ở phía dưới một chút so với ly của người lớn tuổi. Không được cụng ngang hoặc cao hơn, như vậy là vô lễ.
- Không bới đồ ăn: Có thể do bạn đã quá quen thuộc khi dùng bữa cùng gia đình của mình nên khi ăn cùng người khác bạn giữ thói quen bới đồ ăn để tìm loại đồ ăn bạn yêu thích. Tuy nhiên việc này là bất lịch sự!
- Mời cơm: Người Bắc và miền Trung cũng như một số gia đình miền Nam coi trọng lễ nghi thường đề cao việc này. Trong bữa ăn người nhỏ tuổi phải mời từng người lớn tuổi dùng cơm theo thứ tự từ trên xuống dưới để thể hiện sự lễ phép.
- Xỉa răng: Xỉa răng không che miệng không chỉ là hành động thiếu thẩm mỹ mà nó cũng thể hiện văn hóa thiếu lịch sự. Vì thế, khi cần xỉa răng, bạn nên tìm nơi kín đáo và che miệng khi xỉa.
- Dùng điện thoại khi ăn: Thói quen dùng điện thoại khi ăn xuất hiện rất nhiều. Chúng ta sẽ rất dễ thấy trên một bàn ăn trong nhà hàng hay đám bạn đang ngồi uống nước luôn có những bạn chỉ chăm chăm vào chiếc điện thoại của mình. Hành động này rất bất lịch sự bởi người ta mời bạn đi ăn, đi uống và trò chuyện với nhau chứ có phải để bạn bấm điện thoại đâu. Ngoài ra đặt điện thoại trên bàn cũng không nên vì câu chuyện có thể bị cắt ngang chỉ vì màn hình điện thoại sáng lên.
- Đũa gắp một lần, không xới tung: Người Việt có tập quán ăn chung mâm nhưng không nên dùng thìa, đũa riêng để khuấy, chọc vào bát, đĩa thức ăn chung, vừa mất lịch sự vừa mất vệ sinh. Do vậy, không nên xới bát xới đĩa tìm miếng ngon, đưa đũa ra là gắp 1 lần, không nhấc lên hạ xuống.
- Khi gắp đồ cho người khác, phải trở ngược đầu đũa nếu muốn gắp đồ cho người khác. Ngày nay đũa thiết kế 2 đầu khác biệt thì nên dùng đôi đũa sạch khác để gắp thức ăn cho mọi người. Không nên cắn, mút đầu đũa hay liếm đũa, liếm thìa là mất vệ sinh.
- Không vừa cầm đũa vừa cầm bát bằng 1 tay vì rất vướng, có thể va quệt vào người xung quanh. Khi muốn rảnh tay làm việc khác như múc canh, xới cơm, đũa nên đặt xuống bàn, gác lên mâm hoặc cạnh đĩa. Khi ăn phải 1 tay bưng bát cơm, 1 tay cầm đũa, không được để bát cơm trên bàn rồi dùng đũa xúc cơm ăn.
- Không và quá 3 lần khi đưa bát cơm lên miệng. Việc và cơm nhiều và nhanh, phát ra âm thanh bị coi là thô lỗ, bất lịch sự, đặc biệt là với nữ giới.
- Ngồi trên ghế nên có tư thế thoải mái nhưng thẳng lưng, không được cho chân lên ghế. Ngồi trên chiếu thì không nên co chân chống cằm, không nhấp nhổm nhấc mông để gắp đồ ăn.
- Không ngồi chống cằm trên bàn ăn bởi hành động này bày tỏ thái độ không vui vẻ hào hứng, khiến bữa ăn mất vui.
- Muốn đồ ăn, nước canh nhanh nguội, hãy múc một phần vào bát của mình để thổi, không thổi cả bát lớn dễ khiến văng nước bọt gây mất vệ sinh, lây dịch bệnh.
- Khi chấm thức ăn vào bát nước chấm, không nên nhúng cả đầu đũa, miếng đã cắn dở không nên chấm hoặc phải đảo đầu chưa cắn để chấm.
- Không uống nước, húp canh khi miệng còn cơm, dễ gây sặc và không lịch sự.
- Muỗng múc canh nếu để trong bát canh nên để ngửa để muỗng chìm xuống bát không gây vướng, bất tiện. Còn nếu để ngoài thì muỗng canh phải úp xuống, gác cạnh miệng bát hoặc trên mâm.
- "Ăn trông nồi, ngồi trông hướng", không gắp liên tục 1 món quá 3 lần dù là món ưa thích, ăn phải biết để phần những người xung quanh.
- Nhai hết thức ăn trong miệng mới tiếp tục đưa đũa gắp tiếp. Đang ăn mà gắp đồ ăn sẽ thể hiện mình ham ăn tục uống.
- "Hạt cơm là hạt ngọc" mất bao công sức mới làm ra, nên ăn hết thức ăn, đồ ăn trong bát không được bỏ phí. Nhất là đi ăn buffet phải nhớ "lấy ít hơn mức muốn ăn" để ăn hết đồ ăn và có thể lấy thêm nếu muốn.
- Khi dọn mâm cơm nhớ lấy thêm 1-2 bát nhỏ để ở 2 đầu mâm, bàn ăn đựng xương, sạn cơm hay rác trong bữa ăn.
- Nếu muốn gắp đồ ăn mà đĩa ở xa, nên nhờ người khác gắp hộ hoặc đưa đĩa qua, không nên nhoài người, vươn người trên bàn ăn, gây bất tiện, khiến quần áo dễ dính đồ ăn.
- Không bày các vật dụng, đồ cá nhân lên bàn ăn như kẹp tóc, điện thoại, chìa khoá… vừa bừa bộn, vướng tay vừa dễ dính thức ăn, nước mắm vào đồ dùng.
- Muốn nhằn xương, sạn cơm trong miệng nên che tay để nhằn nhẹ nhàng, đừng nhè cả miếng cơm trong miệng ra ngoài.
- Khi hắt xì hoặc xì mũi cần tránh ra chỗ khác để đỡ gây cảm giác mất vệ sinh.
- Nếu là người thuận tay trái nên nói trước để sắp xếp chỗ ngồi thuận tiện, tránh va chạm với người xung quanh.
- Khi gắp đồ ăn nhớ chú ý tay và tay áo. Người Việt xưa mặc áo tay rộng dễ va quệt vào đồ ăn, ngày nay đỡ hơn nhưng vẫn cần lưu ý.
- Hãy nói lời cảm ơn, lời khen sau bữa ăn. Đừng tiếc lời khen ngợi những món ngon người khác đã dụng tâm, mất công nấu cho mình.
