Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2010 khai mạc hôm qua tại Hà Nội. Dù ở mức độ khác nhau, nhưng cộng đồng doanh nghiệp (DN) Việt Nam nhìn chung đều tin tưởng triển vọng của kinh tế Việt Nam và dự định sẽ mở rộng kinh doanh trong thời gian tới.
Lạc quan về môi trường kinh doanh
Năm nay, Cuộc điều tra về cảm nhận môi trường kinh doanh năm 2010 do Ban Thư ký Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thực hiện, đã thu nhận được nhiều tín hiệu lạc quan từ cộng đồng DN.
Trong số 227 DN tham gia cuộc điều tra (80% DN trong nước, 20% DN có vốn đầu tư nước ngoài), có 75% DN cho hay sẽ mở rộng kinh doanh trong 3 năm tới. Cộng đồng DN thể hiện sự tin tưởng vào khả năng vượt qua các thách thức, duy trì tiến trình phục hồi nền kinh tế, tiếp tục cải cách và môi trường kinh doanh sẽ được cải thiện.
Tuy nhiên, có sự khác biệt khá lớn trong lý do mở rộng đầu tư, kinh doanh giữa DN trong nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài. Trong khi DN trong nước quan tâm tới ưu đãi về thuế, mức độ sẵn có của nguồn nhân lực chất lượng cao thì DN có vốn đầu tư nước ngoài lại không đặt những lý do này lên hàng đầu.
Khuyến nghị hàng đầu: kiểm soát tham nhũng
Nhiều quan ngại cũng được các DN bày tỏ. Trong đó, quan ngại chủ yếu được đưa ra là về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, chống hàng gian, hàng giả, thiếu lao động có tay nghề, sự yếu kém của cơ sở hạ tầng dù đã được cải thiện mạnh mẽ trong năm vừa qua.
Các lĩnh vực môi trường kinh doanh được đánh giá cao: tiếp cận thông tin, văn bản pháp luật của Nhà nước liên quan đến kinh doanh; môi trường pháp lý; quản lý kinh tế vĩ mô; tiếp cận vốn; khả năng cạnh tranh trong khu vực. DN đánh giá cao cải thiện trọng việc thực hiện cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhưng vẫn bày tỏ đang “sốt ruột” chờ kết quả việc thực hiện Đề án 30. DN cũng phàn nàn đất đai, lao động, thuế là lĩnh vực cải thiện chưa tương xứng với kỳ vọng.
Các lĩnh vực bị đánh giá thấp: bảo vệ sở hữu trí tuệ, chống hàng giả, hàng nhái; cơ sở hạ tầng; hiệu quả của hệ thống tòa án, trọng tài kinh tế tại Việt Nam; nguồn lao động có tay nghề.
Năm nay, thay vì “nút thắt” quen thuộc về nhân lực, hạ tầng…, các DN quan tâm mạnh mẽ hơn tới các giải pháp điều hành như cải cách hành chính, ngăn chặn và kiểm soát tham nhũng hay cải cách soạn thảo, ban hành văn bản pháp luật.
Từ ý kiến của các DN, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam đã đưa ra nhiều khuyến nghị với Chính phủ, trong đó 5 giải pháp hàng đầu là: tiếp tục cải cách hành chính, bãi bỏ giấy phép, quyết định, thủ tục không cần thiết hay không nhất quán; ngăn chặn và kiểm soát tham nhũng; cải cách việc soạn thảo văn bản pháp quy theo hướng kịp thời, hoàn chỉnh, đồng bộ và tuân thủ thông lệ quốc tế; bảo vệ quyền SHTT, tăng cường chống hàng giả hàng nhái; tiếp tục cải thiện và nâng cấp cơ sở hạ tầng.
E ngại khoảng cách giữa chính sách và thực tế
Vấn đề lớn DN quan tâm trong thực trạng hành chính của Việt Nam là khoảng cách giữa chính sách, quy định và khả năng thực hiện trên thực tế. Trở ngại mà DN thường gặp là cán bộ nhà nước thực hiện thủ tục hành chính ở một số nơi còn gây phiền hà với mục tiêu tư lợi. Bộ máy thực hiện hành chính còn thiếu chuyên nghiệp, chi phí không chính thức DN còn phải trả khi giải quyết thủ tục hành chính tăng lên.
Vì thế, DN kiến nghị bên cạnh việc cắt bỏ thủ tục hành chính nhà nước bằng giấy tờ, cần phải tăng cường tuyển chọn cán bộ, nâng cao trình độ năng lực, tạo động lực làm việc, cải cách hệ thống lương, tăng cường giám sát.
Ngoài ra, sự phối hợp Bộ ngành cùng địa phương còn chưa chặt chẽ. Có quy định về TTHC tốt nhưng cấp địa phương thực hiện méo mó chậm trễ, DN còn mất nhiều thời gian, thực hiện CCHC nhưng vẫn nặng về xin – cho, thiếu cơ chế đối thoại có hiệu quả giữa DN và các nhà hoạch định chính sách.
H.Thủy
