[links()]Liên tiếp trong nhiều ngày cuối tháng 11 vừa qua, khu vực ngã tư Cây Me thuộc địa bàn ấp Suối Bạc, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên xôn xao, náo động khi xuất hiện một trạm chặn xe. Gọi là trạm nhưng thực chất chỉ có mỗi một xe ô tô chuyên ngành cùng 6 người mang sắc phục Thanh tra giao thông (TTGT) túc trực 24/24.
Nhiệm vụ của trạm là chặn tất cả các xe vận chuyển mía nguyên liệu từ hướng Gia Lai vào địa bàn tỉnh Phú Yên để lập biên bản xử phạt thật nặng các lỗi quá tải, quá khổ. Việc ngăn chặn, xử phạt gắt gao đến mức không một xe chở mía nào có thể vào địa bàn tỉnh Phú Yên một cách êm xuôi đã gây bức xúc cho cánh tài xế và những người trồng mía, buộc họ phải lên tiếng kêu cứu các cơ quan chức năng can thiệp giúp đỡ.
Ô tô của Thanh tra Giao thông |
“Ngăn sông cấm chợ” hòng độc quyền vùng nguyên liệu mía
Ông Nguyễn Văn Lộc, nông dân trồng 40 ha mía ở xã Pơ Tó, huyện Ia Pa, tỉnh Gia lai cho biết: Trước kia ông hợp đồng bán mía cho nhà máy đường AyunPa thuộc Cty CP mía đường và nhiệt điện (Cty CP MĐ-NĐ) Gia Lai. Nhưng chính sách thu mua của nhà máy AyunPa quá nhiều bất cập, cố tình chèn ép những người trồng mía như đánh giá thấp chất lượng mía, cân thiếu...
Thậm chí nhiều rẫy mía đến kỳ thu hoạch nhưng nhà máy AyunPa không có kế hoạch thu mua nên buộc nông dân phải kéo dài thêm 4 – 5 tháng, điều này khiến mía trổ cờ, chất lượng sụt giảm, đặc biệt là thành quả sản xuất, tài sản của nông dân có khả năng bị mất trắng do nguy cơ mía bị cháy vào mùa khô rất cao.
Đa số người dân đều muốn bán mía đúng thời vụ để lấy tiền trang trải nợ nần, đầu tư quay vòng sản xuất. Trong khi đó, nếu chở mía bán cho nhà máy đường Vạn Phát (huyện Sơn Hòa, Phú Yên), bao giờ người nông dân trồng mía cũng được lợi hơn khoảng 4 triệu đồng/xe so với bán cho nhà máy đường AyunPa. Đây chính là nguyên nhân vì sao các hộ nông dân chịu khó và chấp nhận khó khăn để vận chuyển hơn 130km giao mía cho nhà máy đường Vạn Phát.
Trên địa bàn các huyện Phú Thiện, Ia Pa, Krông Pa và thị xã AyunPa còn hàng trăm hộ nông dân với hơn 1.000 ha mía không ký hợp đồng, không nhận đầu tư của nhà máy đường AyunPa, nhưng nhà máy đường AyunPa lại muốn độc quyền thu mua nguồn nguyên liệu này, không muốn họ bán mía ra ngoài.
Vụ mía nào cũng vậy, khi dân chở mía đi bán nơi khác là nhà máy đường Ayunpa lại cho rằng có sự cạnh tranh nguồn nguyên liệu mía, đồng thời gửi công văn nhờ các cấp, nghành can thiêp. Một trong các giải pháp của tỉnh Gia Lai đưa ra là đề nghị Sở GT-VT chỉ đạo TTGT phối hợp với công an giao thông triển khai ngay việc tuần tra, kiểm soát xử lý vi phạm đối với các xe mía quá khổ quá tải, kiên quyết buộc phải hạ tải và xử lý theo quy định của pháp luật.
Như PLVN đã đưa, hiện tượng này đã xảy ra tại địa bàn tỉnh Gia Lai hồi tháng 12/2011. Song việc “ngăn sông cấm chợ” này đã bị phá sản bởi tất cả hộ nông dân vận chuyển mía giao cho nhà máy đường Vạn Phát đều có giấy xác nhận của chính quyền sở tại là không hợp đồng trồng mía, không nợ nần đầu tư gì với nhà máy đường AyunPa. Tuy nhiên, hầu như tất cả những xe vận chuyển mía giao nhà máy đường Vạn Phát đều bị ráo riết ngăn chặn khi qua địa bàn tỉnh Phú Yên.
Xe mía bị ách tắc |
Thanh tra giao thông quá “nhiệt tình”
Hiện tượng TTGT độc lập chốt chặn xe ở ngã tư Cây Me, huyện Sơn Hòa, Phú Yên rõ ràng chưa đúng với chức năng của lực lượng này. Theo khoản 4, điều 47, mục I, chương III Nghị định số 34/2010/NĐ–CP (ngày 02/4/2010) qui định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ: “Thanh tra đường bộ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao có thẩm quyền xử phạt đối với các hành vi vi phạm quy định về hoạt động vận tải và dịch vụ hỗ trợ vận tải tại các điểm dừng xe, đỗ xe trên đường bộ, bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí, cơ sở kinh doanh vận tải đường bộ, khi phương tiện (có hành vi vi phạm) dừng, đỗ trên đường bộ”...
Theo tinh thần quy định này thì TTGT chỉ có chức năng thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động vận tải tại các điểm giao thông tĩnh (không di chuyển). Tuy nhiên theo ghi nhận của chúng tôi trong 2 ngày 30 và 01/12 tại ngã tư Cây Me thì nhóm TTGT này cầm dùi cui chặn tất cả các xe vận chuyển mía qua khu vực này bất cứ thời điểm nào trong ngày. Điều đáng nói là việc chặn xe không hề có sự tham gia của cảnh sát giao thông hoặc bất cứ sự phối hợp của lực lượng liên nghành nào khác.
Từng đoàn xe bị ách tắc bởi chủ trương “ngăn sông cấm chợ” không chỉ gây thiệt hại cho những người trồng mía mà còn trực tiếp đẩy các chủ xe, tài xế vào tình cảnh lao đao. “Cùng một xe mía như vậy, nhưng lúc trước chở cho nhà máy AyunPa thì êm xuôi, bây giờ chở cho nơi khác lại bị ngăn chặn, lập biên bản phạt 4 - 4,5 triệu đồng/xe, còn bị thu giữ giấy phép lái xe, làm vậy chẳng khác nào triệt hết đường sinh sống cánh tài xế tụi tôi” - anh Nguyễn Văn Khôi, một tài xế trong đoàn xe chở mía bị ngăn chặn bức xúc.
Không phải hàng lậu, cũng không thuộc hàng quốc cấm, nhưng không hiểu sao con đường vận chuyển của cây mía từ Gia Lai sang Phú Yên lại quá chông gai, trắc trở đã gây tổn thất cho nông dân trồng mía, chủ xe, tài xế vận chuyển, các doanh nghiệp sản xuất chế biến...
Bài & ảnh: Nguyễn Tuấn