Số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố cho thấy, trong tháng 5, số doanh nghiệp (DN) thành lập mới và số vốn đăng ký, số lao động tiếp tục giảm. Số DN quay lại hoạt động vẫn giảm sâu, trong khi số DN tạm ngừng kinh doanh, chờ giải thể vẫn tăng.
Cụ thể, trong tháng 5, cả nước có hơn 12 nghìn DN thành lập mới với số vốn đăng ký là 103,7 nghìn tỷ đồng và số lao động đăng ký 74,6 nghìn lao động, giảm 24,2% về số DN, giảm 32,9% về vốn đăng ký và giảm 37,4% về số lao động so với tháng 4/2023. So với cùng kỳ năm trước, giảm 9,5% về số DN, giảm 17,5% về số vốn đăng ký và giảm 16,6% về số lao động.
Vốn đăng ký bình quân một DN thành lập mới trong tháng đạt 8,6 tỷ đồng, giảm 11,5% so với tháng trước và giảm 8,8% so với cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh đó, cả nước còn có 5.952 DN quay trở lại hoạt động, giảm 38,1% so với tháng trước và tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, cả nước có hơn 61,9 nghìn DN đăng ký thành lập mới với tổng số vốn đăng ký 568,7 nghìn tỷ đồng và tổng số lao động đăng ký 405,9 nghìn lao động, giảm 1,6% về số DN, giảm 25,3% về vốn đăng ký và giảm 7,2% về số lao động so với cùng kỳ năm trước.
Vốn đăng ký bình quân một DN thành lập mới trong 5 tháng đầu năm 2023 đạt 9,2 tỷ đồng, giảm 24,1% so với cùng kỳ năm 2022. Nếu tính cả 824,9 nghìn tỷ đồng vốn đăng ký tăng thêm của 21,1 nghìn DN tăng vốn, tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 5 tháng đầu năm 2023 là 1.393,7 nghìn tỷ đồng, giảm 43% so với cùng kỳ năm trước.
 |
| Tình hình đăng ký DN |
Bên cạnh đó, còn có gần 33 nghìn DN quay trở lại hoạt động (giảm 7,4% so với cùng kỳ năm 2022), nâng tổng số DN thành lập mới và DN quay trở lại hoạt động trong 5 tháng đầu năm 2023 lên gần 95 nghìn DN (giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước). Bình quân một tháng có 19 nghìn DN thành lập mới và quay trở lại hoạt động.
Theo khu vực kinh tế, 5 tháng đầu năm nay có 623 DN thành lập mới thuộc khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, giảm 31,8% so với cùng kỳ năm trước; 14,8 nghìn DN thuộc khu vực công nghiệp và xây dựng, giảm 8,2%; 46,5 nghìn DN thuộc khu vực dịch vụ, tăng 1,4%.
Cũng trong tháng 5, có 5.364 DN đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, giảm 25,1% so với tháng trước và tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2022; có 4.717 DN ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, giảm 19,2% và tăng 12,7%; có 1.223 DN hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 19% và giảm 8,7%.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, có 55,2 nghìn DN tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 20,3% so với cùng kỳ năm trước; 25,5 nghìn DN ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 34,1%; 7,3 nghìn DN hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 6,5%. Bình quân một tháng có 17,6 nghìn DN rút lui khỏi thị trường.
 |
| DN thành lập mới và giải thể 5 tháng đầu năm 2023 phân theo một số lĩnh vực hoạt động |
Trước đó, Báo cáo kết quả khảo sát tình hình DN và một số đề xuất, tham mưu để hỗ trợ DN và nền kinh tế, Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng Tư vấn Cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) nhận định DN đang trải qua bối cảnh đặc biệt khó khăn.
Theo đó, trong tổng số 9.556 DN tham gia khảo sát, có 82,3% DN dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2023. Trong đó: Tỷ lệ DN dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể: 10,9%; dự kiến Tạm ngừng kinh doanh: 12,4%; dự kiến Giảm mạnh quy mô: 38,5% và dự kiến Giảm nhẹ quy mô: 20,5%.
Trong số các DN còn hoạt động năm 2023, có 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 22,2% dự kiến giảm trên 50%. Có 80,7% DN dự kiến giảm doanh thu trên 5%, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 29,4%.
Niềm tin của DN đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành trong bối cảnh này đặc biệt thấp: Có đến 81,4% DN được khảo sát có đánh giá tiêu cực/ rất tiêu cực về triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2023. Các đánh giá rất tích cực/tích cực chỉ chiếm 4,2% các DN được khảo sát.
Tương tự, có đến 83,7% DN đánh giá triển vọng kinh tế ngành năm 2023 là tiêu cực/ rất tiêu cực, trong đó có 29,6% là rất tiêu cực. Và trong bức tranh “tối màu” chung đó, DN ngành Xây dựng; các DN quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa; DN khu vực ngoài nhà nước; DN tại TP Hồ Chí Minh thể hiện mức độ đánh giá tiêu cực hơn.
Các khó khăn, thách thức lớn nhất DN đang phải đối mặt là: Khó khăn về đơn hàng (59,2%); khó khăn trong tiếp cận vốn vay (51,1%); Thực hiện thủ tục hành chính và đáp ứng các quy định của pháp luật (45,3%); Nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (31,1%).
Đáng chú ý, trong bối cảnh khó khăn đó, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi có đến 84% DN đánh giá hiệu quả điều hành và hỗ trợ của chính quyền địa phương ở mức kém hiệu quả.
