35 năm quan hệ Việt Nam – EU: Đối tác năng động, mở rộng hợp tác toàn diện trong kỷ nguyên mới

Quan hệ thương mại – đầu tư tiếp tục là điểm sáng

EU là một trong những đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của Việt Nam, trong khi Việt Nam giữ vị trí đối tác thương mại lớn nhất của EU tại ASEAN. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) sau 5 năm thực thi đã đem lại những kết quả tăng trưởng ấn tượng bất chấp bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh.

Năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều tăng hơn 10%, đạt 68,4 tỷ USD. Trong 9 tháng đầu năm 2025, con số này tiếp tục tăng 8,4%, đạt 54,6 tỷ USD. EU hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam, với các mặt hàng ngày càng được người tiêu dùng châu Âu ưa chuộng như cà phê, hạt điều, thủy sản, điện tử, dệt may…

Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp EU có mặt tại Việt Nam từ rất sớm và duy trì vị thế vững chắc qua nhiều thập kỷ. Hàng nghìn dự án đầu tư của EU hoạt động hiệu quả tại nhiều địa phương, tập trung vào công nghiệp chế biến, năng lượng sạch, dịch vụ logistics và công nghệ cao. Việt Nam được các doanh nghiệp EU đánh giá là điểm đến hấp dẫn nhờ ổn định chính trị, nguồn nhân lực chất lượng cao và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện.

Nhiều lĩnh vực hợp tác mới mở ra

Theo Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng, trước xu thế phát triển của thế giới, hai bên đang đứng trước những cơ hội hợp tác lớn trong các ngành kinh tế tương lai như kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, chất bán dẫn, công nghệ vệ tinh, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số. Chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng của EU cũng mở ra cơ hội để Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư chiến lược của doanh nghiệp châu Âu.

Đáng chú ý, Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) sau khi được tất cả các nước thành viên EU phê chuẩn sẽ tạo động lực mới thu hút dòng vốn chất lượng cao vào các lĩnh vực mà EU có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu như năng lượng tái tạo, giao thông, đô thị thông minh, công nghệ sinh học, y tế và dược phẩm.

Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững được dự báo sẽ là lĩnh vực hợp tác nổi bật trong giai đoạn tới. EU cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Những tiêu chuẩn khắt khe của EU về môi trường, xuất xứ, chống khai thác IUU hay chống phá rừng, dù là thách thức, nhưng cũng giúp Việt Nam cải thiện chất lượng sản xuất, nâng cấp chuỗi giá trị và tiến tới phát triển bền vững.

Ngoài ra, hai bên còn nhiều tiềm năng hợp tác trong các ngành công nghiệp mới nổi như lượng tử, AI, chất bán dẫn, chuyển giao công nghệ, vệ tinh, điện toán đám mây.

Tăng cường đối thoại – thúc đẩy hợp tác thực chất

Tại buổi tiếp Đoàn Hội đồng Kinh doanh EU – ASEAN (EU–ABC) và EuroCham ngày 27/11 tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam hoan nghênh các doanh nghiệp EU mở rộng đầu tư vào các dự án công nghệ cao, AI, chip bán dẫn, năng lượng tái tạo, tăng trưởng xanh, hạ tầng giao thông – môi trường, đô thị thông minh và kinh tế biển.

Đại diện EU – ABC, ông Jens Rubbert đánh giá cao vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trên trường quốc tế, trong đó có việc tham dự Hội nghị G20 và việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Theo ông, Việt Nam đang trở thành một trong những điểm đến hàng đầu tại ASEAN nhờ sự ổn định quốc gia, cải cách kinh tế mạnh mẽ, chuyển đổi xanh – số nhanh chóng và tốc độ tăng trưởng GDP dự kiến hơn 8% trong năm 2025.

Để làm sâu sắc hơn quan hệ song phương, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị: Hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả EVFTA, mở rộng thị trường cho nhau; Doanh nghiệp EU thúc đẩy 7 nước thành viên còn lại sớm phê chuẩn EVIPA; EU xem xét sớm gỡ “thẻ vàng” IUU cho thủy sản Việt Nam; Tăng cường hợp tác chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, nông nghiệp sạch, đào tạo nhân lực chất lượng cao và đổi mới sáng tạo.

Chủ tịch EU – ABC Jens Rubbert nhấn mạnh cộng đồng doanh nghiệp EU mong muốn “song hành cùng Việt Nam phát triển dài hạn”, đóng góp vào các ưu tiên chiến lược thông qua đầu tư chất lượng cao và chuyển giao công nghệ.