Hành trình một phần tư thế kỷ…
Nền an sinh xã hội nói chung, chính sách BHXH, BHYT nói riêng là nền tảng quan trọng cho sự phát triển kinh tế, ổn định chính trị - xã hội. Ngay từ khi thành lập nước, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy định về các chế độ BHXH và nhiều lần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước.
Năm 2006, Quốc hội đã ban hành Luật BHXH và Luật này được tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện vào năm 2014. Theo đó, chính sách BHXH từ chỗ chỉ thực hiện cho đội ngũ cán bộ công nhân viên chức Nhà nước đã chuyển sang thực hiện cho mọi người lao động (NLĐ), trên cơ sở quan hệ đóng - hưởng. Cùng với đó, năm 2008, Quốc hội đã ban hành Luật BHYT và Luật này tiếp tục được sửa đổi, bổ sung vào năm 2014, hoàn thiện theo hướng đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền lợi khám, chữa bệnh BHYT cho người tham gia.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, từ khi thành lập đến nay, hệ thống BHXH Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để tổ chức triển khai thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT. Trong 25 năm qua, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, BHXH Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng khích lệ, không chỉ chăm lo phục vụ tốt các đối tượng tham gia thụ hưởng chính sách, không ngừng cải tiến quy trình, nâng cao chất lượng hiệu quả phục vụ mà còn kịp thời đề xuất với Chính phủ và Quốc hội sửa đổi nhiều nội dung để Luật BHXH và Luật BHYT đi vào cuộc sống, thực sự trở thành những chính sách trụ cột của hệ thống An sinh xã hội hiện nay.
 |
| Quyền lợi về BHXH, BHYT cho NLĐ và mọi người dân được thực hiện kịp thời và ngày càng tốt hơn. |
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cuộc hành trình một phần tư thế kỷ vừa qua của BHXH Việt Nam đã và đang có những bước chuyển mình toàn diện và mạnh mẽ, góp phần thực hiện thắng lợi những mục tiêu cao cả về an sinh xã hội, về BHXH, BHYT toàn dân mà Đảng và Nhà nước đã đề ra, là cầu nối quan trọng để chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của Đảng và Nhà nước đến với NLĐ và nhân dân.
…và những con số biết nói
Kết quả hoạt động của hệ thống BHXH Việt Nam có thể thấy qua số người tham gia BHXH, BHYT liên tục tăng lên qua các năm: Nếu như năm 1995 - năm đầu tiên thực hiện Điều lệ BHXH, cả nước có trên 2,2 triệu người lao động tham gia BHXH bắt buộc, thì đến năm 2019 ước có gần 16 triệu người lao động tham gia BHXH.
Tính từ năm 1995 đến nay, toàn Ngành BHXH đã giải quyết cho hơn 3,2 triệu người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng, trên 120 triệu người hưởng trợ cấp một lần và các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe. Trung bình mỗi năm Quỹ BHYT đã đảm bảo quyền lợi KCB BHYT cho trên 1.924 triệu lượt người.
Đáng chú ý, năm 2003 cả nước chỉ có gần 11,5 triệu người tham gia BHYT nhưng tính đến hết năm 2019 ước có trên 85,9 triệu người tham gia (đạt tỷ lệ bao phủ gần 90% dân số). Năm 2009, năm đầu tiên thực hiện BH thất nghiệp, cả nước có gần 6 triệu NLĐ tham gia BHTN thì tính đến năm 2019, ước có trên 13,4 triệu người tham gia.
Bên cạnh đó, một kết quả đáng chú ý là trong 05 năm (2014-2019) số lượng thủ tục hành chính (TTHC) của Ngành BHXH đã được giảm từ 263 thủ tục xuống còn 27 thủ tục (giảm 76%). Số giờ thực hiện TTHC về BHXH, BHYT từ 335 giờ đã giảm xuống còn 147 giờ.
 |
| Cải cách TTHC, ứng dụng CNTT trong các quy trình nghiệp vụ luôn được BHXH Việt Nam chú trọng |
Theo đánh giá tại Báo cáo Doing Business 2019 về xếp hạng của các tổ chức quốc tế, chỉ số nộp thuế và BHXH của Việt Nam tăng 36 bậc so với Báo cáo Doing Business 2017. Năm 2018, BHXH được Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đánh giá là "một trong những đơn vị đi đầu trong cải cách TTHC, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm”.
Cùng với đó, hệ thống CNTT của ngành đang dần hoàn thiện theo hướng hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế, được tích hợp, tập trung cấp quốc gia. Thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4 cho 18/28 TTHC; dần hoàn thiện việc xây dựng hệ sinh thái 4.0, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.
Đáng chú ý, trong 2 năm liên tiếp 2017, 2018, BHXH Việt Nam là đơn vị đi đầu thuộc khối cơ quan thuộc chính phủ trong việc ứng dụng CNTT để phát triển Chính phủ điện tử theo kết quả đánh giá, xếp hạng phát triển Chính phủ điện tử Việt Nam do Cục Tin học hóa (Bộ Thông tin và Truyền thông) và Hội Truyền thông số Việt Nam công bố. Trong 3 năm liên tiếp 2017, 2018, 2019, BHXH Việt Nam giữ vững vị trí số 2 trong bảng xếp hạng Chỉ số sẵn sàng ứng dụng CNTT dành cho các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công.
Bên cạnh đó, tính đến nay BHXH Việt Nam đã hoàn thiện và quản lý tập trung Cơ sở dữ liệu hộ gia đình tham gia BHYT theo mã số BHXH, với thông tin của hơn 97 triệu dân, tương ứng khoảng 30 triệu hộ gia đình. Đây là tiền đề cho việc xây dựng, kết nối liên thông, hoàn thiện hệ thống ứng dụng CNTT của ngành, tiến tới xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về người tham gia BHYT, BHXH. Đây cũng là nguồn dữ liệu quan trọng được sử dụng trên hệ thống thông tin giám định BHYT để kiểm soát chi phí KCB BHYT nhằm nâng cao hiệu quả quản lý quỹ BHYT của BHXH Việt Nam, là cơ sở để xây dựng và phát hành thẻ an sinh xã hội cho người dân.
Trong 25 năm qua, với sự quan tâm, định hướng Lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có Luật BHXH, Luật BHYT được ban hành, đã không chỉ hoàn thiện các chính sách, quy định chế độ về BHXH, BHYT mà còn là cơ sở pháp lý quan trọng để ngành BHXH phát triển thành một hệ thống, tổ chức và thực hiện các chế độ BHXH thống nhất trên phạm vi cả nước. Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, với những thành tích đã đạt được, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành công trong thời gian tới.
• Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam
Công tác thực hiện chính sách BHYT những năm qua có nhiều điểm mới mang tính đột phá. Nếu như 5 năm trước, tỷ lệ bao phủ BHYT của nước ta là dưới 70% dân số, đến nay con số này đã đạt gần 90%. Đây là kết quả rất đáng trân trọng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức ngành BHXH.
• Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế Việt Nam Chang - Hee Lee
BHXH Việt Nam được thành lập trong giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới đất nước cho thấy, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có tầm nhìn dài hạn về xây dựng hệ thống an sinh xã hội trong một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa năng động. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và khu vực, Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH được ban hành, đánh dấu bước chuyển biến quan trọng mang tính đột phá trong việc đưa hệ thống pháp luật của Việt Nam đến gần hơn với các tiêu chuẩn quốc tế như Khuyến nghị của ILO về sàn an sinh xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc.
• Trưởng Đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam Kidong Park
Trong 25 năm qua, chính sách BHYT đã từng bước được hoàn thiện, số người tham gia tăng nhanh, quyền lợi của người tham gia ngày càng được mở rộng. Về mức độ bao phủ các dịch vụ y tế thiết yếu cho toàn dân số, Việt Nam đã thực hiện tốt hơn so với một số các quốc gia khác trong khu vực nhờ có một hệ thống cơ sở y tế rộng khắp và hệ thống BHYT công.
