2009- năm ảm đạm của du lịch toàn cầu

Bức tranh ít điểm sáng

Theo báo cáo công bố đầu năm 2009 của Tổ chức du lịch thế giới (UNWTO), tổng số khách đi du lịch ra nước ngoài trong năm 2008 lên tới 924 triệu lượt người, cao hơn 16 triệu lượt so với năm 2007. Song con số này chững lại từ 6 tháng cuối năm 2008, đặc biệt là ở châu Âu – trái ngược với xu hướng trước đó, khi châu lục này luôn là điểm đến hấp dẫn nhất đối với du khách. UNWTO đánh giá trong năm 2009, du lịch châu Mỹ và châu Âu sẽ chịu ảnh hưởng nhiều từ khủng hoảng kinh tế, trong khi du lịch ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, châu Phi và Trung Đông tăng trưởng nhẹ.

Thực tế, mặc dù là một thị trường du lịch phát triển nhanh nhất thế giới trong những năm gần đây, song châu Á cũng đang đối mặt với sự sụt giảm mạnh du khách quốc tế do tác động của khủng hoảng, đồng thời với xu hướng thắt chặt chi tiêu của khách du lịch trong khu vực. Dự báo về thu hút khách du lịch tại các trung tâm du lịch hàng đầu của châu lục như Hồng Kông, Xin-ga-po, Thái Lan năm nay đều giảm.

Trong bức tranh toàn cảnh kém vui này, xuất hiện một số điểm sáng tăng trưởng, đó là các nước có đồng nội tệ giảm giá mạnh so với đồng USD, điển hình là Hàn Quốc, Mê-hi-cô… Ngành công nghiệp không khói của Hàn Quốc "thoát hiểm" ngoạn mục trong khủng hoảng do tỷ giá đồng Uôn tụt xuống mức thấp nhất hồi cuối năm 2008, kéo theo một lượng lớn du khách quốc tế đến nước này. Với Mê-hi-cô, ngoài lý do đồng pê-xô giảm giá (có lúc tới 30% so với USD), giá nhiên liệu giảm khiến du lịch bằng đường hàng không trở nên bớt đắt đỏ hơn cũng là một nguyên nhân kéo du khách đến đất nước Trung Mỹ này.

Những xu hướng mới

Trong bối cảnh khủng hoảng, xu hướng tự nhiên của nhiều nước là ưu tiên phát triển du lịch nội địa. Điển hình là Nga, chỉ riêng  năm 2008 có hơn 30 triệu người Nga lựa chọn hình thức đi tham quan và nghỉ dưỡng trong nước, tăng gấp đôi so với năm 2007. Nước này cũng đưa vào hoạt động nhiều chương trình du lịch đặc biệt trong năm nay, trong đó phải kể đến tuyến du lịch “vành đai Vàng lớn của Nga” xuyên suốt 39 vùng miền, “Miền Nam nước Nga” – tập trung vào khu vực Bắc Cáp-ca-dơ, các vùng ven biển A-dốp và biển Đen… Với khoảng 30 triệu dân trong khu vực tới du lịch tại các nước thành viên trong năm ngoái, bên cạnh các biện pháp kích cầu nhằm thu hút khách quốc tế, các nước ASEAN cũng đang xúc tiến các biện pháp thúc đẩy du lịch nội khối, trong đó có chương trình "Intra-ASEAN" - tua du lịch nội khối trọn gói.

Du khách đang có xu hướng linh hoạt hơn trong lựa chọn địa điểm và thời gian du lịch. Các tua ngắn ngày, giá rẻ là lựa chọn có nhiều ưu thế trong bối cảnh khủng hoảng. Vì vậy, trong khi các hãng du lịch truyền thống đối mặt với viễn cảnh ảm đạm do người dân "thắt chặt hầu bao" thì các hãng du lịch giá rẻ đang hưởng lợi từ cuộc khủng hoảng toàn cầu. Lựa chọn điểm đến là châu Á - Thái Bình Dương cũng là một xu hướng nổi bật của du lịch thế giới trong năm 2009 và cả 2010. Điều này được giải thích bởi sự đa dạng về văn hóa, địa lý cũng như sự hấp dẫn của các thiên đường mua sắm trong khu vực - vốn vẫn là những ưu thế của châu Á trong việc thu hút khách du lịch. Điều này một lần nữa khẳng định vị trí quan trọng của ngành công nghiệp không khói đối với sự tăng trưởng của các nền kinh tế trong khu vực, đồng thời giải thích cho những nỗ lực kích cầu du lịch của các nước châu Á. Thị trường du lịch châu Á, vốn thu hút 280 triệu du khách quốc tế trong năm 2008, đang được kỳ vọng sẽ hồi phục và tăng trưởng trung bình 4-5% trong ba năm tới.

Cuộc khủng hoảng toàn cầu còn kéo dài bao lâu khó xác định trước, song có  điều chắc chắn là với sự trỗi dậy nhanh chóng và số lượng việc làm khổng lồ mà ngành công nghiệp không khói tạo ra, du lịch sẽ đóng góp quan trọng vào tiến trình phục hồi của các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước đang phát triển.

Bảo Bình