Chủ trương xuyên suốt của Đảng và Nhà nước
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt tới bà con kiều bào, coi đây là một phần “máu thịt của quê hương” đang sống xa đất nước. Đầu năm 1946, trong Thư chúc Tết gửi kiều bào, Bác đánh giá cao tấm lòng của kiều bào tuy ở nơi đất khách quê người nhưng vẫn dành tình yêu cho Tổ quốc. Đồng thời, Người khẳng định: “Tổ quốc và Chính phủ cũng luôn luôn nhớ thương các đồng bào, như bố mẹ thương nhớ những người con đi vắng. Đó là nhân tâm thiên lý, đó là tình nghĩa một nhà”.
Trong chuyến thăm Pháp năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành nhiều thời gian gặp gỡ, thăm hỏi, động viên kiều bào. Bác nhắn nhủ mỗi kiều bào phải là một đại sứ nhân dân của Việt Nam, thi đua phấn đấu, cùng nhau góp sức vào sự nghiệp chung của cả dân tộc. Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, một số trí thức kiều bào sau đó đã quyết định từ bỏ cuộc sống sung túc, với địa vị, uy tín ở nước ngoài để trở về nước, trực tiếp góp sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều người đã trở thành những nhà khoa học đầu ngành, đóng góp đáng kể vào sự nghiệp cách mạng chung của cả dân tộc như Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa; Giáo sư, Bác sĩ Trần Hữu Tước; Giáo sư Lương Định Của; Giáo sư Đặng Văn Ngữ; Kỹ sư Võ Quý Huân; Kỹ sư Võ Đình Quỳnh… Đồng thời, Bác cũng đã cùng Đảng và Chính phủ tạo mọi điều kiện thuận lợi để đón tiếp kiều bào trở về quê hương, tham gia xây dựng đất nước.
Từ tư tưởng đại đoàn kết dân tộc, sự quan tâm và chú trọng phát huy nguồn lực kiều bào của Bác Hồ, Đảng và Nhà nước ta luôn coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNƠNN) là bộ phận không tách rời, một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam và luôn quan tâm tới công tác kiều bào với nhiều nghị quyết, chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy công tác này. Điển hình là Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị về công tác đối với NVNƠNN; Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 19/5/2015 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về công tác đối với NVNƠNN trong tình hình mới.
Từ chủ trương thúc đẩy toàn diện công tác đối với NVNƠNN được Đại hội XIII của Đảng đề ra, Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Bộ Chính trị về công tác NVNƠNN trong tình hình mới đã nêu rõ yêu cầu và những nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, đó là phải thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng NVNƠNN. Mới đây nhất, Chính phủ đã ban hành Đề án Phát huy nguồn lực của NVNƠNN phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới. Các chính sách rộng mở và biện pháp cụ thể đã được thể chế hóa, được các cơ quan, Bộ, ban, ngành, địa phương triển khai. Qua đó, tạo điều kiện ngày càng thuận lợi hơn cho đồng bào về thăm đất nước, người thân, đầu tư, kinh doanh, hợp tác khoa học - công nghệ, hoạt động văn hóa - nghệ thuật…
Trong các chuyến công tác nước ngoài hay trong những lần kiều bào về nước, các Lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn dành thời gian tiếp xúc, gặp gỡ, trò chuyện thân tình với bà con để hiểu hơn về cuộc sống, những khó khăn, vất vả của bà con ở nước ngoài, kịp thời động viên bà con nỗ lực vươn lên, hòa nhập tốt vào xã hội sở tại, đóng góp cho quê hương tùy theo khả năng và hoàn cảnh của mình. Những cuộc gặp gỡ đó thể hiện tình cảm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với bà con, là sự nhớ thương đồng bào, là “nhân tâm thiên lý”, là “tình nghĩa một nhà” như Bác Hồ từng căn dặn.
Những đóng góp khó có thể đong đếm
 |
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trao tiền ủng hộ phòng, chống dịch của cộng đồng người Việt Nam và doanh nghiệp tại Thụy Sĩ cho Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến vào năm 2021. (Ảnh: Dương Tiêu). |
Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước càng làm cho bà con kiều bào thêm gắn bó với quê hương. Nói đến sự đóng góp của bà con với quê hương, không thể không nhắc đến sự đồng hành với đất nước trong những giai đoạn khó khăn, ví dụ như trong đại dịch COVID-19. Khi đó, dù cũng gặp khó khăn nhưng bà con vẫn chia sẻ, đồng hành cùng Chính phủ và Nhân dân trong nước. Thống kê cho thấy, bà con đã quyên góp ủng hộ trong nước khoảng 80 tỷ đồng cùng nhiều trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch và Quỹ vaccine phòng, chống COVID-19; tích cực phối hợp với các cơ quan đại diện tham gia triển khai “ngoại giao vaccine”; phát động các chiến dịch ủng hộ quê nhà… Nổi bật là bà Aurelia Nguyễn, người giữ cương vị điều hành tổ chức COVAX, đã đồng hành cùng Việt Nam trong phòng, chống dịch thông qua việc hỗ trợ tiếp cận các nguồn vaccine trong thời điểm khó khăn nhất của dịch bệnh.
Ở những thời điểm trong nước xảy ra thiên tai, bão lũ, kiều bào cũng luôn đồng hành, vận động quyên góp, hỗ trợ. Ví dụ, năm 2020, cộng đồng NVNƠNN đã tổ chức quyên góp, gửi về hỗ trợ đồng bào bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, sạt lở đất ở miền Trung hàng chục tỷ đồng.
Những nghĩa cử cao đẹp, đóng góp của kiều bào về sáng kiến, kinh nghiệm, tri thức hay bằng việc kết nối những quan hệ, giúp Việt Nam tiếp cận được những nguồn lực khác của thế giới để vượt qua những giai đoạn khó khăn, thách thức, đưa đất nước ngày càng phát triển khó có thể đong đếm được bằng những con số. Việc bà con hỗ trợ, chung tay giúp đỡ khi quê hương gặp khó khăn cũng thể hiện tính nhân văn, truyền thống đùm bọc “lá lành đùm lá rách” của người Việt Nam và là biểu hiện rõ ràng nhất của việc dù có đi đâu, làm gì thì người Việt Nam vẫn luôn nhớ đến và hướng về quê hương. Điều này cũng là bằng chứng sinh động nhất cho thấy, NVNƠNN là “bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam”.
Những chuyến đi gắn kết kiều bào với quê hương
Thời gian qua, nhiều hoạt động có ý nghĩa nhằm thắt chặt sự gắn kết của kiều bào với quê hương cũng đã được triển khai. Điển hình như Ủy ban Nhà nước về NVNƠNN, Bộ Ngoại giao từ năm 2012 đến nay đã tổ chức 11 chuyến tàu, đưa khoảng gần 600 đại biểu kiều bào từ hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đã tới thăm Trường Sa và Nhà giàn DKI. Được đặt chân lên mảnh đất quê hương, trực tiếp đến thăm những chiến sỹ, người dân đang ngày đêm bám biển, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, không ít kiều bào, kể cả những kiều bào trước đây có định kiến đã xúc động sâu sắc, thay đổi nhận thức và hành động. Họ đã khoác trên mình lá cờ đỏ sao vàng, công khai ủng hộ đất nước và trở thành những sứ giả lan tỏa tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc tới đông đảo NVNƠNN.
Trong các chuyến đi, bà con cũng đã có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực, đóng góp về cả vật chất và tinh thần, hướng về biển đảo quê hương. Trong đó, về vật chất, từ năm 2012 đến năm 2024, cộng đồng NVNƠNN đã quyên góp ủng hộ đóng xuồng chủ quyền, đóng góp mua quà là hiện vật và nhu yếu phẩm gửi tặng các điểm đảo và Nhà giàn DKI…, tổng số tiền ủng hộ lên tới gần 30 tỷ đồng. Các hoạt động của kiều bào đã góp phần tuyên truyền mạnh mẽ đến cộng đồng NVNƠNN và cộng đồng quốc tế về chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Hay như chương trình Trại hè Việt Nam được tổ chức đến nay là tròn 20 năm, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ kiều bào ở khắp nơi trên thế giới về nước tìm hiểu truyền thống, văn hóa lịch sử của dân tộc và giao lưu, tăng cường đoàn kết trong cộng đồng và giữa cộng đồng với quê hương.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Phú Bình. (Ảnh: PV)
Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Phú Bình, hiện là Chủ tịch Hội Liên lạc với NVNƠNN cho biết, vào năm 2004, khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về công tác đối với NVNƠNN, chúng ta có 2,7 triệu NVNƠNN nhưng đến nay, cộng đồng đã lên tới gần 6 triệu. Không chỉ lớn mạnh về số lượng, quy mô mà cộng đồng cũng đã có những sự thay đổi về “chất”. Hàm lượng tri thức của cộng đồng hiện rất lớn, với đa số kiều bào trẻ được học hành rất đàng hoàng, làm việc trong các cơ sở nghiên cứu, giáo dục, kinh doanh sở tại.
Sự gắn bó của bà con với đất nước rất khăng khít, một phần do phương tiện đi lại hiện nay dễ dàng hơn trước. Đặc biệt, nước ta hiện có vai trò, vị thế ngày càng cao, có quan hệ với gần như tất cả các nước trên thế giới, trong đó có nhiều nước đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, đối tác chiến lược toàn diện, đối tác toàn diện… “Khi quan hệ giữa Việt Nam với các nước tốt lên như vậy thì bà con càng có điều kiện để về thăm đất nước, hướng về đất nước. Tình hình trong nước phát triển nên nhiều người trẻ có xu hướng trở về, làm việc trong nước. Tất cả những điều này giúp bà con gắn bó với đất nước hơn”, ông Nguyễn Phú Bình cho hay.
