Ước tính số bom đạn sau chiến tranh để lại ở Việt Nam khoảng 800 nghìn tấn, diện tích ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm bom mìn khoảng 6,1 triệu ha chiếm 18,82% tổng diện tích của cả nước. Số bom mìn, vật liệu chưa nổ hiện còn nằm rải rác tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó tập trung nhiều tại các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ.
Thống kê đến năm 2023, sau hàng chục năm tiến hành rà phá bom mìn, vẫn còn khoảng 5,6 triệu ha, tương đương với 17,71% diện tích còn bị ô nhiễm, cần rất nhiều thời gian và nguồn lực lớn để làm sạch hoàn toàn những vùng đất bị ô nhiễm, đem lại màu xanh cho những vùng đất, cuộc sống an toàn cho Nhân dân.
Hiện cả nước có trên 7 triệu người khuyết tật, trong đó có hàng vạn người là nạn nhân bom mìn và bị phơi nhiễm chất độc hoá học da cam/dioxine. Từ năm 1975 đến nay, bom mìn tồn sót đã làm hơn 40 nghìn người chết, 60 nghìn người bị thương, trong đó phần lớn là lao động chính trong gia đình và trẻ em. Tại một số tỉnh miền Trung như: Quảng Bình, Bình Định, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và Quảng Ngãi có trên 22.800 người là nạn nhân do vướng bom mìn trong quá trình sinh hoạt, sản xuất, trong đó có 10.540 người chết và 12.260 người bị thương.
Khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và lâu dài, nhằm bảo vệ an toàn cho Nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngày 21/4/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định ban hành Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (gọi tắt là Chương trình 504).
Để triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình 504, ngày 04/3/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 319/QĐ-TTg thành lập Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (gọi tắt là VNMAC). Trải qua 10 năm xây dựng và phát triển, VNMAC đã không ngừng khắc phục khó khăn, nỗ lực vươn lên thực hiện tốt vai trò của Cơ quan điều phối quốc gia về hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh tại Việt Nam, góp phần vào thành công chung của Chương trình 504 giai đoạn 2010 - 2020.
Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của UBND các tỉnh, thành phố, VNMAC đã tham mưu Bộ Quốc phòng thực hiện thành công dự án “Điều tra, khảo sát lập bản đồ ô nhiễm bom mìn, vật nổ trên phạm vi toàn quốc” tại 63/63 tỉnh, thành phố trên cả nước và tổ chức công bố vào tháng 3/2018, kết quả của dự án đã cung cấp thông tin về những khu vực hiện còn nghi ngờ bị ô nhiễm bom mìn và các tác động đối với kinh tế - xã hội, từ đó giúp cho các Bộ, ngành, địa phương có cơ sở hoạch định chiến lược và định hướng ưu tiên sử dụng các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội đạt hiệu quả cao nhất.
Trung tâm đã điều phối một số dự án lớn góp phần cùng các lực lượng cả nước triển khai trong giai đoạn 2010 - 2023 khảo sát và rà phá bom mìn vật nổ được hơn 500.000ha. Trong đó các dự án thuộc Chương trình 504 đạt 74.000ha, các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội đạt khoảng 300.000ha và các dự án rà phá bom mìn nhân đạo đạt 111.240ha. Tổng giá trị khảo sát, rà phá 12.614 tỷ đồng, trong đó, ngân sách trong nước 10.417 tỷ đồng, ngân sách viện trợ không hoàn lại trực tiếp của nước ngoài 2.197 tỷ đồng (tương đương 95,5 triệu USD)...
Năm 2020, VNMAC xây dựng và đưa Trang thông tin điện tử vào hoạt động phục vụ công tác truyền thông, vận động tài trợ quốc tế, đã tạo bước đột phá trong công tác giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn, nhất là khi xảy ra đại dịch COVID-19, đem lại hiệu quả rõ rệt. Qua đó trực tiếp phổ biến kiến thức phòng tránh tai nạn bom mìn cho hơn 03 triệu người dân, nhất là các đối tượng dễ bị tổn thương do bom mìn như trẻ em và người nông dân lao động trên ruộng đồng, nương rẫy...
Thời gian tới, VNMAC tiếp tục tham mưu Bộ Quốc phòng trình Chính phủ, Quốc hội việc xây dựng Pháp lệnh Khắc phục hậu quả bom mìn; Tổ chức tổng kết Chương trình 504 và đề xuất Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn giai đoạn mới; Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu phát triển, nhất là xây dựng các quy trình, quy chuẩn, hợp tác quốc tế trong khảo sát và rà phá bom mìn, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia từ đó góp phần đẩy nhanh tiến độ khắc phục hậu quả bom mìn. Triển khai thành công dự án: “Hành động mìn vì Làng Hòa Bình Việt Nam - Hàn Quốc” tại 3 tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Bình Định do Chính phủ Hàn Quốc viện trợ và các dự án khác do chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ tài trợ…
