1-7, nhà làm sách tư nhân bình đẳng với NXB

Từ 1-7, Luật Xuất bản có hiệu lực thi hành. Điều này mở ra cơ hội và điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực xuất bản. Người dân sẽ ngày càng được hưởng thụ nhiều hơn những xuất bản phẩm có chất lượng cao.

Khi Luật Xuất bản được thi hành, nhiều người tin tưởng không còn cảnh các nhà làm sách tư nhân núp bóng nhà xuất bản (NXB) để hợp pháp hóa cuốn sách của mình trước khi đưa nó đến tay người đọc; không còn cảnh các nhà làm sách chạy đôn chạy đáo đi mua giấy phép bằng những khoản chi phí tiêu cực rồi sau đó nâng giá sách cao ngất ngưởng, bắt người tiêu dùng gánh chịu. Các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xuất bản được xem là đối tác liên kết xuất bản hợp pháp và công khai. Họ được quyền đứng tên chung và chịu trách nhiệm ngang bằng cùng NXB trên xuất bản phẩm của mình. Quyền lợi và trách nhiệm của các nhà làm sách tư nhân được công nhận. Họ bắt đầu công khai xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu của mình. Với cách làm này, hoạt động xuất bản sẽ loại bỏ dần được những cá nhân làm ăn luồn lách, chụp giật, sẵn sàng vi phạm pháp luật vì mục đích lợi nhuận,đổ trách nhiệm cho mình NXB gánh chịu. Thực tế hoạt động xuất bản hiện nay đang hình thành những công ty tư nhân có năng lực về vốn và đội ngũ, với mục đích gắn bó lâu dài với hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực xuất bản. Họ rất nhanh nhạy trong việc đặt quan hệ với các NXB, tập đoàn xuất bản nước ngoài để thương lượng về bản quyền, liên doanh liên kết xuất bản ấn phẩm của các nước tại Việt Nam, thậm chí được các tập đoàn xuất bản nước ngoài chọn làm đại diện giao dịch tại Việt Nam, điều mà trước đây các NXB trong nước chưa làm được.

Có được đối tác làm ăn cùng đứng tên chung, cùng chịu trách nhiệm về nội dung xuất bản phẩm, các NXB chia sẻ được một nửa trách nhiệm quản lý của mình. Các NXB cũng yên tâm hơn khi liên kết với những tổ chức, cá nhân có tiềm lực, thương hiệu, cho dù dưới hình thức bán giấy phép. Tình trạng các xuất bản phẩm vi phạm pháp luật nghiêm trọng sẽ giảm thiểu, bởi chính các đối tác có uy tín luôn phải ý thức bảo vệ và phát triển thương hiệu của mình.

Mặc dù phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về xuất bản phẩm của mình, khi được phân quyền và trách nhiệm (giám đốc là người chịu trách nhiệm lớn nhất), nhưng đối với các NXB, đây là hình thức cởi tróiiii về thủ tục hành chính vốn lâu nay gây không ít khó khăn cho các NXB trong việc chủ động cấp phép xuất bản, đáp ứng nhu cầu phát sinh của người đọc ở từng thời điểm khác nhau. Đó là chưa kể đến những tiêu cực phí phải bỏ ra trong việc chạy chọt để có một giấy phép xuất bản nằm ngoài kế hoạch. Với luật mới này, các NXB không cần chờ giấy phép chấp nhận kế hoạch xuất bản hằng năm của Cục Xuất bản, mà chỉ cần đăng ký kế hoạch xuất bản cho Cục Xuất bản, sau 7 ngày là có quyền thực hiện. Cục Xuất bản chỉ quản lý bằng cách kiểm tra lưu chiểu xuất bản phẩm. Sự chủ động trong hoạt động xuất bản của các NXB sẽ là điều kiện để tăng nhanh số lượng đầu xuất bản phẩm ra đời trong mỗi năm.

Tuy nhiên, tình trạng in không phép, 'luộc' sách, phá giá... thời gian qua đã tạo ra sự lộn xộn trong hoạt động ngành in, đẩy hoạt động in vượt qua tầm kiểm soát của Nhà nước, hiện, trong dự thảo nghị định hướng dẫn thi hành Luật Xuất bản chưa quy định xử phạt cụ thể đối với việc in lậu xuất bản phẩm.(nlđ)