Theo Công ty Cổ phần Xi măng Cẩm Phả (Xi măng Cẩm Phả) thì việc xây dựng Quy chế nội bộ trong hoạt động đấu thầu là phù hợp với quy định pháp luật. Căn cứ Điều 1 Luật Đấu thầu năm 2013 thì gói thầu "Cung cấp than nhập khẩu hoặc pha trộn nhập khẩu Quý II năm 2023" của Xi măng Cẩm Phả là gói mua sắm hàng hoá (nguyên – nhiên vật liệu) để đảm bảo tính liên tục cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và duy trì hoạt động thường xuyên của đơn vị. Gói thầu này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu năm 2013.
Mặt khác, căn cứ khoản 2 Điều 2 Luật Đấu thầu năm 2013 quy định về đối tượng áp dụng thì tổ chức, cá nhân có hoạt động đấu thầu không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu 2013 được chọn áp dụng hoặc chọn không áp dụng quy định của Luật Đấu thầu.
Từ đó, Xi măng Cẩm Phả cho rằng đối với gói thầu thuộc hoạt động mua sắm thường xuyên, doanh nghiệp được phép xây dựng “Quy chế riêng" trong đấu thầu trên cơ sở bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Cũng theo Xi măng Cẩm Phả, để bảo đảm tính liên tục cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của doanh nghiệp, ngày 29/06/2020 Hội đồng quản trị Công ty ký Quyết định số 333/QD-XMCP-HĐQT về việc phê duyệt và ban hành Quy chế mua sắm thường xuyên trên cơ sở tham khảo những nguyên tắc cơ bản của Luật Đấu thầu hiện hành, các văn bản pháp luật liên quan và bảo đảm mục tiêu công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Vì thế, đối với hoạt động mua sắm thường xuyên, Công ty Cổ phần Xi măng Cẩm Phả có thể lựa chọn áp dụng Luật Đấu thầu hoặc Quy chế nội bộ của đơn vị. Điều này hoàn toàn phù hợp theo quy định pháp luật.
Về thông tin Xi măng Cẩm Phả có dấu hiệu “ưu ái” nhà thầu, phía đơn vị này cho biết, theo Quyết định số 31/QĐ-XMCP ngày 06/02/2023 về việc phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu: 013/ĐTRR/XMCP/ĐT/2023, “Cung cấp than nhập khẩu hoặc pha trộn nhập khẩu Quỷ II năm 2023”, Công ty tổ chức lựa chọn nhà thầu áp dụng Quy chế mua sắm thường xuyên.
Đối với tiêu chí Năng lực tài chính trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) được xây dựng theo biểu mẫu 3A Quy chế mua sắm thường xuyên, cụ thể: Năm doanh thu: Trong Quy chế không yêu cầu Công ty phải xác định doanh thu tài chính từ 03 đến 05 năm mà chỉ cần xác định năm doanh thu phù hợp. Năm doanh thu xác định lựa chọn là năm 2021 vì thời điểm phát hành Hồ sơ mời thầu là tháng 02/2023 nhiều doanh nghiệp chưa có Báo cáo tài chính năm 2022, nên năm 2021 được xác định là phù hợp; Giá trị doanh thu được xây dựng theo công thức: Giá gói thầu x k (hệ số k thông thường bằng 1.5); Giá trị Hợp đồng tương tự lớn hơn hoặc bằng 70% giá trị gói thầu đang xét.
Từ đó, Xi măng Cẩm Phả khẳng định các tiêu chí của Hồ sơ mời thầu đưa ra hoàn toàn tuân thủ quy định tại Quy chế mua sắm thường xuyên, không có tiêu chí nào “ưu ái” nhà thầu tham dự hay là "đo ni đóng giày" – (thiết kế sao cho hợp khả năng), hạn chế nhà thầu khác.
Ngoài ra, để tăng tỷ lệ nhà thầu quan tâm và tiếp cận, đối với tất cả các gói thầu Công ty đều đăng tải thông tin công khai trên hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia, đấu thầu Viettel và website Công ty. Nhà thầu nào đáp ứng ứng đầy đủ tiêu chí của HSMT và có giá thấp nhất sẽ được chọn.
Đối với thông tin Công ty CP Vận tải thương mại Đông Bắc Trường Sơn là đơn vị non trẻ nhưng lại liên tiếp trúng thầu, Xi măng Cẩm Phả cho biết, gói thầu này có 05 nhà thầu quan tâm nộp Hồ sơ dự thầu (HSDT), đó là: Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Hải Dương; Công ty TNHH Đầu tư Vawaz Việt Nam; Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Anh Thắng Hạ Long; Công ty Cổ phần Kỹ thuật ứng dụng Quốc tế và Công ty Cổ phần Vận tải Thương mại Đông Bắc Trường Sơn.
Theo HSMT của Gói thầu nêu trên xác định các tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá như sau: Tính hợp lệ của HSDT (Hợp lệ/Không hợp lệ); Năng lục kinh nghiệm (Đạt/Không đạt); Kỹ thuật (Đạt/ Không đạt); Giá (Phương pháp giá thấp nhất).
Đến thời điểm đóng thầu (ngày 27/02/2023), Công ty Cổ phần Vận tải Thương mại Đông Bắc Trường Sơn đáp ứng đúng, đủ số năm hoạt động theo tiêu chí của Hồ sơ mời thầu. Tổ chuyên gia đánh giá HSDT căn cứ trên các tiêu chuẩn quy định trong HSMT đã được phê duyệt. Nhà thầu xếp hạng thứ nhất là nhà thầu đáp ứng đầy đủ quy định của HSMT và có giá thấp nhất.
Về thông tin gói thầu “Cung cấp than nhập khẩu hoặc than cám (4a) pha trộn nhập khẩu Quý III năm 2023”, Xi măng Cẩm Phả cho biết tổ chức lựa chọn nhà thầu áp dụng Luật Đấu thầu, HSMT của Gói thầu này áp dụng theo biểu mẫu 2A của Thông tư số 08 2022/TT-BKHĐT.
Theo Xi măng Cẩm Phả, gói thầu này có 05 nhà thầu nộp HSDT đó là Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Hải Dương; Công ty TNHH Đầu tư Vawaz Việt Nam; Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Anh Thắng Hạ Long; Công ty Cổ phần Khoáng sản Đan Ka và Công ty Cổ phần Vận tải Thương mại Đông Bắc Trường Sơn.
Theo HSDT, Công ty Cổ phần Vận tải Thương mại Đông Bắc Trường Sơn tham gia với tư cách nhà thầu độc lập, không liên danh với nhà thầu nào khác. Theo Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Hải Dương là đơn vị trúng thầu với tư cách nhà thầu độc lập, không liên danh với nhà thầu nào khác.
Đối với tiêu chuẩn đánh giá Năng lực tài chính, ngoài Báo cáo tài chính năm 2021 thì nhà thầu chỉ cần đáp ứng một trong các tiêu chỉ trên là đạt yêu cầu, không quy định nhà thầu phải đáp ứng toàn bộ các tiêu chỉ đó. Nên nhà thầu không thuộc đối tượng doanh nghiệp phải thực hiện kiểm toán theo quy định pháp luật đều có thể tham gia dự thầu.
Cụ thể, trong Gói thầu có hai doanh nghiệp thuộc loại hình Công ty TNHH, đó là: Công ty TNHH Đầu tư Vawaz Việt Nam và Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Anh Thắng Hạ Long tham gia dự thầu và đạt yêu cầu về Năng lực tài chính.
Qua đó có thể thấy, tiêu chí Năng lực tài chính trong Hồ sơ mời thầu của Công ty Cổ phần Xi măng Cẩm Phả xây dựng không làm hạn chế các nhà thầu là doanh nghiệp theo mô hình Công ty trách nhiệm hữu hạn tham gia.
