Phần tài sản còn phải thi hành là rất lớn
Ông Lực khẳng định, việc thi hành phần tài sản trong các đại án là nhiệm vụ được Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) đặc biệt quan tâm. Tất cả đại án ngay trong quá trình xét xử Bộ đã chỉ đạo các cơ quan THADS địa phương bám sát theo dõi diễn biến xét xử, chuẩn bị xây dựng kế hoạch về nguồn lực, nhân lực để tiếp nhận bản án, nguồn tài liệu có liên quan, tang vật do cơ quan Tòa án, điều tra bàn giao để xây dựng kế hoạch cụ thể.
Sau khi bản án có hiệu lực, Tổng cục chỉ đạo các cơ quan THADS phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan để tiếp nhận bản án, tài liệu, tang vật vì những vụ việc này rất phức tạp, tài liệu rất nhiều. Mỗi một vụ việc lớn đều phải xây dựng kế hoạch cụ thể và các vụ việc đều thành lập các tổ để chỉ đạo và trực tiếp tổ chức thi hành án. Thời gian qua, Tổng cục đã tiếp nhận và thi hành một cách khẩn trương, kịp thời các vụ việc.
Chẳng hạn, về vụ Đinh La Thăng – nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và đồng phạm, theo bản án, tiền án phí là 1,433 tỷ đồng, tiền bồi thường của ông Thăng và 5 người khác cho PVN hơn 820 tỷ đồng, trong đó cá nhân ông Thăng là khoảng 630 tỷ đồng.
“Kết quả đã thu được 521 triệu đồng tiền án phí, 20 tỷ tiền bồi thường. Như vậy, số tiền phải thi hành án còn lại là tiền án phí 912 triệu đồng và hơn 800 tỷ đồng tiền bồi thường. Vụ việc này đang gặp nhiều khó khăn trong thi hành án” - ông Lực nói và cho biết thêm, cơ quan điều tra đã kê biên 17.567 cổ phiếu và cơ quan thi hành án đang tìm hướng xử lý, đồng thời đang truy tìm các tài sản khác, xác minh các điều kiện thi hành án.
Xung quanh vụ Hà Văn Thắm – cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) và đồng phạm, theo bản án, tiền án phí và truy nộp sung công quỹ nhà nước là 71,565 tỷ đồng, trả cho OceanBank và các cá nhân khác 84,129 tỷ đồng… Đồng thời buộc ông Thắm và 4 đồng phạm khác bồi thường cho OceanBank hơn 1.846 tỷ đồng.
“Kết quả đến nay đã thu được tiền án phí và truy nộp sung công quỹ Nhà nước là 594 triệu; trả OceanBank và các cá nhân khác 84,129 triệu; bồi thường cho OceanBank 24,937 tỷ đồng. Số tiền còn lại phải thi hành án còn khá lớn” - ông Lực cho hay. Ngoài ra, tài sản các cơ quan điều tra đã kê biên gồm 5 bất động sản và nhiều cổ phiếu, cơ quan thi hành án đang có kế hoạch khẩn trương xử lý các khó khăn, vướng mắc.
Đề cập đến vụ Châu Thị Thu Nga và đồng phạm, ông Lực thông tin, tiền án phí là 53 triệu đồng, tiền bồi thường cho các tổ chức, cá nhân hơn 358 tỷ đồng. Hiện nay đã thu được hơn 4 tỷ tiền bồi thường cho các tổ chức, cá nhân và cũng đã xử lý 1 xe ô tô, thu được 605 triệu đồng.
Bên cạnh đó, vụ Nguyễn Đức Kiên đã thi hành xong toàn bộ các khoản phải thi hành gồm án phí, tiền phạt và tiền truy thu sung công quỹ; vụ Phạm Công Danh đã thi hành xong 5.230 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 45%), các khoản còn lại cơ quan thi hành án đang phối hợp với cơ quan liên quan thẩm định, bán đấu giá tài sản đã kê biên…
Vì sao lại khó thu hồi?
Tuy nhiên, ông Lực nêu lên một loạt khó khăn, vướng mắc trong công tác thi hành phần tài sản các đại án. Đó là các vụ việc này có số tiền phải thi hành án rất lớn, trong khi tài sản cơ quan điều tra thu giữ hoặc kê biên trong quá trình điều tra thì không đủ để thi hành án. Trong quá trình thi hành án, cơ quan thi hành án rất khó khăn trong việc tiến hành xác minh, truy tìm tài sản của người phải thi hành án. Hầu hết các trường hợp này, các đối tượng không còn tài sản khác trực tiếp đứng tên.
Không những thế, tài sản thi hành án của các vụ việc này thường nằm nhiều địa phương khác nhau, trong khi theo quy định tại Điều 57 Luật THADS thì phải xử lý xong tài sản tại địa phương ra bản án rồi mới tiếp tục ủy thác thi hành ở các địa phương khác. Như vụ Giang Kim Đạt, tài sản ở rất nhiều nơi nhưng phải xử xong tài sản ở Hà Nội rồi mới làm đến các tỉnh khác.
Điểm khó nữa là tài sản thu hồi có cả cổ phiếu, liên quan đến chứng khoán nên cần có cơ quan chuyên môn phối hợp tham gia và phải có thời gian. Ngoài ra, trong quá trình thi hành án, việc xử lý tài sản chung của vợ chồng đã có yêu cầu cơ quan thi hành án phải trả lại 1/2 tài sản cho vợ hoặc chồng theo Luật Hôn nhân và gia đình, trong khi quá trình điều tra chưa xác định tài sản này là của riêng vợ hay chồng hay tài sản chung.
Hơn nữa, khi xử lý tài sản phát sinh tranh chấp, các hợp đồng mua bán chuyển nhượng chưa rõ ràng, có một số tranh chấp yêu cầu phải giải quyết theo đúng thẩm quyền.
