Những điểm mới của Luật đã góp phần nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong việc bán đấu giá tài sản theo hướng có lợi cho người dân, bảo vệ được quyền con người, quyền công dân theo tinh thần của Hiến pháp 2013.
Luật Đấu giá tài sản (ĐGTS) năm 2016, quy định mở hơn về đối tượng và phạm vi điều chỉnh mà pháp luật trước đây chưa điều chỉnh kịp thời và sẽ là cơ sở để các luật chuyên ngành hoàn thiện thể chế hơn, ví dụ như pháp luật chuyên ngành quy định biển số xe, quyền sở hữu trí tuệ, quyền khai thác cảng biển, sân bay... phải bán thông qua đấu giá thì được thực hiện theo trình tự, thủ tục của Luật ĐGTS…
Trong những điểm mới của Luật có những ưu điểm khi áp dụng vào thực tiễn liên quan đến lĩnh vực bán ĐGTS cưỡng chế, kê biên thi hành án dân sự (THADS). Qua 03 tháng triển khai thực hiện Luật ĐGTS mới, bước đầu đã đạt được hiệu quả mang tính khả thi cao hơn so pháp luật về đấu giá trước đây, những lợi thế đó đã góp phần bảo đảm cho việc bảo vệ kịp thời về quyền lợi và nghĩa vụ của công dân. Tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu tham gia đấu giá công bằng hơn, hạn chế tối đa tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, “móc nối, thông đồng, dìm giá”… như quy định về nộp tiền đặt cọc trước 03 ngày mở phiên bán đấu giá, khoản tiền này do tổ chức ĐGTS và người có tài sản đấu giá thỏa thuận nhưng tối thiểu là 5% và tối đa là 20% giá khởi điểm của tài sản đấu giá (trước đây theo quy định tại Nghị định số 17/2010/NĐ-CP thì khoản tiền đặt trước chỉ tối thiểu là 1% và tối đa 15% giá khởi điểm).
Tổ chức ĐGTS chỉ được thu tiền đặt trước trong 3 ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá và không được sử dụng tiền đặt trước vào bất kỳ mục đích nào khác hoặc là quy định về bước giá cũng thay đổi hơn do bên có tài sản ấn định (trong lĩnh vực THADS là do Cơ quan THADS quy định)… đáp ứng được những cá nhân, tổ chức có nhu cầu thực sự để mua tài sản bán đấu giá, đồng thời cải cách một bước về thủ tục hành chính, Luật đã rút ngắn thời gian niêm yết thông báo việc đấu giá bất động sản.
Cụ thể, tại điểm b khoản 1 Điều 35 Luật ĐGTS quy định đối với tài sản là bất động sản thì tổ chức đấu giá phải niêm yết việc ĐGTS tại trụ sở của tổ chức mình, nơi tổ chức cuộc đấu giá và UBND cấp xã nơi có bất động sản đấu giá ít nhất là 15 ngày trước ngày mở cuộc đấu giá (trước đây Nghị định số 17/2010/NĐ-CP quy định là 30 ngày). Thời gian niêm yết thông báo việc đấu giá động sản vẫn được giữ nguyên như quy định trước đây là 7 ngày trước khi tiến hành đấu giá. Đây cũng là một bước phát triển và linh hoạt hơn trong việc xử lý tài sản bán đấu giá, nhất là trong lĩnh vực THADS sẽ rút ngắn thời gian xử lý tài sản, giải quyết được lượng án tồn đọng kéo dài cũng như đảm bảo giá trị tài sản sau khi cưỡng chế kê biên thi hành án.
Bên cạnh đó, khắc phục hạn chế của Nghị định số 17/2010/NĐ-CP quy định những người không được tham gia đấu giá, theo Luật mới tại khoản 4 Điều 38 Luật ĐGTS còn quy định về những người không được đăng ký tham gia đấu giá: “… Người làm việc trong tổ chức đấu giá tài sản thực hiện cuộc đấu giá; cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột của đấu giá viên điều hành cuộc đấu giá; người trực tiếp giám định, định giá tài sản; cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột của người trực tiếp giám định, định giá tài sản…”.
Chính vì thế, những điểm mới của Luật liên quan đến lĩnh vực THADS đã kịp thời xử lý tài sản kê biên được nhanh gọn, hiệu quả trong công tác THADS do quy định mới về rút ngắn thời gian bán đấu giá cũng là điểm mới cần thiết nhất khắc phục tình trạng xử lý tài sản dài không dứt điểm được do bán đấu giá không có cá nhân, tổ chức, cơ quan đăng ký mua…
Hơn 03 tháng qua, Chi cục THADS TP Tuy Hòa (Phú Yên) đã xử lý kịp thời tài sản kê biên góp phần nâng cao hiệu quả cho công tác THADS năm 2017. Có những vụ việc tổ chức bán ĐGTS đã giảm giá lần thứ 12 không bán được đến khi Luật ĐGTS năm 2016 đã ra đời và áp dụng đạt hiệu quả hơn, mới xử lý dứt điểm 04 vụ với tổng số tiền trên 5 tỷ đồng góp phần cho thực hiện giải quyết tình trạng nợ xấu của Ngân hàng theo chủ trương của Nghị quyết 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội. Hoặc là tài sản kê biên là quyền sở hữu công trình gắn liền trên quyền sử dụng đất của Nhà nước cho thuê cũng xử lý hiệu quả hơn, hạn chế được tình trạng móc nối, thông đồng, dìm giá hoặc gây khó khăn cho những doanh nghiệp có nhu cầu thực sự muốn mua tài sản đó để tiếp tục kinh doanh…
Luật ĐGTS năm 2016 có liên quan đến lĩnh vực THADS qua thực tiễn áp dụng bước đầu đạt hiệu quả, tăng cao tính khả thi và tính hiệu lực của văn bản Luật hơn, đảm bảo quyền, lợi ích cho các bên đương sự, người có quyền và nghĩa vụ liên quan cũng như bảo vệ được quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp 2013 trong các quan hệ dân sự mua bán, chuyển nhượng tài sản, quyền tài sản…
